ته تتوس

دانشنامه عمومی

ته تتوس (افلاطون). ته تتوس ( به یونانی: Θεαίτητος ) یکی از مکالمات افلاطون با موضوع شناخت است. افلاطون در سال ۳۶۹ ق. م. این رساله را به یاد ته تتوس ریاضی دان نوشته است.
موضوع بحث شناسایی است. طبق معمول سقراط سؤال می کند که شناسایی چیست؟ ته تتوس انواع شناسایی را نام می برد و سقراط می گوید من انواع شناسایی را نخواستم بلکه خود شناسایی چیست؟ ته تتوس می گوید شناسایی چیزی جز ادراک حسی نیست. سقراط می گوید این سخن پروتاگوراس است اگرچه که او به زبان دیگری می گوید «انسان مقیاس همه چیز است، مقیاس هستی آنچه هست و چگونه است و مقیاس نیستی آنچه نیست و چگونه نیست. » سقراط انسانِ در جملهٔ پروتاگوراس را انسانِ فردی تفسیر می کند نه انسانِ نوعی. می گوید وقتی بادی می وزد مطابق نظر پروتاگوراس کسی که باد را سرد حس می کند سرد و برای کسی که باد را گرم حس می کند گرم است. پس باد به هر یک از دو نفر به نحو متفاوتی نمودار می شود و اگر نمود با ادراک حسی یکی باشد در این صورت هرکس هر چیزی را در می یابد حقیقت است و خطایی در آن راه ندارد.
سقراط سپس هستی شناسی هراکلیتوسی را نقل می کند یعنی معرفت شناسی پروتاگوراسی را با هستی شناسی هراکلیتوسی در می آمی زد. چیزی به نام «هست» نداریم آنچه که داریم «شدن» است و ناشی از جنبش. «نیست» نداریم آنچه که داریم، «نشدن» است که ناشی از سکون است. آتش نتیجهٔ مالش و جنبش است و خاموشی و سردی نتیجهٔ سکون. سلامتی بدن نتیجهٔ تمرین، حرکت و ورزش است و بیماری نتیجهٔ سکون. شناسایی نتیجهٔ حرکت و جنبش روح است و بی فکری نتیجهٔ سکون. حال اگر من رنگی را آبی می بینم رنگ آبی نتیجه اصطکاک چشم با جنبشی که خاص آن رنگ است پدید می آید. پس برای هر کس یک جور ظاهر می شود. برای یک فرد هم در هر دیدنی، یک جور نمودار می شود؛ چون فرد همیشه در حال تغییر و آن چیزی هم که متعلق ادراک حسی ماست همیشه در حال جنبش است. لذا دربارهٔ هیچ چیزی نمی توان گفت «هست» بلکه باید گفت همه چیز همواره «می شود» و «شدن» هر چیز هم همواره برای چیز دیگری است. و حتی با زبان متعارف نمی شود سخن گفت وقتی که همه چیز در سیلان باشد بلکه «باید برای خود زبانی تازه بسازند. »
سقراط بعد مسئلهٔ خواب و بیماری مخصوصا دیوانگی را مطرح می کند. اگر شناسایی ادراک حسی باشد و هر چیزی برای هر کس همان است که نمودار می شود در این باره چه باید گفت؟ چگونه ما می توانیم بدانیم که در خوابیم یا در بیداری؟ عاقلیم یا دیوانه؟
عکس ته تتوس (افلاطون)
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف

پیشنهاد کاربران

بپرس