تهذیب الکمال فی اسماءالرجال

[ویکی فقه] از جوامع رجالی تفصیلی اهل سنّت به عربی است.
تهذیب الکمال فی اسماءالرجال، از جوامع رجالی تفصیلی اهل سنّت به عربی، نوشته جمال الدین یوسف مِزّی، عالم شافعی قرن هشتم. مزّی این کتاب را در اصلاح و تکمیل الکمال فی اسماءالرجال تألیف ابومحمد عبدالغنی بن عبدالواحد مَقدسی جَمّاعیلی (۵۴۴ ـ۶۰۰) نوشته است.

ویژگی های کتاب تهذیب الکمال فی اسماءالرجال
مؤلف الکمال کوشیده تا تمامی راویان صحاح شش گانه اهل سنّت را ذکر کند و شرح حال آنان را بیاورد، اما بنا به گفته خود او، به جهت اختلاف نسخه ها یا از سر خطا، احتمالاً مواردی را از قلم انداخته است؛ همچنین بسیاری از آرا و اسناد را برای اختصار حذف کرده است. از ویژگیهای الکمال است: مشخص کردن مواضع ذکر نام راوی در هریک از صحاح شش گانه؛ آغاز شدن کتاب با شرح حال مختصر رسول خدا صلی الله علیه و آله به نقل از ابن هشام؛ تقدم ذکر نام صحابه پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله وسلم بر دیگر راویان (ابتدا عشره مبشره و سپس دیگر صحابیان و به دنبال آن زنان صحابی)؛ تقدم ذکر راویانی که نامشان محمد است بر دیگران و سپس ذکر سایرین به ترتیب حروف الفبا.

تهذیب و ترتیب و اختصار و استدراک کتاب تهذیب الکمال
یکی از فرزندان عبدالغنی مقدسی، به تهذیب و ترتیب و اختصار و استدراک موارد جامانده از الکمال پرداخت. وی برخی نام ها را از دو کتاب مشایخ النَّبَل و الاطراف تألیف ابن عساکر دمشقی ــ که در شرح حال مشایخِ مؤلفان صحاح شش گانه است ــ به کتاب افزود. اما این کار اشکالات بیشتری در تلخیص کتاب پدید آورد.

رفع اشکالات کتاب تهذیب الکمال
...