تقسیم جنینی

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تقسیم جنینی، تقسیم یک تخمک بارور شده به دو قسمت و سپس ترمیم جدار پوسته و تبدیل آن تخمک به دو تخمک بارور شده مستقل که از هرکدام از آن دو، یک جنین پدید می آید.
در سال ۱۹۹۳م دانشمندان به کاری دست زدند که تقسیم جنینی نامیده شد و آن عبارت است از:تقسیم یک تخمک بارور شده به دو قسمت و سپس ترمیم جدار پوسته و تبدیل آن تخمک به دو تخمک بارور شده مستقل که از هرکدام از آن دو، یک جنین پدید می آید.در سال ۱۹۹۷م دانشمندان دستاوردی داشتند که شبیه سازی نام گرفت و آن عبارت است از تولید جنینی بدون کمک گرفتن از سلول جنسی مذکر و از راهی غیر جنسی، که کاملاً مشابه صاحب آن هسته است، در تولیدمثل به شیوه شبیه سازی، از همان ابتدا به جای سلول تخم ترکیب شده، هسته یک سلول ۴۶ کروموزمی جایگزین هسته تخمک می شود و در رحم زن قرار می گیرد.نیاز به همگامی با تحولات در زمینه شبیه سازی و تقسیم جنینی و ابراز حکم شرعی اهمیتی ویژه دارد. این دو مسئله از این بعد اهمیت دارند که آیا موجب تعدی به انسان که خداوندش گرامی داشته و قوانین و شریعتی برای او قرار داده که او را به عدالت و کرامت می رساند می شود یا نه؟ از این رو، در این دو موضوع از دو مدخل می توان وارد بحث شد:اول. نگریستن در حکم تکلیفی این دو؛ یعنی مشروعیت و عدم مشروعیت؛دوم. بررسی حکم وضعی که متکفل بحث از آثار مترتب بر این گونه تصرفات در صورت وقوع است؛ مانند احکام نسب و نفقه و ارث و ازدواج ؛ زیرا شرع، آثار تصرفات را حتی اگر ممنوع باشد، سازمان دهی می کند.
← فواید و کاربردها تقسیم جنینی
در باب فواید شبیه سازی، همان فوایدی که برای تقسیم جنینی گفته شد، در این جا هم گفته می شود؛ مانند غلبه بر برخی مشکلات نازایی، تشخیص عدم وجود بیماری در نطفه ای که قرار است در رحم نهاده شود، کندن ژن بیماری وراثتی و جایگزین کردن آن با ژنی سالم، و مانند این موارد که در باب تقسیم جنینی هم ذکر شد.اما پرسش شرعی این است که ایا شبیه سازی به لحاظ اصولی و یا از حیث ثانوی، حرمت شرعی ندارد؟ پاسخ این است که نفس عملیات شبیه سازی انسانی به عنوان اولی اش در صورت موفقیت اشکالی ندارد، به شرط این که با کار حرام دیگری تقارن نیابد؛ اما از نگاهی دیگر، حکمت بالغه الهی که بر تفاوت و گوناگونی زبان ها و رنگ ها برای حفظ نظام عام جریان داشته است، در صورت اجرا به شکل گسترده مقتضی حرمت شبیه سازی است، آن حرمت هم در صورتی است که شباهت نسخه های این شبیه سازی درست مانند شباهت نسخه های یک کتاب باشد و موجب اختلال قطعی در نظام اجتماعی شود، این فتوا را حضرات آیات:میرزا جواد تبریزی و سیدکاظم حائری صادر کرده اند.و این از آن رو است که چنان که پیشتر گفته امد برای مثال در ازدواج میان زوجه و همتای او و میان محرم و نامحرم نمی توان تمایز قائل شد، و تشخیص طرفین معامله در معاملات و مدعی و مدعی علیه از یکدیگر و تشخیص هر دو از شهود ناممکن خواهد شد، و مالک را از غیر مالک نمی توان تمییز داد، و امکان تقلب در امتحانات مدارس و مشاغل و ادارات فراهم خواهد شد، و اینها افزون بر تباهی نسب هاست که موجب تضییع حقوق می گردد.خلاصه کلام این که با اجرای شبیه سازی انسانی به شکل گسترده، چنین خطرها و تعدی هایی، فردیت فرد و خاص بودن او و تمییزش را از مشابهانش تهدید می کند و ساختار تثبیت شده اجتماعی متزلزل می گردد و تمام بشریت در معرض خطر قرار می گیرد.اما تمام این خطرها و تهدیدها که گفته شد، نمی تواند حلیت شبیه ساختن را برای شخص معینی که می توان میان آن دو حداقل از راه تفاوت سنی تمییز داد، از میان بردارد. به عبارت دیگر می توان گفت ساختن شبیه برای هر فردی که نسخه ای یگانه است، در صورتی که محذور یاد شده که ناشی از شبیه سازی گسترده است وجود نداشته باشد، حلال است و دلیلی بر حرمت آن وجود ندارد. پس مطلقاً نیازی به تحریم شبیه سازی نیست و بلکه تحریم شبیه سازی در شرایطی که دلیلی هم بر آن وجود ندارد، جایز نیست.
دو نکته درخور توجه
...

پیشنهاد کاربران

بپرس