تقریرات

[ویکی فقه] تقریرات، عنوان آثاری شبیه «امالی» که عمدتاً در فقه و اصول که مؤلفان آن ها به مبانی، دلایل و توضیحات استاد خود در دوره درس خارج پرداخته اند.
واژه تقریر در اصطلاح منابع دینی و عالمان دین، دو معنا و دو کاربرد دارد:
← تقریرات اصول فقه
این شیوه آموزشی(تقریر) ظاهراً در زمان وحید بهبهانی (متوفی ۱۲۰۵) در حوزه های علمی شیعی رایج شد، ولی امروزه معمول نیست. در نظام آموزشی بعضی از مدارس جهان اسلام، روش دیگری، نزدیک به روش تقریر، سابقه داشته است.در این مدارس، عنوان «مُعید» (بازگوکننده) ظاهراً از نیمه های سده پنجم به شاگردی که درس استاد خود را بازگو می کرده، اطلاق می شده و تا قرن دهم رایج بوده است.این شیوه در مدارس نظامیه (تأسیس در نیمه دوم سده پنجم) تا آن جا رایج بوده که هر استاد یک یا چند معید از میان طلاب ممتاز داشته است.معیدان، پس از پایان درس و رفتن استاد، درس را برای طلابی که نیاز به راهنمایی داشتند، بازگو می کردند و آن ها را در فهم قسمتهای مشکل درس یاری می دادند.
تقریر مکتوب
در تقریر مکتوب، طلابی که قدرت فراگیری بیشتری دارند، پس از پایان هر نوبت درس استاد (در دوره خارج فقه و اصول )، آن درس را به قلم خود می نویسند. اصطلاح تقریرات به این معنا، از اواخر قرن دوازدهم رایج شد و همچنان متداول است. البته از گذشته های دور تألیف کتب امالی در زمینه حدیث و ادبیات و فقه، در حوزه ها و مراکز علمی رایج بوده است.در امالی نویسی، استاد مطالب خود را از روی نوشته یا از حفظ برای شاگردان می خوانده و آنان تمامی سخنان وی را بی کم وکاست می نوشته اند و نوشته ها جمع آوری می شده، و امالی از تصانیف استاد به شمار می رفته است.اما در تقریرات، طلاب آنچه را که از مباحث درس به حسب استعداد خود می فهمند، می نگارند و حاصل کار، تألیف خود آن ها به شمار می آید.
← تفاوت تقریرات و امالی
...