تستوسترون

تولید تستوسترون پیش از دو ماهگی جنین در رحم مادر آغاز می شود. تولید این هورمون در دوره بلوغ جنسی در پسران افزایش یافته و عامل اصلی تغییرات فیزیکی این دوران به شمار می آید. به طور متوسط بدن هر مرد، روزانه ۳۰ برابر بیشتر از بدن هر زن تستوسترون تولید می کند.
تستوسترون همچنین به عنوان یک داروی تجویزی در درمان مردان دچار کم کاری غده های جنسی و در درمان برخی انواع سرطان پستان در زنان کاربرد دارد. تستوسترون از هورمون های استروییدی بدن از نوع آندروستان است که ساختمان اصلی سازنده آن را کلسترول تشکیل می دهد.
بیوسنتز یا تولید بیش از ۹۵ درصد از تستوسترون تولیدی در بدن مردان، توسط بیضه ها انجام می گیرد. مقدار باقی مانده نیز عمدتاً در غدد فوق کلیه تولید می شود. تولید تستوسترون در بدن زنان، توسط غدد فوق کلیه، تخمدان ها و در طول دورهٔ بارداری در جفت جنین انجام می شود.
با کاهش تستوسترون در خون یا در زمان نیاز، توسط هورمون لوتئینی ( LH ) که از بخش پیشین غده هیپوفیز ترشح شده و با اثر بر سلول های بینابینی مقدار ترشح آن را افزایش می دهد. چند هورمون جنسی مردانه از جمله تستوسترون، دی هیدروتستوسترون و آندرستندیون ترشح می کنند که به مجموعهٔ آن ها آندروژن می گویند. تستوسترون به حدی بیشتر از هورمون های دیگر است که می توان آن را هورمون اصلی بیضه دانست، گرچه بخش زیادی از تستوسترون و شاید بیشتر آن در بافت های هدف به هورمون فعال تر دی هیدروتستوسترون تبدیل می شود. تستوسترون به وسیلهٔ سلول های بینابینی یا سلول های لایدیگ ترشح می شود که در میان بافت لابلای لوله های منی ساز قرار دارند و حدود ۲۰ درصد از وزن بیضه های بالغین را تشکیل می دهند. در دوران کودکی تقریباً هیچ سلول لیدیگی در بیضه ها وجود ندارد و تقریباً هیچ مقدار تستوسترون از بیضه ها ترشح نمی شود اما تعداد زیادی از این سلول ها طی دو سه ماهه نخست پس از تولد پسران و در مردان بالغ وجود دارد و لذا در این دو دوره مقدار زیادی تستوسترون از بیضه ها ترشح می شود. به علاوه اگر سلول های میان بافتی لیدیگ دچار تومور شوند مقدار زیادی تستوسترون ترشح می کنند؛ و بالاخره در صورت تخریب اپیتلیوم زایای بیضه ها بر اثر درمان با اشعهٔ X یا حرارت بیش از حد، سلول های لیدیگ که کمتر آسیب می بینند غالباً به تولید تستوسترون ادامه می دهند.