تری سدیم سیترات

تری سدیم سیترات ( به انگلیسی: Trisodium citrate ) با فرمول شیمیایی Na۳C۶H۵O۷ یک ترکیب شیمیایی است. که جرم مولی آن 258. 06 g/mol ( water free ) , 294. 10 g/mol ( dihydrate ) می باشد.
سدیم سیترات به عنوان افزودنی در غذا ها به شکل چاشنی یا نگه دارنده مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده، عامل طعم دهنده در انواع مختلفی از مشروبات غیر الکلی گازدار است. سدیم سیترات در اجزای ترکیبی سوسیس خام نیز قرار دارد. سدیم سیترات هم چنین در مخلوط گلاتن، بستنی، ماست، ژله ها، پودر شیر، پنیر فرآوری شده، نوشیدنی های کربناتی، شراب ها و سایر مواد نیز وجود دارد.
سیترات به عنوان پایه ای توام با اسیدی ضعیف می تواند به عنوان عامل میانگیری یا کنترل کننده اسیدیته نقش ایفا کند تا مانع تغییرات PH شود. این ترکیب برای کنترل اسیدیته در برخی مواد مانند دسر های گلاتن استفاده می شود. تری سدیم سیترات با اضافه شدن به بسیاری از بسته های بازرگانی حاوی محصولات لبنی به خصوص پنیر و ماست، به کنترل PH موثر بر دستگاه گوارش انسان کمک می کند.
امروزه، این ماده در تیوب های جمع کننده خون و برای حفاظت از خون در بانک های خون مورد استفاده قرار می گیرد. سیترات با تشکیل ترکیبات کلسیم سیترات، یون های کلسیم را به وجود می آورد که باعث جلوگیری از لخته شدن خون می گردد. هم چنین از سدیم سیترات به عنوان عامل قفلی در خطوط همودیالیز استفاده می شود تا به جای هپارین مورد بهره برداری قرار گیرد که باعث می شود ریسک های ناشی از استفادهٔ هپارین برطرف شوند.
به طور کلی تولید این ترکیب شیمیایی از طریق فرآیند خنثی سازی اسید سیتریک با هیدروکسین سدیم انجام می گیرد که به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها و مواد غذایی وجود دارد و از طریق تخمیر مخمرها و با روش جداسازی استخراج حلال به دست می آید. تولید سیترات سدیم در مقیاس صنعتی و انبوه از طریق فرایند تخمیر در تجهیزات راکتور انجام می شود. محلول نهایی از طریق فرآیند فیلتراسیون، جداسازی شده و اسید سیتریک از طریق رسوب جدا می شود. ترکیب شیمیایی سدیم سیترات به شکل کریستال جامد سفید رنگ و به فرم “تری سدیم سیترات دی هیدرات” از نظر تولید تجاری به بازار عرضه می شود.