تناقض حملیات

[ویکی فقه] تناقض حملیات یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تناقض بین دو قضیه حملیه است.
تناقض قضایا دو قسم است:۱. تناقض حملیات؛۲. تناقض شرطیات.
توضیح اصطلاح
تناقض حملیات همان اختلاف ذاتی دو قضیه حملیه از لحاظ کمّ، کیف و جهت (با وحدت در موارد هشت گانه) است، به طوری که از صدق هر یک از آن دو، کذب دیگری لازم آید. بر این اساس، نقیض موجبه کلیه، سالبه جزئیه است و برعکس، و نقیض موجبه جزئیه، سالبه کلیه است و برعکس؛ مانند: همه انسان ها خندان اند و بعضی از انسان ها خندان نیستند. تناقض شرطیات همانند تناقض حملیات است؛ مثلاً نقیض «کلما کانت الشمس طالعة فالنهار موجود» چنین است: «لیس کلما کانت الشمس طالعة فالنهار موجود» و نقیض «قد یکون اذا کانت الشمس طالعة کان النهار موجوداً» عبارت است از: «لیس البتة اذا کانت الشمس طالعة کان النهار موجوداً». سایر موارد نیز به همین قیاس است.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • شهاب الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات.• حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید.
...