تفسیر دوانی

[ویکی فقه] تفسیر دوانی (تـفـسـیر آیه اسراف)، اثر مولانا جلال الدین محمد (۸۲۰ - ۹۰۸ ق) فرزند اسعد دوانی، از مشاهیر حکمای شیعه می باشد.
تـفـسـیر مورد بحث در شرح و تفسیر معضلات چند آیه شریفه از قرآن است که به شیوه عرفانی و فلسفی تاویل و تفسیر گردیده است.دو نسخه خطی از این اثر در کتابخانه آستان قدس رضوی می باشد (شماره ۱۴۷۱). نـسـخـه هـای آستان قدس رضوی اختصاص به تفسیر آیه ۳۱ سوره اعراف دارد: «یَا بَنِی آدَمَ خُذُوا زِینَتَکُمْ عِنْدَ کُلِّ مَسْجِدٍ وَکُلُوا وَاشْرَبُوا وَلا تُسْرِفُوا اِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ» و نسخه کتابخانه جعفریه مدرسه هندی در کربلا شامل تفسیر آیات دیگری نیز می باشد که این تفسیر مرتب است بر چـنـدین موقف و فصل.
تفاسیر دیگر مؤلف
مولانا جلال الدین دوانی را تفسیرهای دیگری است :۱) تحفه روحانی، در علم حروف و اسرار آیات و خواص کلمات و بینات قرآن که با مشرب عرفانی و فلسفی خود اسراری از قرآن را ذکر می کند.۲) تـفسیر قلاقل یا چهار قل، در یک جلد و به زبان عربی و به شیوه کلامی و فلسفی شامل بحث و شـرح چـهـار سـوره قـرآن : قل یا ایها الکافرون، قل هو اللّه احد، قل اعوذ برب الفلق، قل اعوذ برب الناس.۳) تـفسیر سورة الاخلاص، این کتاب در یک جلد به زبان عربی و به شیوه عرفانی و فلسفی سوره اخلاص را مبسوطا شرح کرده و به نام السلطان ناصرالدین ابوالفتح عبدالقادر اتحاف کرده است.نسخه هائی از این کتاب موجود است از آن جمله در کتابخانه آستان قدس رضوی (شماره ۶۴۰۶) چهار نسخه.