[ویکی فقه] تعریف به مفرد مقوم یکی از اصطلاحات به کار رفته در علم منطق بوده و به معنای تعریف شیء به فصل آن است.
تعریف یک شیء یا از طریق لفظ مفرد است (تعریف به مفرد و معرِّف بسیط) یا به وسیله الفاظ مرکب (تعریف به مرکب و معرِّف مرکب). تعریف به لفظ مفرد بر دو قسم است: ۱. «تعریف به مفرد مقوِّم» که تعریف شیء به فصل آن است نه جنس، چون مقوِّم «ماهیات مرکب» جنس و فصل آنها و جنس مشترک بین تمام انواع است و نمی تواند معرِّف یک نوع قرار گیرد؛ اما فصل به سبب اختصاص آن به یک نوع، می تواند معرِّف همان نوع قرار بگیرد؛ مانند تعریف انسان به ناطق. ۲. «تعریف به مفرد لازم» و آن، تعریف چیزی با خاصه آن است، نه عرض عام، چون لازم عام همانند جنس، مشترک بین همه انواع است و نمی تواند معرِّف نوع خاص باشد، اما خاصه به سبب اختصاص به یک نوع، معرِّف آن نوع واقع می شود؛ مانند تعریف انسان به ضاحک.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین.
۱. ↑ ابن سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین، ص۳۰.
...
تعریف یک شیء یا از طریق لفظ مفرد است (تعریف به مفرد و معرِّف بسیط) یا به وسیله الفاظ مرکب (تعریف به مرکب و معرِّف مرکب). تعریف به لفظ مفرد بر دو قسم است: ۱. «تعریف به مفرد مقوِّم» که تعریف شیء به فصل آن است نه جنس، چون مقوِّم «ماهیات مرکب» جنس و فصل آنها و جنس مشترک بین تمام انواع است و نمی تواند معرِّف یک نوع قرار گیرد؛ اما فصل به سبب اختصاص آن به یک نوع، می تواند معرِّف همان نوع قرار بگیرد؛ مانند تعریف انسان به ناطق. ۲. «تعریف به مفرد لازم» و آن، تعریف چیزی با خاصه آن است، نه عرض عام، چون لازم عام همانند جنس، مشترک بین همه انواع است و نمی تواند معرِّف نوع خاص باشد، اما خاصه به سبب اختصاص به یک نوع، معرِّف آن نوع واقع می شود؛ مانند تعریف انسان به ضاحک.
مستندات مقاله
در تنظیم این مقاله از منبع ذیل استفاده شده است: • ابن سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین.
۱. ↑ ابن سینا، حسین بن عبدالله، منطق المشرقیین، ص۳۰.
...
wikifeqh: تعریف_به_مفرد_مقوم