تناسخ در جهان اسلام

[ویکی فقه] تناسخ، اصطلاحی در کلام و فلسفه و عرفان به معنای انتقال روح از جسمی به جسم دیگر پس از مرگش و بازگشت دوباره آن به دنیا است. به ظاهر، ریشه اعتقاد به تناسخ شبه قاره هند است و از آنجا به سایر فرهنگ ها نیز سرایت کرده است.
تَناسُخ، یا بازپیدایی به معنای ورود دوبارۀ روح یا نفس در جسم های مادی (انسانی یا مادون آن، مانند حیوان، گیاه و حتی اجسام بی جان، و اجرام آسمانی همچون ستارگان) و یا فوق طبیعی (مانند خدایان و فرشتگان) و ادامۀ حیات آن در این کالبد جدید. در اصل اعتقادی تناسخ، حیات گذشتۀ فرد نوع کالبد جدید او را تعیین می کند و در بیش تر فرهنگهای معتقد به این اصل، رهایی از چرخۀ تناسخ و بازپیدایی، غایت سعادت به شمار می آید. به طور کلی، این آموزه در جهان بینی هایی که عالم ماده را پست می دانند و طرد حیات دنیوی را نوعی ارزش می شمرند، به عنوان یک اصل پذیرفته شده است.
نظریۀ تناسخ هندویی
نظریۀ تناسخ و «کَرمه۲» یکی از مهم ترین اصول مشترک تمامی گرایش های دین هندویی، و نیز مکاتب فلسفی هند (به جز مکتب مادی گرایانۀ چارواکه۳) است.
Dasgupta, S, A History of Indian Philosophy, Cambridge, ۱۹۵۱، ج۱، ص۷۱.
دین بودایی که در بستری هندویی شکل گرفت، اعتقاد به تناسخ را به عنوان یکی از اصول مسلّم خود پذیرفت. بودا نیز زندگی را قانون کنش و واکنش، و چرخۀ بازپیدایی را در تسلط قانون کرمه می دانست.
Kashyap, J,» Origin and Expansion of Buddhism «, The Path of the Buddha, ed K Morgan, New York, ۱۹۵۶.
...