تنزیل

[ویکی فقه] تنزیل کلمه ای قرآنی است و به وحی و قرآن تنزیل گفته شده است.
تنزیل، واژه ای قرآنی است. تنزیل در لغت به معنای فرو فرستادن، فرود آوردن، ترتیب دادن و به ترتیب فرو فرستادن است. و همچنین به معنای مطلق وحی و قرآن مجید به کار می رود.(وانه لتنزیل رب العالمین) «و آن (قرآن) فرو فرستاده پروردگار جهانیان است». این اسم در آیات ۲ و ۴۲ سوره فصلت، ۸۰ سوره واقعه و ۴۳ سوره الحاقه نیز آمده است.
وجه تسمیه
قرآن به این سبب «تنزیل» نامیده شده که آیات آن از طریق وحی به تدریج بر رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم نازل شده است؛ چون کلمه «تنزیل» غالبا از نزول تدریجی قرآن حکایت می کند و کلمه «انزال» در بیشتر موارد، نشانه نزول دفعی قرآن است. بعضی گفته اند: «تنزیل» از ماده «نزول» به معنای فرود آمدن است و هیئت تفعیل، بر کثرت دلالت دارد. کثرت نزول قرآن یا به لحاظ تعدد آیات و یا به لحاظ کثرت مراتب نزول است که این وجه با موارد استعمال سازگارتر است. ولی باید توجه داشت که تکثیر هر چیزی بر حسب خودش، و تکثیر در ماده تنزیل نیز مستلزم تدریجی بودن نزول است.
← تنزیل در قرآن
بسیاری از مفسران و قرآن پژوهان عقیده دارند که انزال به معنای نزول دفعی قرآن است و تنزیل به معنای نزول تدریجی آن بنابراین دو گونه نزول برای قرآن قائل شده اند: نزول یکباره در شب قدر، و نزول تدریجی در طول دوره رسالت اما بر اساس برخی آیات و دیدگاههای برخی واژه شناسان و ادیبان و نیز آرای برخی مفسران و قرآن پژوهان هر یک از مفاهیم انزال و تنزیل به دو معنای نزول دفعی و تدریجی به کار می روند و، از نظر معنا، با یکدیگر تفاوتی ندارند. بنا بر نظر صالحی نجف آبادی ، انزال و تنزیل هر دو به معنای مطلق «نازل کردن » هستند و نزول دفعی یا تدریجی جزو مفهوم هیچکدام نیست. در بیشتر تفاسیر و کتابهای حدیثی واژه تنزیل به معنای «قرآن و کلام الله » با بسامد بسیاری به کار می رود، گاهی نیز در مفهوم خصوصیات زمان و مناسبات تاریخی عصر نزول آیات کاربرد دارد؛ ازینرو، مفسران تحت عنوان تنزیل به نقل و بررسی شأن نزول آیات می پردازند.
تنزیل در سده های اولیه
...

[ویکی شیعه] تنزیل، واژه ای قرآنی به معنای فروفرستادن. این واژه پانزده بار در قرآن کریم به کار رفته. به باور بسیاری از مفسران و قرآن پژوهان، واژه انزال به معنای نزول دفعی قرآن، و تنزیل به معنای نزول تدریجی آن است و در برخی روایات، واژه تنزیل در برابر تأویل آمده و این دو واژه به معنای ظاهر و باطن به کار رفته اند.
تنزیل در لغت به معنای فروفرستادن، فرودآوردن، ترتیب دادن و به ترتیب فروفرستادن است و همچنین به معنای مطلق وحی و قرآن مجید به کار می رود.
واژه تنزیل، پانزده بار در قرآن کریم به کار رفته که شش مورد آن در اشاره به قرآن کریم یا توصیف آن است. موارد دیگر نیز ـ به جز یک مورد که درباره فرود آمدن فرشتگان است ـ با قرآن ارتباط دارد. واژه تنزیل در همه کاربردهای قرآنی، ضمن آیات یا در کنار آیاتی آمده که در آن از عظمت و اهمیت کتاب (قرآن) و انذار و بشارت سخن گفته شده است. این واژه در چهار سوره از هفت سوره حَوامیم دقیقا پس از حروف مقطعه «حا، میم» آمده است و این کاربرد به یکی از مضامین مشترک این گروه از سوره ها، یعنی خاستگاه و مبدأ وحی و چگونگی نزول قرآن اشاره دارد. در آیات قرآن، برای گزارش و تبیین چگونگی نزول قرآن کریم، هم واژه انزال و هم واژه تنزیل به کار رفته است.

[ویکی الکتاب] معنی تَنزِیلُ: نازل کردن تدریجی-فرو فرستادن تدریجی(فرق میان انزال و تنزیل این است که انزال به معنای نازل کردن دفعی و یک پارچه است ، و تنزیل به معنای نازل کردن تدریجی است )
ریشه کلمه:
نزل (۲۹۳ بار)

«تنزیل» معمولاً در مواردی گفته می شود که چیزی تدریجاً نازل شود. بعضی نیز معتقدند: «تنزیل» فقط نزول تدریجی است.

تَنْزیل
واژه ای قرآنی به معنای فرودآوردنیا به ترتیب فروفرستادن. این واژه شش بار در قرآن کریم (یس: ۵؛ شعراء: ۱۹۲؛ فصّلت: ۴۲؛ واقعه: ۸۰؛ حاقّه: ۴۳) در اشاره به قرآن و یا برای توصیف آن به کار رفته و موارد دیگری نیز در اشاره به فرشتگان یا باران و مانند آن به کار رفته است. مهم ترین بحث دربارۀ این واژه و واژۀ هم ریشۀ آن «انزال» میان مفسران و عالمان علوم قرآنی، فرق میان این دو واژه است. برخی از مفسران با توجه به این دو واژه برای قرآن به دو نزول، یکی تدریجی در طی بیست وسه سال (تنزیل) و دیگر نزول یکباره در شب قدر (انزال) قائل شده اند. اما این دیدگاه از جانب برخی دیگر از مفسران مورد تردید قرار گرفته و به نظر آنان انزال و تنزیل هردو به دو معنای نزول دفعی و تدریجی به کار می رود و تفاوتی در معنا ندارند. چنانکه در قرآن نیز گاهی تنزیل به معنای نزول دفعی و انزال در معنای نزول تدریجی به کار رفته است. در قرون نخستین اسلامی این واژه در برابر تأویل به کار می رفته است، چنانکه در حدیثی از پیامبر اکرم(ص) آمده است که در میان شما کسی است که برای تأویل می جنگد و آن علی بن ابی طالب است چنانکه من برای تنزیل جنگیدم و همین مفهوم را عمار یاسر در جنگ صفین در رجز خویش اقتباس کرد. در احادیث شأن نزول هم برخی آیات که در شأن اهل بیت پیامبر نازل شده، تنزیل و آیاتی که بعدها بر آن ها تطبیق داده اند تأویل آن آیات دانسته اند.