توبه و خسران

[ویکی فقه] توبه و خسران (قرآن). توفیق یافتن بنی اسرائیل برای توبه، مانع زیان و خسران دیدن آنان شد.
به طور کلی خسران در لغت به معنی زیان کردن، کم شدن و نیز نقصان، گمراهی و هلاکی است. «خسر» بر وزن های مختلف آمده است، اما در قرآن فقط بر وزن «فعل» و در باب «فعل یفعل» و به دو حالت لازم و متعدی ذکر گردیده است. در قرآن کریم، «غرم»، «غبن» و «تب» تقریبا مترادف با «خسر» به کار رفته اند.
معنای اصطلاحی خسران
در مفردات راغب درباره ی معنای خسران مطلبی گفته که حاصل آن چنین است: «خسران» در اصطلاح، یعنی کم شدن سرمایه ی زندگی که به انسان نسبت داده می شود و می گویند: «خسر فلان» یعنی او زیان مند شد و خسارت دید. گاهی نیز خسران به کار و عمل تعلق می گیرد و می گویند: «خسرت تجارته». گاهی واژه ی خسران درباره ی دستاوردهای زندگی مثل مال و مقام دنیایی است و گاهی درباره ی زیان مندی در دستاوردها و نتایجی که از حالات نفسانی حاصل می شود مثل از دست دادن صحت و سلامت و عقل و ایمان و ثواب که این قسم همان چیزی است که خداوند در قرآن آن را «خسران مبین» نامیده است.
توبه مانع خسران
واذ اخذنا میثـقکم ورفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینـکم بقوة واذکروا ما فیه لعلکم تتقون(و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم؛ و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم؛ (و به شما گفتیم:) «آنچه را (از آیات و دستورهای خداوند) به شما داده ایم، با قدرت بگیرید؛ و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن عمل کنید)؛ شاید پرهیزکار شوید!») ثم تولیتم من بعد ذلک فلو لا فضل الله علیکم ورحمته لکنتم من الخـسرین.(سپس شما پس از این، روگردان شدید؛ و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، از زیانکاران بودید.) ( منظور از تفضل خدا بر بنی اسرائیل در این آیه، توفیق توبه است. )
شکستن پیمان سبب خسران
...