تعارض استصحاب و قاعده فراغ

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تعارض استصحاب و قاعده فراغ، تنافی میان مدلول استصحاب و قاعده فراغ را می گویند.
تعارض استصحاب و قاعده فراغ، به معنای تنافی میان مدلول استصحاب با قاعده فراغ است.
مثال
برای مثال، اگر بعد از فراغ از نماز ، در انجام صحیح اجزا و افعال آن شک شود، طبق قاعده فراغ، حکم به صحت می شود، ولی طبق استصحاب، حکم به بقای حالت گذشته و عدم انجام صحیح افعال می گردد؛ بنابراین اگر کسی بعد از نماز شک کند که آیا در رکعت سوم، رکوع به جا آورده یا نه، استصحاب می گوید: به جا نیاورده است، اما قاعده فراغ می گوید: به جا آورده است.
حکم
از آن جا که قاعده فراغ در نظر برخی اماره شرعی می باشد، بر استصحاب که در نظر بیشتر اصولیون اصل عملی است، حاکم و یا وارد می باشد؛ در نتیجه، در تعارض استصحاب و قاعده فراغ، قاعده فراغ مقدم گردیده و در مثال بالا، به صحت نماز حکم می گردد.در وجه تقدم قاعده فراغ، میان اصولی ها اختلاف است؛ برخی آن را از باب تخصیص ، برخی از باب ورود و گروهی دیگر از باب حکومت دانسته اند.

پیشنهاد کاربران

بپرس