توبه

[ویکی شیعه] توبه به معنای بازگشت بنده به سوی خدا، یکی از اصطلاحات پرتکرار در قرآن و روایات است. در ۶۹ آیه قرآن به موضوع توبه پرداخته شده و با بیان محبت الهی نسبت به توبه کنندگان، مردم را به توبه نصوح دعوت می کند. در احادیث نیز جایگاه و اهمیت توبه مورد تأکید قرار گرفته و از تأخیر آن نهی شده است. در بخش دیگری از احادیث، با تقسیم گناهان به حق اللهی و حق الناسی راه های توبه از اقسام گناهان بیان شده است.
توبه درجاتی دارد که پایین ترین مرتبه آن توبه از گناهان است، درجات بالاتر آن، توبۀ از غفلت، توبه از توجه به غیر خدا، و توبۀ از مشاهدۀ غیر حق تعالی است.
توبه به معنای «بازگشت» است. این کلمه در قرآن گاه برای انسان به کار رفته است و گاه برای خدا که در این موارد با حرف اضافه های متفاوت به کار می رود. این فعل وقتی برای انسان به کار می رود «تابَ إلَی اللهِ» به معنای بازگشت بنده از گناه به سوی خداوند است. و وقتی درباره خداوند به کار می رود («تابَ اللهُ عَلَیهِ») به معنای غفران و بخشش خداوند نسبت به بنده و دادن توفیق توبه به اوست.

[ویکی اهل البیت] واژه توبه یک واژه قرآنی و به معنای بازگشت است. در قرآن آمده «فمن تاب من بعد ظلمه واصلح فان الله یتوب علیه» (سوره مائده/آیه39)هر کسی توبه نماید پس از گناه و نیکوکار شود خداوند سوی او باز می گردد
توبه از بنده بازگشت به خداست و از خدا رضای از بنده پس از قهر و خشم و گویند توبه پشیمان شدن از گناه است یا از هر کار که بهتر از آن میتوانست و نکرد.
نراقی در کتاب جامع السعادات در معنای توبه می نویسد: توبه ترک گناهان کنونی و عزم بر ترک آنها در آینده و تلافی و تدارک تقصیر گذشته است.
امیرمؤمنان علیه السلام توبه را چنین معنی می کند: التَّوْبَةُ نَدَمٌ بِالْقَلْبِ وَاسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَ تَرْکٌ بِالْجَوارِحِ وَاضْمارُ انْ لایَعُودَ؛ توبه (عبارت از) پشیمانی قلبی، آمرزش خواهی زبانی، ترک (عملی) گناه با اندام و تصمیم بر عدم بازگشت (به گناه) است.
مرحوم نراقی در کتاب جامع السعادات در مورد وجوب توبه می گوید: توبه از همه گناهان واجب است به اجماع و نقل و عقل. اما اجماع- شکی در فراهم بودن آن نیست و اما نقل- مانند قول خدای تعالی: «وَ تُوبُوا الَی اللَّهِ جَمیعاً ایّهَا المُؤمِنُونَ لَعَلَّکُم تُفلِحُونَ» (سوره نور، 31) «ای مؤمنان همگی توبه به خدا برید (به سوی خدا بازگشت نمائید) شاید رستگار شوید».
و نیز قول او - تعالی-: «یا أَیّهَا الَّذینَ آمَنُوا تُوبُوا الَی اللَّهِ تَوبَةً نَصُوحاً عَسی رَبّکُم ان یُکَفّرَ عَنکُم سَیِّئاتِکُم» (سوره تحریم، 8) «ای کسانی که ایمان آورده اید به سوی خدا توبه کنید توبه ای صادقانه و صمیمانه شاید پروردگارتان بدیها (گناهان)تان را بپوشاند».
و معنی نصوح: خالص برای خداست که از شوائب اغراض، از مال یا جاه یا ترس از سلطان یا عدم قدرت بر گناه و نداشتن اسباب آن، خالی باشد و این امر برای وجوب است، پس توبه به مقتضای این دو آیه واجب است.

[ویکی الکتاب] معنی تَّوْبَةُ: توبه - بازگشت
معنی تَابَ: توبه کرد
معنی تَابُواْ: توبه کردند
معنی تُبْتُ: توبه کردم
معنی لَا یَتُوبُونَ: توبه نمی کنند
معنی یَتُوبَ: که توبه بپذیرد - که بیامرزد ( توبه در اصل به معنی بازگشت و رجوع می باشد و توبه عبد همیشه در میان دو توبه از خدای تعالی قرار دارد ، یکی رجوع پروردگار به او ، به اینکه به او توفیق و هدایت ارزانی دهد ، و بدین وسیله بنده موفق به استغفار که توبه اوست بگرد...
معنی یَتُوبُ إِلَی: توبه کرد - بازگشت ( توبه در اصل به معنی بازگشت و رجوع می باشد و توبه عبد همیشه در میان دو توبه از خدای تعالی قرار دارد ، یکی رجوع پروردگار به او ، به اینکه به او توفیق و هدایت ارزانی دهد ، و بدین وسیله بنده موفق به استغفار که توبه اوست بگردد ، و دوم ...
معنی یَتُوبُ عَلَی: توبه پذیرفت - آمرزید ( توبه در اصل به معنی بازگشت و رجوع می باشد و توبه عبد همیشه در میان دو توبه از خدای تعالی قرار دارد ، یکی رجوع پروردگار به او ، به اینکه به او توفیق و هدایت ارزانی دهد ، و بدین وسیله بنده موفق به استغفار که توبه اوست بگردد ، و د...
معنی لَّمْ یَتُبْ: توبه نکرده و نکند
معنی لَمْ یَتُوبُواْ: توبه نکرده و نکنند
معنی تُبْتُمْ: توبه کردید
معنی تَتُوبَا: که شما دو زن توبه کنید
معنی تَوْبَتُهُمْ: توبه آنها- بازگشتشان
ریشه کلمه:
توب (۸۷ بار)

[ویکی حج] توبه، پشیمانی از گناه و عزم بر ترک آن، از آداب سفر حج است.
توبه به معنای بازگشتن به سوی خدا و پشیمانی از گناه در علومی چون تفسیر، حدیث، فقه، عرفان، اخلاق و کلام به کار می رود. واژه توبه و هم خانواده های آن در آیات فراوانی از قرآن کریم به کار رفته اند که گاه به خداوند و گاه به بندگان نسبت یافته است و در موضوعات مختلفی به کار برده شده است.
در فرهنگ اسلامی، از آن جهت که توبه در پاره ای از مکان های مکه و مدینه و هنگام حج به طور ویژه تاکید شده است با حج و حرمین ارتباط دارد، به طوری که برخی توبه را از اهداف مهم حج شمرده اند و در برخی روایات، حج را از جلوه های توبه و توبه را از حکمت های مهم حج برشمرده و حتی سفر حج را سفر توبه از گناهان دانسته اند. همچنین توبه در پیوند با حج، موضوع برداشت پاره ای از احکام فقهی می باشد.

[ویکی فقه] توبه (ابهام زدایی). توبه ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • توبه در اسلام، اصطلاحی دینی و اخلاقی و عرفانی، به معنای بازگشت به سوی خدا• توبه در قرآن، توبه به معنای بازگشت به سوی خدا و بحث آن در قرآن کریم• توبه فقهی، بحث از توبه در ابواب مختلف فقه، مانند باب ارتداد، حدود و تعزیرات، قصاص و دیات• توبه در امور کیفری اسلام، توبه در حقوق کیفری اسلام از معاذیر قانونی معافیت از مجازات• توبه کلامی، بحث شده در کلام در بخش مربوط به معاد، یا پس از معاد، در بیان جایز بودن عفو خداوندی در قالب شفاعت یا به واسطه توبه• توبه عرفانی، در اصطلاح صوفیه، بازگشتن از هر خُلق مذموم و حال بد است به خُلق محمود و حال خوب و سرانجام دور شدن از هر چیز مانع از وصول• توبه باطنی، توبه باطنی به معنای پشیمانی از گناه• توبه حکمی، توبه حکمی به معنای اظهار توبه• توبه در عصر ظهور، بحث توبه در عصر ظهور امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف)• سوره توبه، نهمین سورۀ قرآن کریم، دارای ۱۶ واحد موضوعی (رکوع)، ۱۲۹ (یا ۱۳۰) آیه، ۴۹۷‘۲ کلمه و ۷۸۷‘۱۰ حرف• توبه (اخلاق)، پشیمانی و بازگشت از گناه همراه با تصمیم بر ترک آن• توبه نصوح، پشیمانی قلبی و عذرخواهی با زبان و تصمیم جدی و مداوم بر ترک گناه• استوانه توبه، مکان پذیرفته شدن توبه ابولبابه اوسی در مسجدالنبی• باب التوبه، باب التوبه/ باب الرحمه در اتاقک پیرامون نردبان داخل کعبه
...

[ویکی فقه] توبه (اخلاق). پشیمانی و بازگشت از گناه همراه با تصمیم بر ترک آن را توبه گویند و از این عنوان به مناسبت در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و حدود سخن رفته است.
توبه، اصطلاحی دینی و اخلاقی و عرفانی، به معنای بازگشت به سوی خدا می باشد. یا ایها الذین آمنوا توبوا الی الله توبة نصوحا؛
تحریم/سوره۶۶، آیه۸.
توبه چراغ راه انسان در تاریکی هاست و سرمایه بندهای است که همه چیزش را بر باد داده است. در فضیلت توبه همین روایت امام باقر(علیه السلام) کافی است که میفرمایند: «خداوند متعال نسبت به توبه بندهاش شادمانتر است از مردی که در شبی تاریک، در یک بیابان، مَرکب و توشهاش را گم کرده و ناگاه پیدایش کند».
مجلسی، محمد تقی، بحارالانوار، بیروت، دارالوفاء، ۱۴۰۳ق، ج۶، ص۹۰.
توبه از اهمّ واجبات الهی است که در قرآن کریم و روایات با تأکید فراوان به آن سفارش شده است؛ بویژه برای مریض،
العروة الوثقی، ج۱، ص۳۷۲.
...

[ویکی نور] توبه (الاوبه الی التوبه من الحوبه). «الأوبة إلی التوبة من الحوبة» و ترجمه (الأوبة إلی التوبة من الحوبة) رساله ای است عربی اثر علامه حسن حسن زاده آملی، که در آن، موضوع «توبه» بررسی و تببین و به همراه ترجمه فارسی آن، به قلم ابراهیم احمدیان، منتشر شده است.
این رساله، در تکمله «منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة» در شرح خطبه دویست وسی وپنجم نهج البلاغه، اثر نویسنده، تألیف شده است .
کتاب با مقدمه مختصری از نویسنده در اشاره به نام کتاب و انگیزه نگارش آن آغاز و مطالب در سیزده شماره و یک خاتمه، سامان یافته است. ترجمه کتاب نیز در ضمن سیزده فصل ارائه شده است.
نویسنده در این کتاب، مباحث فلسفی، اخلاقی و اجتماعی مربوط به مقوله توبه را مطرح ساخته و در خصوص هر مبحث، به احادیث، روایات و سخنان بزرگان علم و دین، اشاره کرده است .
در این اثر، متن عربی در ابتدا و ترجمه آن در انتهای کتاب، به تفکیک ارائه شده است.

[ویکی فقه] توبه (قرآن). توبه از «توب» و به معنای رجوع و بازگشت است.
توبه از سوی بنده، بازگشت از معصیت و خطا و پشیمانی از آن است و از جانب خدا، پذیرفتن توبه او است. این لفظ هرگاه به خدا نسبت داده شود، با حرف «علی» به کار می رود. در این مدخل از مشتقات ماده «توب» و جمله هایی مانند «بدل حسنا» و «هدنا الیک» استفاده شده است.
تفاوت توبه با استغفار
تفاوت توبه با استغفار آن است که استغفار، طلب غفران و آمرزش از خداوند است؛ در حالی که توبه بازگشت به سوی پروردگار، توأم با پشیمانی از معصیت انجام گرفته می باشد. آیه شریفه"وَ أَنِ اسْتَغْفِرُوا رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُوا اِلَیْهِ " به تفاوت آن دو اشاره دارد. البتّه در اینکه قوام استغفار به توبه است یا نه اختلاف است.
اهمیت توبه
توبه از اهمّ واجبات الهی است که در قرآن کریم و روایات با تأکید فراوان به آن سفارش شده است؛ بویژه برای مریض، هنگام نماز، دعا و زیارت معصومان علیهم السّلام. از غسلهای مستحب غسل توبه است که پس از توبه از گناه انجام می گیرد.
عناوین مرتبط
...

توبه (فیلم ۱۹۷۶). توبه ( به هندی: Tapasya ) و ( به انگلیسی: Penance ) فیلمی هندی محصول سال ۱۹۷۶ و به کارگردانی آنیل گانگولی است. در این فیلم بازیگرانی همچون پاریکشیت سهنی، راکهی گلزار، آسرانی، ای. کی. هانگال، نظیر حسین، گایاتری، لالیتا پاوار و ارومیلا بات ایفای نقش کرده اند.

توبه (فیلم ۲۰۱۴). «توبه» ( انگلیسی: Repentance ( 2014 film ) ) یک فیلم است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.

اصطلاحی دینی، اخلاقی و عرفانی، به معنی بازگشت به سوی خدا. توبه برقرارکردن ارتباط دوبارۀ مخلوق با خالق و به تعبیری، بازگشت به دامان مغفرت الهی است. توبه را انقلابی درونی که زاییدۀ معرفت و بیداری در قلب آدمی است، نامیده اند که درنتیجۀ آن قلب از تیرگی معاصی تصفیه و از مرگ معنوی نجات می یابد. در کلیسای کاتولیک، آیین توبه عبارت از اعتراف به گناهان و طلب بخشش از طریق اِعمال پاره ای تنبیهات دربارۀ خود، به عنوان کفارۀ گناهان، است. لفظ توبه ۸۷ بار در قرآن به کار رفته و از همگان خواسته شده است که به سوی خدا برگردند. در قرآن از بازگشت خدا به سوی انسان نیز سخن رفته و توبۀ بنده میان دو توبۀ خداوند معرفی شده است به این معنی که انسان، هم در بازگشت به سوی خدا محتاج عنایت و توجه اوست (بازگشت اول خدا به سوی انسان: مائده، ۳۹) و هم در قبول توبه (بازگشت دوم خدا به سوی انسان: بقره، ۱۶۰) پس هر توبۀ بنده مستلزم دو توبه و بازگشت خدا به سوی اوست. در احادیث اسلامی، از حقیقت توبه، اهمیت و وجوب آن، شرایط پذیرش آن و بالاخره آداب توبه سخن به میان آمده است. حقیقت توبه را پشیمانی از گناه، و آن را از واجبات فوری برشمرده اند و از تأخیر و تعویق آن، که تسویف خوانده می شود، هشدار داده اند. در معارف اسلامی، در پذیرش توبه علاوه بر ادای حقوق (اعم از حق الله، حق الناس، و حق النفس) سه شرط را لازم شمرده اند: پشیمانی از گناه، ترک گناه، عزم بر عدم ارتکاب آن در آینده. توبه را از مهم ترین مُکَفِّرات (محوکنندگان گناه) به شمار آورده اند. در روایتی از پیامبر اسلام (ص) نقل شده است کسی که از گناهی توبه می کند مانند کسی است که مرتکب آن نشده است. قرآن، علاوه بر آن، بشارت تبدیل بدی ها به نیکی ها، برای تائبان واقعی را داده است (فرقان؛ ۷۰). در کلام، بحث توبه در بخش معاد مطرح شده و دربارۀ آن بحث های گونه گون کرده اند. این که آیا در توبه ترک همۀ گناهان لازم است؟ آیا نداشتن علم به وجوب توبه موجب معذوربودن از توبه است؟ ناتوانی از ارتکاب مجدّد گناه چه تأثیری در مقبول بودن یا نبودن توبه دارد. در فقه، مبحث توبه کمتر به استقلال بیان شده و در ذیل باب هایی چون ارتداد، حدود، تعزیرات، قصاص و دیات آمده است. در اخلاق نیز دربارۀ توبه بحث کرده، مراتبی برای آن برشمرده اند. در عرفان به تفصیل دربارۀ توبه بحث نموده اند و در مراحل سلوک آن را باب الابواب خوانده و آن را در همۀ احوال به سالک واجب دانسته اند. بازگشت از خُلق ناپسند به خُلق پسندیده را نیز عارفان توبه نامیده اند. حکایات فراوانی دربارۀ توبۀ عرفا در زندگی نامۀ عارفان آمده است. همچنین در آیات چندی از قرآن کریم، خداوند تائبان را ستوده و آنان را مشمول لطف و مغفرت خود معرّفی نموده و آن ها را به امیدواری به رحمت خود فراخوانده است. یأس از رحمت خداوند از گناهان کبیره و ویژۀ کافران دانسته شده است (یوسف، ۸۷).