تعثوا

[ویکی الکتاب] معنی لَا تَعْثَوْاْ: به شدت فساد نکنید ( اصل آن عیث یا عثی ، هر دو بمعنای شدیدترین فساد است )
ریشه کلمه:
عثو (۵ بار)

«تَعْثَوْا» از مادّه «عثی» به معنای تولید فساد است; منتها این ماده بیشتر به مفاسد اخلاقی و معنوی گفته می شود در حالی که مادّه «عیث» به مفاسد حسّی اطلاق می گردد. بنابراین، ذکر کلمه «مُفْسِدِین» بعد از جمله «لاتَعْثَوْا» به عنوان تأکید می باشد; زیرا هر دو یک معنا را می رسانند.
«تَعْثَوا» از مادّه «عِثّی» (بر وزن مِسِیّ) به معنای فساد شدید است، منتهی این کلمه بیشتر در مفاسد اخلاقی و معنوی به کار می رود، در حالی که مادّه «عیث» که از نظر معنا شبیه آن است بیشتر به مفاسد حسی، اطلاق می گردد.
افساد. همچنین است عثّی و عیث (مجمع) راغب گفته: عیث اکثر در فساد محسوس و عثّی در فسادی که حکماً درک می‏شود بکار می‏رود بیضاوی نیز چنین گفته است. . این کلام پنج بار در قرآن با همین لفظ آمده است. المنار آن را نشر فساد گفته و گوید: آن از مطلع افساد اخّص است. در مجمع آن را «وَ لا تَسْعَوْا فِی الْاَرْضِ فَساداً» معنی کرده و فرموده: هر چند عثّی جز فساد نیست ولی علت این ترکیب آن است که می‏شود فعل ظاهرش فساد و باطنش منفعت باشد، لذا روشن کرده که فعل آنها ظاهراً و باطناً فساد است. بیضاوی در علّت تقیید «لاتَعْثَوْا» با «مفسدین» گوید: عثیّ گرچه اغلب در فساد بکار می‏رود ولی گاهی در غیر فساد نیز می‏شود مثل مقابله با ظالم و شاید تأویلش صلاح باشد مثل کشتن طفل و سوراخ کردن کشتی که خضر انجام داد. در تفسیر جلالین گفته: «مُفسِدینَ» حال است برای تأکید عامل که «لاتَعْثُوْا» باشد به نظر نگارنده از همه بهتر قول جلالین است.