تکوین

[ویکی فقه] تَکْوین، در فلسفه به معنی به وجود آمدن از ماده می باشد.
این اصطلاح در اصل به معنی یکی از مراتب وجود یافتنِ جهان در فلسفۀ مشائی است که به دیگر نظامهای فلسفی نیز راه یافته است. در این مکتبِ فلسفی، زمین و موجوداتِ زمینی نسبت به مراتبِ بالاترِ موجودات، در واپسین مرحله به وجود می آیند و تکوینِ آنها با هستی یافتنِ ماده، به عنوان قابل برای کون وفساد، آغاز می گردد. اصطلاح تکوین به این معنا، همانند احداث، در برابر ابداع قرار می گیرد. هریک از این دو از جهتی با ابداع تقابل دارند، احداث از جهت مسبوق بودن به زمان ، و تکوین از جهت مسبوق بودن به ماده؛ حال آن که ابداع مسبوق به هیچ یک نیست.
وجوه مورد مطالعه در تکوین
در بحث از تکوین، دو وجه جهان شناختی ـ متافیزیکی و طبیعی قابل بررسی است.
وجه متافیزیکی
۱. تکوین از دیدگاه جهان شناسانه و متافیزیکی: در نظامِ کیهان شناختیِ مشائی، جهانِ هستی به ترتیبِ عقل، نفس، فلک، عناصر و مرکبات توضیح داده می شود. آن گاه که اجسام فلکی یا کرات آسمانی به تمامی به وجود آمدند، ایجادِ عالمِ زیر ماه که همان جهانِ زمینی است، آغاز می گردد .
نظرارسطو
...

تَکْوین (development)
در زیست شناسی، فرآیندی که طی آن، موجود زنده خود را از شکل یاخته ای منفرد به جانداران پریاخته ای و پیچیده ، با ساختارهایی مانند اندام های حرکتی و اعمالی مانند تنفس، تبدیل می کند. ساختارهای حاصل قادرند در ارتباط با یکدیگر کار کنند. بیشتر جزئیات این فرآیند ناشناخته، و فقط برخی از ویژگی های اساسی آن دانسته است. جز یاخته های جنسی (گامت ها)، هر یاخته در جاندار دقیقاً رمز وراثتی یکسانی دارد. بنابراین، تکوین یاخته به شکل یاختۀ جگری یا مغزی به ژن های موجود بستگی ندارد، بلکه وابسته به ژن هایی است در آن بیان می شوند. تکوین شکل ها و الگوهای جاندار و تولید یاخته های متفاوتِ بسیار تخصص یافته مسئله ای کنترلی است که طی آن، ژن ها بسته به مرحلۀ تکوین موجود زنده فعال (روشن) یا غیرفعال (خاموش) می شوند.