تعجب ابلیس

[ویکی فقه] تعجب ابلیس (قرآن). شیطان در برابر امر خداوند برای سجده بر آدم تعجب کرد و از انجام امر الهی سرپیچی کرد.
تعجب ابلیس از امر الهی به وی برای سجده بر آدم آفریده شده از گل: «و اذ قلنا للملـئکة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس قال ءاسجد لمن خلقت طینـا.» «و هنگامی را که به فرشتگان گفتیم برای آدم سجده کنید پس (همه) جز ابلیس سجده کردند گفت آیا برای کسی که از گل آفریدی سجده کنم.»
سرپیچی از امر خداوند
معنای آیه چنین می شود: به یاد آر زمانی را که پروردگارت به ملائکه گفت: بر آدم سجده کنید، همه سجده کردند مگر ابلیس.... خوب ابلیس چکار کرد و یا چه گفت؟ در جوابش فرمود: امر خدای را نادرست تلقی کرده و گفت: آیا من سجده کنم؟ این استفهام را انکاری گویند، در برابر کسی که او را از گل آفریدی با اینکه مرا از آتش خلق کرده ای که شرافت آتش بیشتر از گل است. می گوید: " یاد آور هنگامی را که به فرشتگان گفتیم برای آدم سجده کنید و همگی جز ابلیس سجده کردند" (و اذ قلنا للملائکة اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس). این سجده یک نوع خضوع و تواضع به خاطر عظمت خلقت آدم و امتیاز او بر سایر موجودات و یا سجده ای بوده است به عنوان پرستش در برابر خداوند به خاطر آفرینش چنین مخلوق شگرفی. و نیز گفتیم گر چه ابلیس در اینجا به عنوان استثناء از فرشتگان آمده، اما او به شهادت قرآن هرگز جزء فرشتگان نبوده، بلکه بر اثر بندگی خدا در صف آنها قرار داشت او از جن بود و خلقت مادی داشت. به هر حال ابلیس که باد کبر و غرور در سر داشت و خودخواهی و خودبینی بر عقل و هوشش پرده افکنده بود، به گمان اینکه خاک و گل، که منبع همه برکات و سرچشمه حیات است کم اهمیت تر از آتش است به عنوان اعتراض به پیشگاه خدا" چنین گفت: آیا من برای موجودی سجده کنم که او را از گل آفریده ای" (قال ا اسجد لمن خلقت طینا).