تعریف الخلف برجال السلف

[ویکی نور] تعریف الخلف برجال السلف، تألیف ابوالقاسم محمدابراهیم حفناوی، از جمله آثار رجالی است که در خصوص شرح حال علمای الجزایر، سودان و... تدوین شده است. در ابتدای بخش دوم کتاب نام محمد ابواجفان و عثمان بطیخ به عنوان محققین اثر ذکر شده است.
کتاب، مشتمل بر مقدمه نویسنده و دو قسمت است که در هر قسمت به شرح حال تعدادی از علما اشاره شده است. نویسنده مطالب کتاب را از منابع مختلفی گردآوری نموده است. وی بعد از بیان اسامی اشخاص و به منظور مستند ساختن کتاب، نام آنها را صراحتا بیان می کند. او در نحوه ترتیب اسامی غالباً ترتیب الفبایی را رعایت نموده است. وی سعی کرده که به برخی از اشعار هر شخصیت اشاره کند.
نویسنده «عنوان الدرایة» و «البستان» و «الدیباج» و «نیل الابتهاج» و «کفایة المحتاج» و «خلاصة الأثر» و «سلک الدرر و صفوة من انتشر» و «جذوة الاقتباس» و «نشر المثانی» و «نفح الطیب» و «وفیات الأعیان» و «فوات الوفیات» و «الجبرتی» و «سلوة الأنفاس» را به عنوان منابع کتاب ذکر کرده است .
از جمله حسنات ماندگار که به وسیله آن، نام والی جونار جاودان گردید، ساخت «مدرسه ثعالبیه» بود که در نقشه اش پیش از شروع ساخت آن، اسلوهاب های بنای اندلسی و زیبایی هایش در نظر گرفته شد. پس در نهایت استحکام و اتقان به اتمام رسید و به جهت انتساب به عبدالرحمن ثعالبی، «ثعالبیه» نامیده شد. هم جواری این مدرسه با کوه و دریا منظره زیبایی را به وجود آورد تا دانشجویان بتوانند با نگاه به افق در وقت استراحت، دل خویش را باز و شاد نمایند. ساخت زیبای این مدرسه باعث تعجب هر انسان صاحب ذوقی می شده است. بر ستون های این مدرسه به خط اندلسی اسامی دانشمندان علم عربی الجزایز و کشورهایی که در حکم آن است، نگاشته شده است .
نویسنده در این کتاب به جهت آثار علمی و اجتماعی مدرسه ثعالبیه در بین مردم الجزائر و به دلیل وفاداری به آن علما و احیای نام آنها، در قسمت اول این کتاب، شرح حال علمایی که اسامی آنها در مدرسه ثعالبیه نوشته شده است و در قسمت دوم به معرفی علمای سرزمین الجزائر و دیگر سرزمین هایی که به دنبال آن می آید نظیر سودان و غیره، پرداخته است .