توحید خالقیت

[ویکی فقه] خالقیت و آفریدگاری از صفات خداوند است، این صفت مقتضای براهین اثبات وجود خداست، زیرا مفاد آن براهین، این است که خداوند مبدأ و عله العلل موجودات است؛ بنابراین همه موجودات مخلوق و آفریده اویند. اینک، بحث در این است که خداوند در صفت آفریدگاری، شریک ندارد و خالق جهان کسی جز خداوند نیست.
عقل به روشنی بر یگانگی خالق و آفریدگار جهان گواهی می دهد، زیرا به مقتضای براهین اثبات وجود خدا ـ به ویژه برهان امکان و وجوب ـ همه موجودات، ممکن، معلول و مخلوق واجب الوجود بالذات ( خدا ) هستند. و به مقتضای دلایل توحید ذاتی، واجب الوجود بالذات، یگانه است. و در نتیجه خالق و آفریدگار جهان کسی جز خداوند نیست.
توحید خالقیت در قر آن
در موضوع یکتایی آفریننده، در قرآن گذشته از ارجاع مخاطبان به باور عمومی و بداهت مسئله و نیز بیان پی در پیِ انتساب همه موجودات در آفرینش به خدا، با ذکر مثال ها و مصداق های آن، گاه به یک دستی آفرینش که نشانه انتساب همه آفریده ها به یک خالق است، احتجاج شده است.در سوره مُلک (آیه ۳ و ۴) سخن از نفی «تفاوت» (ناهمگونی، آشفتگی) آفریدگان است و مخاطبان به بازنگری پیاپی در مجموعه آفرینش فرا خوانده شده اند تا دریابند که خلل (فُطور) بدان راه ندارد و هرچه بیش تر بجویند ناتوانی آنان در یافتنِ کمترین اختلال در تکوین آشکارتر می شود. به گفته مفسران ، موضوع این آیه پیوستگی تمام عیار اجزای عالَم، به مثابه گواه بر یکتایی خالق، است. آیه ۱۶۴ سوره بقره نیز که مشتمل بر ذکر هشت نمونه (آیات) از آفریده های خدا و کار هماهنگ آن ها و پیوند استوارشان است، به نظر مفسران، در مقام برهان آوری بر یکتایی خداست که در آیه قبل (۱۶۳ بقره) مطرح شده است (وَ اِلهُکُم اِلهٌ واحِدٌ) .از سوی دیگر، قرآن با طرح این پرسش که آفریده های خدایانِ دیگر کدام اند، نظر مخاطبان را به این دقیقه معطوف کرده است که از نگاه به مجموعه عالَم دانسته می شود هیچ موجودی بیرون از دایره انتساب به اللّه قرار نمی گیرد تا برای آن آفریننده ای دیگر جستجو شود. همین نکته در پرسش انکاری دیگری نیز باز گفته شده است: آیا آن ها که شرک می ورزند آفریدگان خدایانشان را دیده اند تا بر اثر آن به خطا در افتاده باشند؟. به علاوه، عمل آفرینش چنان پیچیده و بدیع است که اگر تمام معبودهای مشرکان فراهم آیند، یارای آفریدن ساده ترین و کوچکترین چیز (در تمثیل قرآن: مگس ) را ندارند.
← آیات مرتبط
روایات اسلامی نیز بر توحید در خالقیت تصریح و تأکید دارند. امام علی ـ علیه السلام ـ در این باره فرموده است:«لم یشرکه فی فطرتها فاطر، و لم یعنه علی خلقها قادر؛ در آفرینش مورچه (و مانند آن) کسی شریک خداوند نبوده و او را یاری نداده است».و نیز فرموده است:«و لا شریک له اعانه علی ابتداع عجائب الامور؛ خداوند شریکی ندارد که در آفرینش شگفتی های جهان او را یاری کرده باشد».و روایات بسیار دیگر...
تفسیر توحید در خالقیت
...