تقسیمات قران

[ویکی فقه] تقسیمات قرآن. بخش بندی های قرآن از جهات گوناگون را تقسیمات قرآن می گویند. تقسیمات قرآن، بخشی از مباحث علوم قرآنی، ویژه تقسیمات آیات و سوره ها به لحاظ های مختلف است.
تقسیمات مختلف قرآن از عصر پیامبر (صلی الله علیه وآله) و نزول قرآن تاکنون همواره مورد توجه بوده و درباره آن بحث هایی نسبتاً گسترده انجام شده است. این تقسیمات عمدتاً در محورهای ذیل بوده است:۱. تقسیم بندی قرآن به سوره ها و آیات.۲. تقسیم بندی آیات و سوره ها با توجه به زمان و مکان نزول.۳. تقسیم سوره ها با توجه به بلندی، کوتاهی و شمار آیات.۴. تقسیم بندی سوره ها با توجه به سرآغازهایشان.۵. تقسیم قرآن با توجه به شمار آیات، کلمات و حروف، به اجزاء، احزاب، ارباع، انصاف، اثلاث و....۶. تقسیم بندی محتوای قرآن.
چهار بحث اصلی
در این شاخه از علوم قرآنی چهار بحث مهم و اصلی وجود دارد:۱. آیات؛۲. سوره ها؛۳. تقسیمات آیات و سوره ها؛۴. تقسیمات شکلی قرآن.
← در بحث آیات
غالب این مباحث از دیرباز مورد اهتمام قرآن پژوهان بوده است و جمعی درباره آن رساله هایی مستقل نگاشته اند؛ مانند کتاب تقسیم القرآن ابن سائب کلبی (م. ۱۴۶ ق.)، اجزاء ثلاثین ابو بکر بن عیاش (م. ۱۹۳ ق.)، اجزاء القرآن ابو عمرو دوری (م. ۲۴۶ ق.)، اجزاء القرآن و اسباعه خلیفة بن خیاط (م. ۲۴۰ ق.)، اسباع القرآن حمزه (م. ۱۶۵ ق.)؛ نیز ابو عمرو دانی در دو کتاب البیان فی عدّ آی القرآن و المصاحف، ابن جوزی در فنون الافنان، زرکشی در البرهان و سخاوی در جمال القرّاء به این موضوع توجه کرده اند. مرعشلی و همکارانش فهرست کاملی از تألیفات را در این موضوع گرد آورده اند.

[ویکی اهل البیت] تقسیمات قرآن. قرآن کریم مجموعه ایست از سوره ها و هر سوره مرکب از آیاتی است. از طرف دیگر کلام الهی متشکل از 30 جزء که هر جزء آن از دو یا چهار حزب تشکیل می شود. همچنین برخی قرآن به هزار قسمت تقسیم نموده و هر قسمت آنرا رکوع نامیده اند.
قرآن مرکب از 114 سوره است که بلندترین آن سوره بقره با 286 آیه و کوتاهترین آن سوره کوثر با 3 آیه می باشد سوره های قرآن دارای تقسیمات زیر است
قرآن کریم مشتمل بر 6236 آیه است
قرآن را به سی قسمت تقسیم نموده اند و هر یک سی ام را یک جزء می نامند جزء سی ام از سوره « عم » آغاز و به « ناس » ختم می شود هر جزء 20 صفحه قرآن را تشکیل می دهد .
هر جزء قرآن را برخی به دو قسمت و بعضی به چهار قسمت تقسیم نموده اند و هر یک را حزب می نامند و هر حزب را به چهار قسمت تقسیم و آنرا ربع حزب نامیده اند یعنی 470 ربع حزب .
با توجه به نماز مستحبی تراویح که در شبهای قدر ماه رمضان مقرر شده است و رکعات آن هزار می باشد و در هر رکعت بخشی از قرآن تلاوت میگردد لذا قرآن را به هزار قسمت تقسیم نموده اند و هر قسمت را یک رکوع می نامند بعنوان مثال سوره حمد یک رکوع و سوره بقره 40 رکوع است و سوره های آخر قرآن معمولا هریک یک رکوع محسوب می شوند
در قرآن های که اکنون چاپ می شود در آغاز هر جزء و حزب و پایان هر آیه علائم خاص بکار رفته است.