تیتانیم تتراکلرید

تتراکلرید تیتانیم ترکیب معدنی با فرمول TiCl۴ است. مهم ترین کاربرد این ماده در تولید فلز تیتانیم و رنگدانه های دی اکسید تیتانیوم می باشد. TiCl۴ یک عضو غیرمعمول از متال هالید است که بسیار فرار است. به محض تماس با هوای مرطوب، به شکل ابرهای مات از دی اکسید تیتانیوم و کلرید هیدروژن دیده می شود. به دلیل فرم نوشتاری فرمول شیمیایی این ماده گاهی به آن "تیکل" یا "تیکل ۴" گفته می شود.
در سال حدود ۷ میلیون تن فلز تیتانیم تولید می شود که ۴ میلیون تن آن از طریق تتراکلرید تیتانیم تولید می شود. [ ۲] با تر کیب تتراکلرید تیتانیم با فلز منیزیم، فلز تیتانیوم و کلرید منیزیم تولید می شود:
۲Mg + TiCl۴ → ۲ MgCl۲ + Ti
به جای منیزیم، سدیم مایع به عنوان عامل کاهنده نیز استفاده می شود.
در حدود ۹۰ درصد از تولید سالیانه تتراکلرید تیتانیم صرف تولید رنگدانه های دی اکسید تیتانیوم می شود. واکنش حاصل از هیدرولیز کردن TiCl۴ است که موجب تولید کلرید هیدروژن و دی اکسید تیتانیوم می شود:
TiCl۴ + ۲ H۲O → TiO۲ + ۴ HCl
در برخی موارد، TiCl۴ است به طور مستقیم با اکسیژن اکسید شده:
TiCl۴ + O۲ → TiO۲ + ۲ Cl۲
در ساخت کوکاتالیست پلی اولفین ها، روکش محصولات سرامیکی، آلیاژسازی آلومینیوم و … استفاده می شود. [ ۲]
سمیت تتراکلرید تیتانیوم بیشتر به دلیل آزاد سازی هیدروژن کلرید HCl است. TiCl4 یک اسید لوییس قوی است و واکنش گرمازایی را حتی با بازهای ضعیف نظیر THF ایجاد کرده و در صورت ترکیب با آب حالت انفجاری ایجاد می نماید.