تصدیه
لغت نامه دهخدا
دانشنامه اسلامی
[ویکی فقه] تصدیه به معنای کف زدن می باشد که این کار را مشرکان در کنار کعبه انجام دادند.
تصدیه یک بار در قرآن کریم در مقام ابطال رفتار مشرکان کنار کعبه آمده است: (و ما کان صلاتهم عند البیت الا مکاء و تصدیة...) در این آیه،اشاره شده که عبادت مشرکان در جوار کعبه، جز «مکاء» و «تصدیه» نیست. مکاء برگرفته از «م ـ ک ـ و» به معنای سوت زدن با دهان است. وجه نام گذاری سوت زدن به مکاء این است که لحن آن همانند لحن مرغی سپید رنگ در حجاز است که در پارسی آن را «شبان فریب» می گویند. اما مصدر «تصدیه» بر وزن تفعله برگرفته از «ص ـ دـ ی» به معنای کف زدن است.
تفسیر در روایات
بیشتر مفسران تصدیه در این آیه را از ریشه «ص ـ دـ ی» دانسته و آن را به کف زدن تفسیر کرده اند. در دو روایت از امام صادق و امام رضا نیز این واژه به همین معنا تفسیر شده است. در این میان، شماری از مفسران، تصدیه در این آیه را از ریشه «ص ـ دـ د» دانسته و آن را به بازداشتن مردم از زیارت بیت الله الحرام و راه خدا و نماز و طواف تفسیر کرده اند. برخی بر آنند که مقصود از مکاء، کف زدن و مراد از تصدیه، سوت زدن است. با عنایت به سیاق آیه و همراه شدن تصدیه با واژه «مکاء» به معنای سوت زدن و نیز گزارش های تاریخی، تفسیر آن به «کف زدن» رجحان دارد.
عادات عرب جاهلی
از عادت های عرب جاهلی در مناسبت های گوناگون، سوت کشیدن و کف زدن بوده است. آورده اند که شماری از مردان و زنان مشرک قریش با بدن عریان در حالی که دست در دست یکدیگر حلقه می کردند، به طواف خانه خدا می پرداختند و به جای دعا و نماز ، سوت و کف می زدند. پس از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم مشرکان مکه با انگیزه های گوناگون این کار را می کردند. گاهی به قصد تمسخر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و گاه به انگیزه ابراز شادمانی و در حال طواف کعبه و به عنوان بخشی از عبادت به درگاه خدا، این کار را انجام می دادند. در برخی گزارش ها آمده است آن گاه که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به نماز یا طواف می پرداخت، مشرکان با هدف به اشتباه انداختن وی، سوت و کف می زدند. بر پایه یکی از این نقل ها، آن گاه که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم میان حجرالاسود و رکن یمانی به نماز مشغول بود، در دو سوی راست و چپ ایشان می ایستادند. یکی فریاد می کشید و دیگری کف می زد تا مانع نماز ایشان شوند. در گزارشی دیگر آمده است که آن گاه که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم در مسجدالحرام به نماز می ایستاد، این کار را می کردند.
شان نزول
...
تصدیه یک بار در قرآن کریم در مقام ابطال رفتار مشرکان کنار کعبه آمده است: (و ما کان صلاتهم عند البیت الا مکاء و تصدیة...) در این آیه،اشاره شده که عبادت مشرکان در جوار کعبه، جز «مکاء» و «تصدیه» نیست. مکاء برگرفته از «م ـ ک ـ و» به معنای سوت زدن با دهان است. وجه نام گذاری سوت زدن به مکاء این است که لحن آن همانند لحن مرغی سپید رنگ در حجاز است که در پارسی آن را «شبان فریب» می گویند. اما مصدر «تصدیه» بر وزن تفعله برگرفته از «ص ـ دـ ی» به معنای کف زدن است.
تفسیر در روایات
بیشتر مفسران تصدیه در این آیه را از ریشه «ص ـ دـ ی» دانسته و آن را به کف زدن تفسیر کرده اند. در دو روایت از امام صادق و امام رضا نیز این واژه به همین معنا تفسیر شده است. در این میان، شماری از مفسران، تصدیه در این آیه را از ریشه «ص ـ دـ د» دانسته و آن را به بازداشتن مردم از زیارت بیت الله الحرام و راه خدا و نماز و طواف تفسیر کرده اند. برخی بر آنند که مقصود از مکاء، کف زدن و مراد از تصدیه، سوت زدن است. با عنایت به سیاق آیه و همراه شدن تصدیه با واژه «مکاء» به معنای سوت زدن و نیز گزارش های تاریخی، تفسیر آن به «کف زدن» رجحان دارد.
عادات عرب جاهلی
از عادت های عرب جاهلی در مناسبت های گوناگون، سوت کشیدن و کف زدن بوده است. آورده اند که شماری از مردان و زنان مشرک قریش با بدن عریان در حالی که دست در دست یکدیگر حلقه می کردند، به طواف خانه خدا می پرداختند و به جای دعا و نماز ، سوت و کف می زدند. پس از بعثت پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم مشرکان مکه با انگیزه های گوناگون این کار را می کردند. گاهی به قصد تمسخر پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم و گاه به انگیزه ابراز شادمانی و در حال طواف کعبه و به عنوان بخشی از عبادت به درگاه خدا، این کار را انجام می دادند. در برخی گزارش ها آمده است آن گاه که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم به نماز یا طواف می پرداخت، مشرکان با هدف به اشتباه انداختن وی، سوت و کف می زدند. بر پایه یکی از این نقل ها، آن گاه که پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم میان حجرالاسود و رکن یمانی به نماز مشغول بود، در دو سوی راست و چپ ایشان می ایستادند. یکی فریاد می کشید و دیگری کف می زد تا مانع نماز ایشان شوند. در گزارشی دیگر آمده است که آن گاه که رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلّم در مسجدالحرام به نماز می ایستاد، این کار را می کردند.
شان نزول
...
wikifeqh: تصدیه
[ویکی حج] «تصدیه»، یکی از سنت های عرب جاهلی بوده، به این شکل که مشرکان مکه به جای دعا و نماز، در کنار کعبه سوت و کف می زدند.
عصر جاهلى، یعنى دوره اى که جوامع بشرى بر اثر دور ماندن از عصر انبیا و رسوخ عقاید و عادت هاى غلط و خرافى داراى وضعیتى مى شوند که مناسب ترین عنوان براى آن، واژه "جاهلیت" است.
اگرچه نفسِ انجام عبادت ها، امرى فطرى است و ریشه در نهاد انسان دارد، اما چگونگى انجام آن ممکن است دچار کژى و تحریف شود؛ مردم جاهلى جزیرةالعرب نیز بر اساس برخى عوامل، از جانب خود رفتارهاى دینى را ساخته و پرداخته بودند یا رفتارهاى دینى ناشى از منابع وحیانى را دچار تحریف ها و خرافات کرده و بدان پاى بند بودند.
عصر جاهلى، یعنى دوره اى که جوامع بشرى بر اثر دور ماندن از عصر انبیا و رسوخ عقاید و عادت هاى غلط و خرافى داراى وضعیتى مى شوند که مناسب ترین عنوان براى آن، واژه "جاهلیت" است.
اگرچه نفسِ انجام عبادت ها، امرى فطرى است و ریشه در نهاد انسان دارد، اما چگونگى انجام آن ممکن است دچار کژى و تحریف شود؛ مردم جاهلى جزیرةالعرب نیز بر اساس برخى عوامل، از جانب خود رفتارهاى دینى را ساخته و پرداخته بودند یا رفتارهاى دینى ناشى از منابع وحیانى را دچار تحریف ها و خرافات کرده و بدان پاى بند بودند.
wikihaj: تصدیه
پیشنهاد کاربران
تصدیه: روی آوردن، توجه کردن، اصل آن �صد و� به معنی کف زدن و دست به هم زدن است.