ترنگبین

ترنگبین، ترانگبین یا ( به عربی ترنجبین ) یا خارانگبین ، شیرابه های برگ و ساقه های گیاه خارشتر است که از نظر خواص ملین بوده و جوشانده آن برای سرفه و درد سینه مفید است. آن را به فرانسوی Manne d’hedysarum و Manne d’alhagi و Manne de perse و به انگلیسی Manna of hedysarum و به عربی "ترنجبین" می نامند. [ ۱]
ماده ای است شیرین که به صورت شبنم روی گیاه حاج یا خاربز یا خارشتر ( با نام علمی Alhagi maurorum ) می نشیند. در یک بررسی که توسط مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان انجام شد، مشاهده شد که این شیرابه های قندی در نتیجه عمل حشره ای به طور طبیعی و با ایجاد شکاف به خارج تراوش می شود.
گیاه خارشتر درختچه یا بوته خاری است که در بیابان ها و دشت های کم ارتفاع ایران مانندتربت جام و گناباد و شهرستان کوهسرخ استان خراسان رضوی در روستای دهمیان ، لرستان تبریز، زرند کرمان، یزد، اطراف قم و بوشهر به طور خودرو فراوان دیده می شود. سابقاً از ترنجبین در کارخانجات ساده قندگیری به طور سنتی قند می گرفتند، ولی بعدها چون فروش ترنجبین از نظر دارویی بازار بهتری پیدا کرد، آن را فقط به عنوان دارو می فروشند.
ترنجبین حاوی ترکیبات قندی مختلفی چون گلوکز و فروکتوز، ساکاروز و تری ساکارید است که به راحتی در آب حل می شود.
ترنجبین گاهی جهت شیرین کردن جوشانده گیاهی استفاده می شود که معمولاً اگر به همراه فلوس استفاده شود خاصیت عفونت زدایی دارد. درایران ترنجبین را برای درمان زردی نوزادان استفاده میکنند ازدیگر خواص این دارو تب بر بودن آن است که به علت طعم شیرینش خوراندن آن به کودکان خردسال آسانتر است. مصرف ترنجبین در نوزادان که به طور سنتی برای درمان زردی صورت می گیرد می تواند منجر به اسهال و از دست دادن آب بدن نوزاد و بروز کم آبی در شیرخواران گردد. بنابراین توصیه می شود در صورتی که استفاده از این ماده برای درمان زردی نوزادان صورت می گیرد از استفاده خودسرانه خودداری به عمل آید و درمان با ترنجبین حتماً زیر نظر پزشک متخصص طب سنتی یا پزشک عمومی دوره دیده طب سنتی انجام گردد.