[ویکی فقه] تعارض دلیل عقلی و نقلی، تنافی میان مدلول دلیل عقلی و دلیل نقلی را می گویند.
تعارض دلیل عقلی و نقلی از اقسام تعارض ادله و به معنای تنافی مدلول دو دلیل عقلی و نقلی است، مانند: تعارض ظاهری میان آیه قرآن که می فرماید: ﴿یَدُ اللهِ فَوْقَ اَیْدِیهِمْ﴾ و حکم قطعی عقل که می گوید: « خداوند دست ندارد». در این جا باید از ظاهر دلیل نقلی دست برداشت و گفت: منظور از دست خدا ، قدرت او است، زیرا خداوند جسم نیست تا دست داشته باشد.و نیز مانند تعارض قیاس با خبر واحد در نزد اهل سنت.
حکم
در تعارض دلیل عقلی و نقلی، اگر یکی از دو دلیل قطعی باشد، همان مقدم است، و اگر هر دو ظنی باشد، قواعد باب تعارض جاری می شود.
نکته اول
تعارض دلیل لفظی قطعی با دلیل عقلی قطعی ممکن نیست، زیرا قول معصوم علیه السّلام هیچ گاه مخالف حکم قطعی عقلی نخواهد بود.
نکته دوم
...
تعارض دلیل عقلی و نقلی از اقسام تعارض ادله و به معنای تنافی مدلول دو دلیل عقلی و نقلی است، مانند: تعارض ظاهری میان آیه قرآن که می فرماید: ﴿یَدُ اللهِ فَوْقَ اَیْدِیهِمْ﴾ و حکم قطعی عقل که می گوید: « خداوند دست ندارد». در این جا باید از ظاهر دلیل نقلی دست برداشت و گفت: منظور از دست خدا ، قدرت او است، زیرا خداوند جسم نیست تا دست داشته باشد.و نیز مانند تعارض قیاس با خبر واحد در نزد اهل سنت.
حکم
در تعارض دلیل عقلی و نقلی، اگر یکی از دو دلیل قطعی باشد، همان مقدم است، و اگر هر دو ظنی باشد، قواعد باب تعارض جاری می شود.
نکته اول
تعارض دلیل لفظی قطعی با دلیل عقلی قطعی ممکن نیست، زیرا قول معصوم علیه السّلام هیچ گاه مخالف حکم قطعی عقلی نخواهد بود.
نکته دوم
...
wikifeqh: تعارض_دلیل_عقلی_و_نقلی