تطاوین

[ویکی فقه] تِطّاوین (یا تیطّاوین)، نامی بربر برای تطوان یا تتِّه گینِ لئوی آفریقایی، در کتابِ وصف افریقیا شهری در ساحل مدیترانه ای شمال مراکش. این شهر در دو سوی جبل الدِّرْسه بخشی از رشته کوه ریف در دهانه رود مارتیل (وادْ راس و وادْ مجکسه در متون قرون وسطا) قرار دارد.
منطقه تطّاوین منطقه ای «رومی شده» بود و «اپیدوم» (بخش) تَمودا (که پلینی آن را ذکر کرده و سپس مقرّ اسقف «تمودنسیس اپیسکوپوس» بوده است) هشت کیلومتر از شهر امروزی فاصله دارد. از تاریخ تطّاوین در پیش از قرن نهم/ پانزدهم با توجه به منابع اندک وقایع نامه های غیر معتبر، فقط اطلاع ناقصی داریم. نام واقعی و بربری شهر («چشمه ها»، محله ای از شهر هنوز «العیون» نامیده می شود)، نخستین بار، به مناسبت مرگ ادریس دوم در ۲۱۳/۸۲۸، و احتمالاً با اشاره به مکانی ساده و دارای استحکامات، و نه شهری واقعی، به میان آمده است. بکری، که از قصبه ای در تطّاوین یاد می کند، و ادریسی که آن را «حصن» می نامد نه «مدینه» ــ هر دو ــ موقعیت نظامی و سوق الجیشی آن را تأیید کرده اند. این منطقه، در فاصله قرون چهارم/ دهم و هفتم/ سیزدهم بر اثر روابط با اندلس، از رشد اقتصادی و مدنی در خور توجهی برخوردار بود، اما خود تطّاوین، بر خلاف رونق فوق العاده سبته (سئوتا) واقع در ۳۴ کیلومتری آن، در رکود به سر می برد و ذکری از آن به میان نیامده است.
وضعیت و موقعیت شهر در وقایعنامه ها
نام تطّاوین دوباره در ۶۸۵/۱۲۸۶ در وقایعنامه ها دیده می شود، و در این سال بود که یوسف بن یعقوب الناصر، سلطان مرینی، قلعه («قصبه») تطّاوین را همراه با یک مسجد «بنیان» گذاشت، اما معلوم نیست که این عمل واقعاً بنیانگذاری بوده یا مرمّت ساده. در ۷۰۸/ ۱۳۰۸، ابوثابت عامر بن یوسف برای مقابله با بنونصر ، که سبته را اشغال کرده بودند، اردوگاهی محصور، «آفراگ»، ایجاد کرد. وضع شهر در قرن های هشتم ـ نهم/ چهاردهم ـ پانزدهم مبهم است، اما به نظر می رسد که تطّاوین پس از افتادن سبته به دست پرتغالی ها، بار دیگر موقعیت نظامی داشته است. اگرچه ازورارا، وقایع نگار پرتغالی، اظهار می کند که پرتغالی های سبته در ۸۴۱/ ۱۴۳۷ استحکامات جدید آن را تخریب کردند و شهر متروک ظاهراً تا ۸۸۹ ـ۸۹۰/۱۴۸۴ـ ۱۴۸۵ خالی از سکنه بوده است.
بازسازی و حاکمان شهر
در حدود زمان سقوط غرناطه، حکمران شَفشاوَن، شریف علی بن راشدالعَلَمی، از پناهندگان اندلسی استقبال کرد و به آن ها اجازه داد تا این شهر را تا حدی بازسازی کنند، اما بازسازی مهم تر و جدّیتر شهر در ۸۹۸/ ۱۴۹۳ به دست یکی از آخرین مدافعان غرناطه، علی بن مَنظَری، انجام گرفت که در افواه او را بنیانگذار واقعی شهر می دانستند و خانواده وی چندین نسل قدرت را در دست داشتند. روابط صمیمانه با حکمران شفشاون، با ازدواج جانشین ابن راشد با سیّده الحُرَّه مشهور به اوج رسید.این زن تطّاوین را از ۹۳۱/۱۵۲۵ تا ۹۴۸/۱۵۴۱، به استثنای برخی فواصل، رهبری می کرد و در عین حال که می کوشید روابط خود را با قدرت های ایبری گسترش دهد، حملات دزدان دریایی به پرتغالی ها را سازمان می داد. این فعالیت ها و غنای شهر موجب شد که فرستادگانی از لیسبون، مادرید و فاس برای مذاکره با او علاقه نشان دهند. اما پیروزی سعدی ها در مراکش به حکومت خانواده منظری خاتمه داد و راه را برای نَقْسیها، تیولداران دودمان جدید، هموار کرد. در واقع، تاریخ تطّاوین پیوند نزدیکی با خانواده های بزرگ آن یعنی خانواده های منظری، نقسی، عَشعاش و رِفّی دارد؛ خانواده هایی که بسیاری از عمارات عمومی شهر را احداث کردند و، در عین حال که همچنان با قدرت مرکزی مراکش ارتباط داشتند، از استقلال قابل ملاحظه ای برخوردار بودند.
دوران رونق شهر
...

تطاوین ( به عربی: تطاوین ) شهری در استان تطاوین کشور تونس است که جمعیت آن در سرشماری سال ۲۰۰۴ میلادی ۵۹٫۳۴۶ نفر بوده است. [ ۱] [ ۲]