تصوف یمن

[ویکی فقه] دربارۀ تاریخ تصوف در سده های آغازین هجری در یمن اطلاع چندانی در دست نیست، اما با توجه به شواهدی پراکنده می توان گفت که تصوف در این منطقه بیش تر جنبۀ زهدورزی و سلوک عملی داشته است و تا سدۀ ۸ق/۱۴م گرایشی به جنبه های نظری و فلسفی در آن دیده نمی شود.از این رو ست که بیش تر کتاب های اهل تصوف یمن دربارۀ موضوعاتی چون زهد و تهذیب نفس نوشته شده است و نخستین کتاب در این زمینه اثری با عنوان کتاب فی الزهد نوشتۀ ابوالحسن علی بن احمد بن ابوحریصه (د ۳۵۲ق) است.
با آن که مورخان عبدالله بن احمد بن عیسی مهاجر (د ۳۸۳ق)، از شاگردان ابوطالب مکی (د ۳۸۶ق) را نخستین صوفیِ صاحب نام این منطقه دانسته اند، اما نمی توان شواهدی از نقش او در ترویج تصوف در یمن یافت.وی ظاهراً در حدود سال ۳۳۹ق/۹۵۰م همراه پدرش احمد (د ۳۴۵ق)، از نوادگان امام صادق (ع)، از بصره به حضرموت مهاجرت کرد و در نزدیکی تریم ساکن شد. پس از آن، در سده های ۵ و ۶ق/۱۱ و ۱۲م می توان به صوفیانی چون سَود بن کمیت (د ۴۳۶ق) و احمد بن ابی الخیر صیاد (د ۵۷۹ق) ــ که تکمله ای بر کتاب المقالات فی طرق اهل التصوفِ ابن خمر دارد ــ اشاره کرد.
تشکیلات صوفیه
به نظر می رسد که در این سده ها، صوفیۀ یمن فاقد تشکیلات خانقاهی و طریقتی بوده اند و مریدان در قالب گروه های پراکنده، در مساجد پیرامون مشایخ خود گرد می آمدند.ظاهراً این گردهمایی ها بیش تر از آن که به هدف کسب علم و دانش باشد، برای کسب فیض معنوی و سلوک فردی بوده است.
سده هفتم
در سدۀ ۷ق یعنی قرن شکوفایی تصوف در دیگر سرزمین های اسلامی، یمن نیز شاهد تحولات بسیاری بود.
← ورود مکتب ابن عربی
...