تریم

[ویکی فقه] تریم، شهری در حَضْرَموت یمن بود.
در حدود چهل کیلومتری شمال شرقی شهر شِبام و حدود ۲۵ کیلومتری شمال شرقی شهر سیئون ، در پایان وادی حضرموت و آغاز وادی مَسیله واقع است. فاصلة آن تا بندر معروف مُکَلا (مرکز حضرموت) از طریق شهر شِحر، در ساحل خلیج عدن ، حدود چهارصد کیلومتر است. بنا بر منابع اسلامی، نام شهر از تَریم بن سُکُون بن اَشرَس بن کِنده گرفته شده یا از نام نخستین کسی که در آن جا اقامت کرده است یعنی، تریم بن حضرموت بن سَبَأ الاصغر. به نوشته یاقوت حموی ، نام شهر از نام قبیله ای به همین نام گرفته شده است.
← تریم در گذشته مرکز حضرموت
(۱) ابن اعثم کوفی، کتاب الفتوح، ج حیدرآباد دکن ۱۳۸۸/۱۹۶۸.(۲) ابن حائک، صفة جزیرة العرب، چاپ محمدبن علی أکوع، بغداد ۱۹۸۹.(۳) ابن دیبع، الفضل المزید علی بغیة المستفید فی اخبار زبید، چاپ محمد عیسی صالحیه، کویت ۱۴۰۲/۱۹۸۲.(۴) محمدبن محمد ادریسی، کتاب نزهة المشتاق فی اختراق الا´فاق، قاهره: مکتبة الثقافة الدینیة، (بی تا).(۵) نصربن عبدالرحمان اسکندری، کتاب الامکنة و المیاه و الجبال، چاپ فؤاد سزگین، فرانکفورت ۱۴۱۰/ ۱۹۹۰.(۶) صلاح بکری، تاریخ حضرموت السیاسی، مصر (۱۳۵۳) ـ ۱۳۵۵/ (۱۹۳۵) ـ ۱۹۳۶.(۷) عبداللّه بن عبدالعزیز بکری، معجم ما استعجم من اسماء البلاد و المواضع، چاپ مصطفی سقا، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.(۸) عبداللّه جرافی یمنی، المقتطف من تاریخ الیمن، بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۷.(۹) محمدبن احمد حجری یمانی، مجموع بلدان الیمن و قبائلها، چاپ اسماعیل بن علی أکوع، صنعا ۱۴۱۶/ ۱۹۹۶.(۱۰) احمد فضل عبدلی، هدیة الزمن فی اخبار ملوک لحج و عدن، (قاهره) ۱۴۱۸/ ۱۹۹۷.(۱۱) عماره بن علی عماره یمنی، تاریخ الیمن المسمّی المفید فی أخبار صنعاء و زبید، چاپ محمدبن علی أکوع، صنعا ۱۹۸۵.(۱۲) عمررضا کحّاله، جغرافیة شبه جزیرة العرب، چاپ احمدعلی، مکه ۱۳۸۴/۱۹۶۴.(۱۳) لویس معلوف، المنجد فی اللغة و الاعلام، بیروت ۱۹۹۶.(۱۴) الموسوعة الیمنیة، چاپ احمد جابرعفیف و دیگران، صنعا ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲، ذیل «تریم» (از حسین عبداللّه عمری).(۱۵) یاقوت حموی.

تریم نام شهری است تاریخی در استان حضرموت در کشور یمن در شبه جزیره عربستان. «تریم» شهریست کوهستانی و در دهانهٔ «وادی حضرموت» واقع شده است. شهر تریم در شمال «ظِبا» و در پایهٔ کوه «جبل شار» قرار دارد.
وجه تسمیه این شهر نسبتاً به تریم بن حضرموت بن سبا الاصغر که گویند این شهر را بنا نهاده است نسبت داده اند. شهریست آباد وموطن بسیاری از علماء و فقها و ادباء و نویسندگان بوده وهست. که مشهورترین آن ها عبدالرحمن العیدروس متوفی در سال ۱۷۷۸ میلادی، شاعر و ادیب ویکی از فلسفه دانان این دیار بوده اند، دارای دیوان شعری بنام «ترتح البال وتهیج البلبال» می باشد.
در دوران قدیم «شهر تریم» و «شهر شبام» از مشهورترین و پررونق ترین شهرهای حضرموت بوده اند. همچنین در بعضی آثار آمده است که این دو شهر بنام دو قبیلهٔ تریم و قبیلهٔ شبام که در این منطقه می زیسته اند نامگذاری کرده بودند. در این مورد شاعر جاهلی «میمون بن قیس» ملقب به «الآعشی» در این بیت می گوید:
از بارزترین آثار شهر تریم «مسجد المحضار» است که در سده نهم هجری ساخته شده است، مناره این مسجد چهل متر بلندی دارد. همچنین آثارهای گوناگونی نیز در کنار و گوشه این شهر دیده می شود که مشتمل است بر قصری بزرگ وزیبا در وسط جنگلهایی از درخت خرما واقع شده است. این کاخ زیبا در ضلع شمالی شهر تریم قرار دارد.