[ویکی فقه] تفسیر قرآن با سخنان تابعین. تابعین نخستین مفسرانی به شمار می روند که پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله وسلّم) را ندیده بودند، اما قرآن کریم را برای مردم زمان شان تفسیر می کردند. تابعین شاگردان صحابه اند و معلومات آنان غالباً به صحابه منتهی می شود و از جایگاهی خاص نزد اهل سنت برخوردار است.
بدون شک تابعان، به احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و دانشمندان صحابه بیشتر دسترسی داشته اند و معانی آیات قرآن را بهتر می فهمیدند؛ زیرا به ابزار فهم قرآن که پایه آن زبان فصیح، دست نخورده و تغییر نیافته بود، نزدیکتر بودند و به راحتی به حوادث و رخدادهایی که با نزول آیات ارتباط داشت یا مستقیما سبب نزول پاره ای از آیات بود دسترسی داشتند و باب سوال از مفاهیم قرآن و دانستن اسباب نزول و پرسش از مواضع ابهام آیات به طور کامل بر روی آنان گشوده بود؛ نعمتی که مفسران دوره های بعد، از آن برخوردار نبودند.
تفسیر تابعان نزد شیعه
ولی، با تمام این اوصاف، قول تابعان در تفسیر، تنها به عنوان شاهد و موید نزد ما اعتبار دارد و آن را حجت قطعی نمی دانیم و همرتبه حدیث (صلی الله علیه و آله وسلّم) که خود، حجت است و سخنان صحابه - که به طور نسبی در اکثر موارد - حجیت دارد، نیست؛ بلکه در درجه سوم اعتبار قرار دارد.
حجیت خبر واحد در تفسیر
در اینجا باید به این نکته توجه شود که حجیت و اعتبار گفتار معصوم یا صحابه و تابعان در تفسیر قرآن در صورتی که مشافهتا (رو در رو) تلقی گردد، جای بحث نیست؛ ولی اگر با واسطه و از طریق خبر واحد (روایت از ایشان) به دست برسد چگونه است؟ آیا می توان به آن اعتماد کرد یا نه؟
← دیدگاه برخی علماء
...
بدون شک تابعان، به احادیث پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) و دانشمندان صحابه بیشتر دسترسی داشته اند و معانی آیات قرآن را بهتر می فهمیدند؛ زیرا به ابزار فهم قرآن که پایه آن زبان فصیح، دست نخورده و تغییر نیافته بود، نزدیکتر بودند و به راحتی به حوادث و رخدادهایی که با نزول آیات ارتباط داشت یا مستقیما سبب نزول پاره ای از آیات بود دسترسی داشتند و باب سوال از مفاهیم قرآن و دانستن اسباب نزول و پرسش از مواضع ابهام آیات به طور کامل بر روی آنان گشوده بود؛ نعمتی که مفسران دوره های بعد، از آن برخوردار نبودند.
تفسیر تابعان نزد شیعه
ولی، با تمام این اوصاف، قول تابعان در تفسیر، تنها به عنوان شاهد و موید نزد ما اعتبار دارد و آن را حجت قطعی نمی دانیم و همرتبه حدیث (صلی الله علیه و آله وسلّم) که خود، حجت است و سخنان صحابه - که به طور نسبی در اکثر موارد - حجیت دارد، نیست؛ بلکه در درجه سوم اعتبار قرار دارد.
حجیت خبر واحد در تفسیر
در اینجا باید به این نکته توجه شود که حجیت و اعتبار گفتار معصوم یا صحابه و تابعان در تفسیر قرآن در صورتی که مشافهتا (رو در رو) تلقی گردد، جای بحث نیست؛ ولی اگر با واسطه و از طریق خبر واحد (روایت از ایشان) به دست برسد چگونه است؟ آیا می توان به آن اعتماد کرد یا نه؟
← دیدگاه برخی علماء
...
wikifeqh: تفسیر_قرآن_با_سخنان_تابعین