ترپن
لغت نامه دهخدا
دانشنامه عمومی
ترپن ها ( به فرانسوی: Terpène ) دسته ای از مواد آلی هستند که در طبیعت گستردگی فراوانی دارند. اکثراً در گیاهان به عنوان جز اصلی اسانس ها می باشند. بسیاری از ترپن ها هیدروکربن هستند اما ترکیباتی نیز وجود دارند که جز هیدروکربن نیستند و در ساختمان مولکولی آنها اکسیژن وجود دارد ولی جز ترپن ها بشمار می آیند مانند الکل ها، آلدهید یا کتون ها. هیدروکربن های ترپنی فرمول مولکولی C5H8 ) n ) دارند.
ترپن ها شامل انواع گوناگونی هستند که در زیر به آنها اشاره شده است:
۱ - همی ترپن ( Hemiterpene ) : که از ۱ واحد ایزوپرن تشکیل شده است. ایزوپرن به تنهایی یک همی ترپن محسوب می شود. اما مشتقاتی که شامل اکسیژن هستند مانند پرنول ( Prenol ) و اسید ایزووارلیک ( Isovaleric acid ) همی ترپنویید هستند.
۲ - مونوترپن ( Monoterpene ) : که از ۲ واحد ایزوپرن تشکیل شده است و فرمول مولکولی آن C10H16 می باشد. مونوترپن الکل به عنوان گرانیول ( Geraniol ) شناخته می شود. پیشوند گرانیل ( geranyl - ) نمایانگر ۲ واحد ایزوپرن است.
۳ - سزکویی ترپن ( Sesquiterpene ) : که از ۳ واحد ایزوپرن تشکیل شده است و فرمول مولکولی آن C15H24 می باشد. الکل سزکویی ترپن به عنوان فارنسول ( Farnesol ) شناخته می شود. پیشوند فارنسیل ( Farnesyl - ) نمایانگر ۳ واحد ایزوپرن است.
۴ - دیترپن ( Diterpene ) : با فرمول مولکولی C20H32 از ۴ واحد ایزوپرن تشکیل شده است. دیترپن ها از گرانیل گرانیل پیروفسفات ( geranylgeranyl pyrophosphate ) مشتق می شوند. ترپن هایی مانند سمبرن ( Cembrene ) و تاکسادین ( Taxadiene ) نمونه های از دیترپن هستند. همچنین در ترکیبات زیست شناسی مهم مانند رتینول، رتینال و فیتول وجود دارند.
۵ - سسترترپن ( Sesterterpene ) : که دارای ۲۵ کربن و ۵ واحد ایزوپرن است.
۶ - تری ترپن ( Triterpene ) : این ترپن دارای ۶ ایزوپرن می باشد. فرمول مولکولی آن C30H48 می باشد. اسکوالن ( Squalene ) که بخش عمده ایزوپرن از روغن کبد کوسه را تشکیل می دهد مثالی از این نوع ترپن است.
۷ - تتراترپن ( Tetraterpene ) : که از ۸ واحد ایزوپرن تشکیل شده است و دارای فرمول مولکولی C40H56 می باشد. لیکوپن بدون حلقه، ترپن تک حلقه ایزوپرن مانند گاما کاروتن ( Gamma carotene ) و ۲ حلقه ای مانند آلفا و بتا کاروتن نمونه هایی از تتراترپن می باشند.
۸ - پلی ترپن ( Polyterpene ) : که از زنجیره بلندی از ایزوپرن ها تشکیل شده است. کائوچوی طبیعی نمونه ای از پلی ترپن می باشد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفترپن ها شامل انواع گوناگونی هستند که در زیر به آنها اشاره شده است:
۱ - همی ترپن ( Hemiterpene ) : که از ۱ واحد ایزوپرن تشکیل شده است. ایزوپرن به تنهایی یک همی ترپن محسوب می شود. اما مشتقاتی که شامل اکسیژن هستند مانند پرنول ( Prenol ) و اسید ایزووارلیک ( Isovaleric acid ) همی ترپنویید هستند.
۲ - مونوترپن ( Monoterpene ) : که از ۲ واحد ایزوپرن تشکیل شده است و فرمول مولکولی آن C10H16 می باشد. مونوترپن الکل به عنوان گرانیول ( Geraniol ) شناخته می شود. پیشوند گرانیل ( geranyl - ) نمایانگر ۲ واحد ایزوپرن است.
۳ - سزکویی ترپن ( Sesquiterpene ) : که از ۳ واحد ایزوپرن تشکیل شده است و فرمول مولکولی آن C15H24 می باشد. الکل سزکویی ترپن به عنوان فارنسول ( Farnesol ) شناخته می شود. پیشوند فارنسیل ( Farnesyl - ) نمایانگر ۳ واحد ایزوپرن است.
۴ - دیترپن ( Diterpene ) : با فرمول مولکولی C20H32 از ۴ واحد ایزوپرن تشکیل شده است. دیترپن ها از گرانیل گرانیل پیروفسفات ( geranylgeranyl pyrophosphate ) مشتق می شوند. ترپن هایی مانند سمبرن ( Cembrene ) و تاکسادین ( Taxadiene ) نمونه های از دیترپن هستند. همچنین در ترکیبات زیست شناسی مهم مانند رتینول، رتینال و فیتول وجود دارند.
۵ - سسترترپن ( Sesterterpene ) : که دارای ۲۵ کربن و ۵ واحد ایزوپرن است.
۶ - تری ترپن ( Triterpene ) : این ترپن دارای ۶ ایزوپرن می باشد. فرمول مولکولی آن C30H48 می باشد. اسکوالن ( Squalene ) که بخش عمده ایزوپرن از روغن کبد کوسه را تشکیل می دهد مثالی از این نوع ترپن است.
۷ - تتراترپن ( Tetraterpene ) : که از ۸ واحد ایزوپرن تشکیل شده است و دارای فرمول مولکولی C40H56 می باشد. لیکوپن بدون حلقه، ترپن تک حلقه ایزوپرن مانند گاما کاروتن ( Gamma carotene ) و ۲ حلقه ای مانند آلفا و بتا کاروتن نمونه هایی از تتراترپن می باشند.
۸ - پلی ترپن ( Polyterpene ) : که از زنجیره بلندی از ایزوپرن ها تشکیل شده است. کائوچوی طبیعی نمونه ای از پلی ترپن می باشد.
wiki: ترپن
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید