تعارض ادله اجتهادی

[ویکی فقه] تعارض ادله اجتهادی به تنافی مدلول ادلّه ظنّی معتبر اطلاق می شود.
تعارض ادله اجتهادی، مقابل تعارض اصول عملی و به معنای تنافی میان مدلول ادله اجتهادی (ادله ظنی معتبر) است، مانند: تعارض موجود در دو روایت از امام رضا علیه السّلام که در یکی آمده است: «ان الربا حرام سحت من الکبائر» و ربا را مطلقا حرام دانسته و در دیگری نقل شده است که: «لیس بین الوالد و ولده ربا و لا بین الزوج و المراة و...» و ربا را در مواردی خاص جایز دانسته است.
طریق جمع
در تعارض ادله اجتهادی، اگر جمع عرفی ممکن باشد، به آن عمل می شود، مانند مثال بالا که روایت اولی مطلق، و روایت دومی مقید است و در چنین موردی مطلق بر مقید حمل می شود، که در نتیجه آن، ربا در غیر مورد «پدر و فرزند» و «زن و شوهر» حرام خواهد بود. و در صورتی که جمع عرفی ممکن نباشد، بر اساس قواعد باب تعارض عمل می شود.