تونیسیته

دانشنامه عمومی

تونیسیته یا نوازه ( انگلیسی: Tonicity ) به اندازه شیب فشار اسمزی مؤثر میان دو مایع که به وسیله یک غشا نیمه تراوا جدا شده اند، گفته می شود. نوازه عمدتاً برای تشریح تبادل مایع در سلول ها کاربرد دارد.
بر اساس تفاوت فشار میان محلول مرجع و محلول مورد بررسی، سه گونهٔ نوازه را می توان تعریف نمود:
• محلول ایزوتونیک ( به انگلیسی: Isotonic ) به محلولی گفته می شود که غلظت ذرات اسمزی آن با محلول مرجع یا یاخته ( در دو سوی غشای نیمه تراوا ) تقریباً با هم برابر باشند.
• محلول هایپرتونیک ( به انگلیسی: Hypertonic ) محلولی است که غلظت ذرات اسمزی در آن نسبت به غلظت آنها در محلول مرجع ( یا یاخته ) بیشتر باشد.
• محلول هیپوتونیک ( به انگلیسی: Hypotonic ) محلولی است که غلظت ذرات اسمزی در آن نسبت به غلظت آنها در محلول مرجع ( یا سلول ) کمتر باشد.
مجموعه مولکول ها، یون ها و ذرات درون سلول زنده، فشار اسمزی کل سلول را تشکیل می دهند. هنگامی که سلول در چنین محیطی قرارگیرد، حرکت تعادلی آب، بین دو سوی غشای سلول صورت می گیرد و حرکت خالص آب صفر می شود و اندازه سلول تغییر نمی کند. در محلولهای فرانواخت فشار اسمزی محلول، بیش از فشار اسمزی داخل سلول است، پس حرکت خالص آب از داخل به خارج سلول است و پلاسمولیز یا چروکیدگی صورت می گیرد واندازه سلول کوچکتر می شود. در محلول های فرونواخت فشار اسمزی محلول کمتر از فشار اسمزی سلول است و حرکت خالص آب از خارج به درون سلول صورت می گیرد و در نتیجه تورم یا تورژسانس سلول رخ می دهد و در صورت ادامه ورود آب به سلول، خون کافت صورت می گیرد که منجر به پارگی یا شکسته شدن غشای گلبول های قرمز و آزاد شدن هموگلوبین به پلاسمای خون می شود.
غشای تخلیه شده از هموگلوبین را شبح خونی یا اجسام فانتومی می نامند. همولیز ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف دیگری مثل مواد شیمیایی، الکل و زهر مارها نیزانجام پذیرد.
عکس تونیسیته
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس