[ویکی فقه] تقوا و رحمت (قرآن). از جلوه های تقواپیشگی رسیدن به رحمت گسترده خدا و برخورداری از رحمت خداوند می شود.
آراسته شدن به تقوای الهی و ایمان به پیامبر صلی الله علیه وآله، موجب نیل به رحمت گسترده خداوند می شود:یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله وءامنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته...ای کسانی که ایمان آورده اید! تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد... .
اعطای دو اجر به متقین
یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و آمنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته... ، در این آیه کسانی را که ایمان آورده اند امر می کند به تقوا و به ایمان به رسول، با اینکه این اشخاص دعوت دینی را پذیرفته اند، و قهرا به خدا و نیز به رسول ایمان آورده اند، پس همین امر مجدد به ایمان به رسول دلیل بر این است که مراد از این ایمان، پیروی کامل و اطاعت تام از رسول است، چه اینکه امر و نهی رسول مربوط به حکمی از احکام شرع باشد، و چه اعمال ولایتی باشد که آن جناب بر امور امت دارد، هم چنان که در جای دیگر فرمود: فلا و ربک لا یؤمنون حتی یحکموک فیما شجر بینهم ثم لا یجدوا فی انفسهم حرجا مما قضیت و یسلموا تسلیما. نه، به پروردگارت سوگند، ایمان نخواهد آورد، مگر وقتی که تو را در مشاجراتی که بینشان واقع می شود حاکم بدانند، و چون حکم کردی به هیچ وجه در دل ناراحت نشوند، و بلکه به طور کلی تسلیم باشند. پس ایمانی که در آیه مورد بحث بدان امر شده ایمانی است بعد از ایمان، و مرتبه ای است از ایمان، بالاتر از مرتبه ای که قبلا داشتند، و تخلف از آثارش ممکن بود، مرتبه ای است که به خاطر اینکه قوی است اثرش از آن تخلف نمی کند، و به همین مناسبت فرمود: یؤتکم کفلین من رحمته، و کفل به معنای حظ و نصیب است پس کسی که دارای این مرتبه بالای از ایمان باشد ثوابی روی ثواب دارد، هم چنان که ایمانی روی ایمان دارد.بعضی از مفسرین گفته اند: مراد از دادن دو کفل از رحمت، دادن دو اجری است که به اهل کتاب هم وعده اش داده، گویا فرموده به شما هم دو اجر می دهد، همان دو اجری که به مؤمنین اهل کتاب وعده داده بود، چون شما هم در ایمان آوردن به رسولان گذشته خدا و به آخرین رسول او مثل ایشانید، شما هم میان احدی از رسولان او فرق نمی گذارید.
برخورداری از رحمت خدا
تقواپیشگی، سبب برخورداری از رحمت خداوند می شود:... وان تصلحوا وتتقوا فان الله کان غفورا رحیمـا.و اگر راه صلاح و پرهیزگاری پیش گیرید، خداوند آمرزنده و مهربان است. .. واتقوا لعلکم ترحمون.و پرهیزگاری پیشه نمائید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید! او عجبتم ان جاءکم ذکر من ربکم علی رجل منکم لینذرکم ولتتقوا ولعلکم ترحمون.آیا تعجب کرده اید که دستور آگاه کننده پروردگارتان به وسیله مردی از میان شما به شما برسد، تا (از عواقب اعمال خلاف) بیمتان دهد، و (در پرتو این دستور،) پرهیزگاری پیشه کنید و شاید مشمول رحمت (الهی) گردید؟! .. قال عذابی اصیب به من اشاء ورحمتی وسعت کل شیء فساکتبها للذین یتقون...... گفت: مجازاتم را به هر کس بخواهم می رسانم و رحمتم همه چیز را فراگرفته و آن را برای آنها که تقوا پیشه کنند، و زکات را بپردازند، و آنها که به آیات ما ایمان می آورند، مقرر خواهم داشت! جمله محل استشهاد، پاسخ به دعای موسی علیه السّلام است. ولی جمله موصول با صله اش عمومیت دارد، زیرا موصول از مبهمات است و تعریف آن به صله است و نمی توان آن را به مورد اختصاص داد. از سوی دیگر، رحمت خداوند فراگیر است. ولی «فساکتبها» آن را به زمان آخرت محدود می کند.وکذلک مکنا لیوسف فی الارض یتبوا منها حیث یشاء نصیب برحمتنا من نشاء ولا نضیع اجر المحسنین• ولاجر الاخرة خیر للذین ءامنوا وکانوا یتقون.و این گونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم، که هر جا می خواست در آن منزل می گزید (و تصرف می کرد)! ما رحمت خود را به هر کس بخواهیم (و شایسته بدانیم) می بخشیم و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کنیم! (اما) پاداش آخرت، برای کسانی که ایمان آورده و پرهیزگاری داشتند، بهتر است! یوم نحشر المتقین الی الرحمـن وفدا.در آن روز که پرهیزگاران را دسته جمعی بسوی خداوند رحمان (و پاداشهای او) محشور می کنیم ... واذا قیل لهم اتقوا ما بین ایدیکم وما خلفکم لعلکم ترحمون.و هر گاه به آنها گفته شود: «از آنچه پیش رو و پشت سر شماست (از عذابهای الهی) بترسید تا مشمول رحمت الهی شوید! » (اعتنا نمی کنند). .. ومن تق السیـات یومئذ فقد رحمته....... و هر کس را که در آن روز از بدیها نگاه داری، مشمول رحمتت ساخته ای... . .. واتقوا الله لعلکم ترحمون• ... واتقوا الله ان الله تواب رحیم.... و تقوای الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید. ... تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است! ان المتقین فی جنـت ونعیم• فمن الله علینا ووقـنا عذاب السموم• انا کنا من قبل ندعوه انه هو البر الرحیم.ولی پرهیزگاران در میان باغهای بهشت و نعمت های فراوان جای دارند، اما خداوند بر ما منت نهاد و از عذاب کشنده ما را حفظ کرد! ما از پیش او را می خواندیم (و می پرستیدیم)، که اوست نیکوکار و مهربان !»
رحمت عام و خاص خدا
...
آراسته شدن به تقوای الهی و ایمان به پیامبر صلی الله علیه وآله، موجب نیل به رحمت گسترده خداوند می شود:یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله وءامنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته...ای کسانی که ایمان آورده اید! تقوای الهی پیشه کنید و به رسولش ایمان بیاورید تا دو سهم از رحمتش به شما ببخشد... .
اعطای دو اجر به متقین
یا ایها الذین آمنوا اتقوا الله و آمنوا برسوله یؤتکم کفلین من رحمته... ، در این آیه کسانی را که ایمان آورده اند امر می کند به تقوا و به ایمان به رسول، با اینکه این اشخاص دعوت دینی را پذیرفته اند، و قهرا به خدا و نیز به رسول ایمان آورده اند، پس همین امر مجدد به ایمان به رسول دلیل بر این است که مراد از این ایمان، پیروی کامل و اطاعت تام از رسول است، چه اینکه امر و نهی رسول مربوط به حکمی از احکام شرع باشد، و چه اعمال ولایتی باشد که آن جناب بر امور امت دارد، هم چنان که در جای دیگر فرمود: فلا و ربک لا یؤمنون حتی یحکموک فیما شجر بینهم ثم لا یجدوا فی انفسهم حرجا مما قضیت و یسلموا تسلیما. نه، به پروردگارت سوگند، ایمان نخواهد آورد، مگر وقتی که تو را در مشاجراتی که بینشان واقع می شود حاکم بدانند، و چون حکم کردی به هیچ وجه در دل ناراحت نشوند، و بلکه به طور کلی تسلیم باشند. پس ایمانی که در آیه مورد بحث بدان امر شده ایمانی است بعد از ایمان، و مرتبه ای است از ایمان، بالاتر از مرتبه ای که قبلا داشتند، و تخلف از آثارش ممکن بود، مرتبه ای است که به خاطر اینکه قوی است اثرش از آن تخلف نمی کند، و به همین مناسبت فرمود: یؤتکم کفلین من رحمته، و کفل به معنای حظ و نصیب است پس کسی که دارای این مرتبه بالای از ایمان باشد ثوابی روی ثواب دارد، هم چنان که ایمانی روی ایمان دارد.بعضی از مفسرین گفته اند: مراد از دادن دو کفل از رحمت، دادن دو اجری است که به اهل کتاب هم وعده اش داده، گویا فرموده به شما هم دو اجر می دهد، همان دو اجری که به مؤمنین اهل کتاب وعده داده بود، چون شما هم در ایمان آوردن به رسولان گذشته خدا و به آخرین رسول او مثل ایشانید، شما هم میان احدی از رسولان او فرق نمی گذارید.
برخورداری از رحمت خدا
تقواپیشگی، سبب برخورداری از رحمت خداوند می شود:... وان تصلحوا وتتقوا فان الله کان غفورا رحیمـا.و اگر راه صلاح و پرهیزگاری پیش گیرید، خداوند آمرزنده و مهربان است. .. واتقوا لعلکم ترحمون.و پرهیزگاری پیشه نمائید، باشد که مورد رحمت (خدا) قرار گیرید! او عجبتم ان جاءکم ذکر من ربکم علی رجل منکم لینذرکم ولتتقوا ولعلکم ترحمون.آیا تعجب کرده اید که دستور آگاه کننده پروردگارتان به وسیله مردی از میان شما به شما برسد، تا (از عواقب اعمال خلاف) بیمتان دهد، و (در پرتو این دستور،) پرهیزگاری پیشه کنید و شاید مشمول رحمت (الهی) گردید؟! .. قال عذابی اصیب به من اشاء ورحمتی وسعت کل شیء فساکتبها للذین یتقون...... گفت: مجازاتم را به هر کس بخواهم می رسانم و رحمتم همه چیز را فراگرفته و آن را برای آنها که تقوا پیشه کنند، و زکات را بپردازند، و آنها که به آیات ما ایمان می آورند، مقرر خواهم داشت! جمله محل استشهاد، پاسخ به دعای موسی علیه السّلام است. ولی جمله موصول با صله اش عمومیت دارد، زیرا موصول از مبهمات است و تعریف آن به صله است و نمی توان آن را به مورد اختصاص داد. از سوی دیگر، رحمت خداوند فراگیر است. ولی «فساکتبها» آن را به زمان آخرت محدود می کند.وکذلک مکنا لیوسف فی الارض یتبوا منها حیث یشاء نصیب برحمتنا من نشاء ولا نضیع اجر المحسنین• ولاجر الاخرة خیر للذین ءامنوا وکانوا یتقون.و این گونه ما به یوسف در سرزمین (مصر) قدرت دادیم، که هر جا می خواست در آن منزل می گزید (و تصرف می کرد)! ما رحمت خود را به هر کس بخواهیم (و شایسته بدانیم) می بخشیم و پاداش نیکوکاران را ضایع نمی کنیم! (اما) پاداش آخرت، برای کسانی که ایمان آورده و پرهیزگاری داشتند، بهتر است! یوم نحشر المتقین الی الرحمـن وفدا.در آن روز که پرهیزگاران را دسته جمعی بسوی خداوند رحمان (و پاداشهای او) محشور می کنیم ... واذا قیل لهم اتقوا ما بین ایدیکم وما خلفکم لعلکم ترحمون.و هر گاه به آنها گفته شود: «از آنچه پیش رو و پشت سر شماست (از عذابهای الهی) بترسید تا مشمول رحمت الهی شوید! » (اعتنا نمی کنند). .. ومن تق السیـات یومئذ فقد رحمته....... و هر کس را که در آن روز از بدیها نگاه داری، مشمول رحمتت ساخته ای... . .. واتقوا الله لعلکم ترحمون• ... واتقوا الله ان الله تواب رحیم.... و تقوای الهی پیشه کنید، باشد که مشمول رحمت او شوید. ... تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است! ان المتقین فی جنـت ونعیم• فمن الله علینا ووقـنا عذاب السموم• انا کنا من قبل ندعوه انه هو البر الرحیم.ولی پرهیزگاران در میان باغهای بهشت و نعمت های فراوان جای دارند، اما خداوند بر ما منت نهاد و از عذاب کشنده ما را حفظ کرد! ما از پیش او را می خواندیم (و می پرستیدیم)، که اوست نیکوکار و مهربان !»
رحمت عام و خاص خدا
...
wikifeqh: تقوا_و_رحمت_(قرآن)