[ویکی فقه] ترجمه و تفسیر قرآن عظیم. قرآن عظیم (ترجمه) مترجم: حاج سید علی نقی فیض الاسلام
این مصحف شریف توسط فیض الاسلام به زبان فارسی ترجمه شده است. وی در طول مدت چهل سال اقامت در تهران به کار ترجمه متون مقدس پرداخت که از مهمترین آنها ترجمه نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و ترجمه و تفسیر قرآن کریم می باشد. ترجمه قرآن همراه با تفسیر و توضیحاتی پیرامون آیات (با استفاده از روایات ائمهمعصومین علیهم السلام) است و این ترجمه به گونه ای است که هر کس آیات را بخواند بعد از آن به متن ترجمه مراجعه نماید و توضیحات را مطالعه نماید، اطلاعات کافی نسبت به آن آیات بدست می آورد. با توجه به ویژگیهای این ترجمه، و از آن جا که در نوع خود کم سابقه می باشد، و سلاست و روانی آن، افتخاری بزرگ برای جهان تشیع و یادگاری ماندگار برای مترجم آن، و منبعی شایسته برای عاشقان فهم کلام خدا می باشد.
ویژگی ها ترجمه
۱- این نوع ترجمه از قسم ترجمه تفسیری است که برای برخی از آیات توضیحاتی بیان نموده است. ۲- برای اینکه توضیحات و یا تفسیر مختصر آیات از متن ترجمه آیات مشخص شود مطالب تفسیری را داخل پرانتز قرار داده و ترجمه آیات با خط درشت تر از آنها جدا شده است. به گونه ای که اگر مطالب اضافی حذف شود باقیمانده ترجمه آیات خواهد بود. ۳- در ابتدای هر سوره، مشخصات اجمالی آن سوره را بیان می کند از جمله: نام آن-مکی یا مدنی بودن (تعداد آیات مکی در صورتیکه سوره مدنی باشد و یا مورد اختلاف باشد و بالعکس)، ارتباط این سوره با سوره قبل- مثلا در ابتدای سوره کهف آمده: سوره بنی اسرائیل، در مکه فرستاده شده جز پنج آیه ۲۶ و ۳۲ و ۳۳ و ۵۷ و ۷۸- و چون خدای عزوجل سوره نحل را به ذکر و یاد پیغمبر اکرم ختم کرد این سوره را نیز با ذکر و یاد آن حضرت آغاز نمود. ۴- در پایان سوره ها،فضیلت قرائت آن سوره را با استفاده از روایاتی از ائمه معصومین علیه السّلام توضیح داده است. ۵- در برخی از موارد احکام فقهی موجود در آیات را (مطابق با مذهبه امامیه) توضیح می دهد مانند آنچه در توضیح آیه ۲۴ سوره نساء (نساء۲۴) آمده است وی در این باره می نویسد: و (حرام است بر شما) زنان شوهردار مگر آنچه دستهاتان مالک آن شده و به تصرف شما در آمده... (و مقصود از این بیان به اجماعاهل بیت علیه السّلام نکاحمتعه است) و یا مانند آنچه را که در توضیح آیه آورده است آنجا که آیه می گوید: الطلاق مرتان فامساک بمعروف او تسریح باحسان در برخی از موارد شان نزول آیات را توضیح داده است مانند آیه یا ایها الذین امنوا کتب علیکم القصاص فی القتلی الحر بالحر.. که در توضیح آن می گوید: در حاملیت سوگند یاد کرده بودند که به جای غلام، آزاد و به جای زن، مرد و به جای یک تن دو تن بکشند... ۷- برای توضیح برخی از آیات از روایت های ائمه معصومین علیه السّلام استفاده نموده، مانند آنچه که در توضیح آیه ۱۷۲ سوره آل عمران، و یا آنچه که در ترجمه آیه ۲۷ سوره مائده آورده است. ۸-ادات تاکید مانند ان، لام، قد و... تاکید آنها در ترجمه لحاظ شده مانند آیه لقد کفر الذین.. که در ترجمه آن آمده: البته کافر شدند آنان که گفتند... و یا مانند آیه و لقد کذبت رسل من قبلک که در ترجمه آن چنین آمده: و هر آینه پیغمبران پیش از تو را هم تکذیب کردند. ۹- واوهای ابتدای آیات و یا در وسط آیات، در ترجمه آورده شده است. ۱۰- واژه های به کار رفته در ترجمه از شیوایی و رسایی خاصی برخوردار است به گونه ای که فهم آن برای غالب خوانندگان آسان می باشد. ۱۱- در بعضی از موارد که آیات را توضیح می دهد و برای آن از روایات ائمه علیه السّلام استفاده می نماید که آن حضرات مصداق آیات را بیان می کنند- به گونه ای مطالب را بیان می کند که تحریف قرآن را به دنبال نداشته باشد- مانند آنچه در ذیل آیه کنتم خیر امة اخرجت للناس.. شما بهترین امت و گروهی هستید که برای مردم آشکار شدید- که در توضیح آن روایتی را از امام صادق علیه السّلام نقل می کند که فرمودند: بهترین امت، امیرالمؤمنین علیه السّلام و امام حسن علیه السّلام و امام حسین علیه السّلام می باشند و در اصل خیر ائمة بوده... وی در پایان این روایت می گوید: ناگفته نماند که مقصود از این روایت و مانند آن، آن است که جبرئیل هنگامیکه این آیه را فرود آورده، خیر امة را به خیر ائمة تفسیر کرده نه آنکه تحریف و تغییری در آن شده باشد.
اشکالات ترجمه
۱- در برخی از موارد توضیحات و یا تفسیر کلمات و آیات به گونه ای است که در متن اصلی ترجمه ارتباط قبل و بعد آن از دست می رود و عبارتهای توضیحی چندین برابر اصل ترجمه می باشد. ۲- از آنجا که این ترجمه،ترجمه تفسیری است میان متن آیات با ترجمه در خیلی از موارد فاصله افتاده و ترجمه در یک صفحه و متن آیات در صفحه قبل از آن و یا بعد از آن می باشد. ۳- در برخی از موارد مطالب اضافی از متن ترجمه جدا نشده است مانند آیه ۱۷۶سوره نساء که در ترجمه آن آمده است: از تو فتوی و حکم می طلبند بگو: خدا درباره کلاله یعنی کسی که پدر و فرزند ندارد به شما فتوی می دهد. در حالیکه جمله یعنی کسی که پدر و فرزند ندارد توضیح کلاله است و باید داخل پرانتز قرار گیرد. ۵- در بالای هر صفحه (ترجمه) شماره سوره و جزء آمده ولی نام سوره نیامده، که این برای افرادی که شماره سوره ها با نام آنها را تطبیق نمی دهند مشکل است. ۶- عدم هماهنگی در ترجمه یک واژه که در آیات مختلف تکرار شده است مانند واژه عزیز (شعر: ا۱۲۲) که به «قادر و توانا» و در آیه ۱۴۰/ شعرا به «چیره» و در سوره نمل آیه ۳۴ به «ارجمند» و در آیه ۱۰ سوره فاطر به «شرافت و بزرگی» و در آیه ۱۷ سوره فاطر به «دشوار» ترجمه شده است.
نسخه شناسی
...
این مصحف شریف توسط فیض الاسلام به زبان فارسی ترجمه شده است. وی در طول مدت چهل سال اقامت در تهران به کار ترجمه متون مقدس پرداخت که از مهمترین آنها ترجمه نهج البلاغه و صحیفه سجادیه و ترجمه و تفسیر قرآن کریم می باشد. ترجمه قرآن همراه با تفسیر و توضیحاتی پیرامون آیات (با استفاده از روایات ائمهمعصومین علیهم السلام) است و این ترجمه به گونه ای است که هر کس آیات را بخواند بعد از آن به متن ترجمه مراجعه نماید و توضیحات را مطالعه نماید، اطلاعات کافی نسبت به آن آیات بدست می آورد. با توجه به ویژگیهای این ترجمه، و از آن جا که در نوع خود کم سابقه می باشد، و سلاست و روانی آن، افتخاری بزرگ برای جهان تشیع و یادگاری ماندگار برای مترجم آن، و منبعی شایسته برای عاشقان فهم کلام خدا می باشد.
ویژگی ها ترجمه
۱- این نوع ترجمه از قسم ترجمه تفسیری است که برای برخی از آیات توضیحاتی بیان نموده است. ۲- برای اینکه توضیحات و یا تفسیر مختصر آیات از متن ترجمه آیات مشخص شود مطالب تفسیری را داخل پرانتز قرار داده و ترجمه آیات با خط درشت تر از آنها جدا شده است. به گونه ای که اگر مطالب اضافی حذف شود باقیمانده ترجمه آیات خواهد بود. ۳- در ابتدای هر سوره، مشخصات اجمالی آن سوره را بیان می کند از جمله: نام آن-مکی یا مدنی بودن (تعداد آیات مکی در صورتیکه سوره مدنی باشد و یا مورد اختلاف باشد و بالعکس)، ارتباط این سوره با سوره قبل- مثلا در ابتدای سوره کهف آمده: سوره بنی اسرائیل، در مکه فرستاده شده جز پنج آیه ۲۶ و ۳۲ و ۳۳ و ۵۷ و ۷۸- و چون خدای عزوجل سوره نحل را به ذکر و یاد پیغمبر اکرم ختم کرد این سوره را نیز با ذکر و یاد آن حضرت آغاز نمود. ۴- در پایان سوره ها،فضیلت قرائت آن سوره را با استفاده از روایاتی از ائمه معصومین علیه السّلام توضیح داده است. ۵- در برخی از موارد احکام فقهی موجود در آیات را (مطابق با مذهبه امامیه) توضیح می دهد مانند آنچه در توضیح آیه ۲۴ سوره نساء (نساء۲۴) آمده است وی در این باره می نویسد: و (حرام است بر شما) زنان شوهردار مگر آنچه دستهاتان مالک آن شده و به تصرف شما در آمده... (و مقصود از این بیان به اجماعاهل بیت علیه السّلام نکاحمتعه است) و یا مانند آنچه را که در توضیح آیه آورده است آنجا که آیه می گوید: الطلاق مرتان فامساک بمعروف او تسریح باحسان در برخی از موارد شان نزول آیات را توضیح داده است مانند آیه یا ایها الذین امنوا کتب علیکم القصاص فی القتلی الحر بالحر.. که در توضیح آن می گوید: در حاملیت سوگند یاد کرده بودند که به جای غلام، آزاد و به جای زن، مرد و به جای یک تن دو تن بکشند... ۷- برای توضیح برخی از آیات از روایت های ائمه معصومین علیه السّلام استفاده نموده، مانند آنچه که در توضیح آیه ۱۷۲ سوره آل عمران، و یا آنچه که در ترجمه آیه ۲۷ سوره مائده آورده است. ۸-ادات تاکید مانند ان، لام، قد و... تاکید آنها در ترجمه لحاظ شده مانند آیه لقد کفر الذین.. که در ترجمه آن آمده: البته کافر شدند آنان که گفتند... و یا مانند آیه و لقد کذبت رسل من قبلک که در ترجمه آن چنین آمده: و هر آینه پیغمبران پیش از تو را هم تکذیب کردند. ۹- واوهای ابتدای آیات و یا در وسط آیات، در ترجمه آورده شده است. ۱۰- واژه های به کار رفته در ترجمه از شیوایی و رسایی خاصی برخوردار است به گونه ای که فهم آن برای غالب خوانندگان آسان می باشد. ۱۱- در بعضی از موارد که آیات را توضیح می دهد و برای آن از روایات ائمه علیه السّلام استفاده می نماید که آن حضرات مصداق آیات را بیان می کنند- به گونه ای مطالب را بیان می کند که تحریف قرآن را به دنبال نداشته باشد- مانند آنچه در ذیل آیه کنتم خیر امة اخرجت للناس.. شما بهترین امت و گروهی هستید که برای مردم آشکار شدید- که در توضیح آن روایتی را از امام صادق علیه السّلام نقل می کند که فرمودند: بهترین امت، امیرالمؤمنین علیه السّلام و امام حسن علیه السّلام و امام حسین علیه السّلام می باشند و در اصل خیر ائمة بوده... وی در پایان این روایت می گوید: ناگفته نماند که مقصود از این روایت و مانند آن، آن است که جبرئیل هنگامیکه این آیه را فرود آورده، خیر امة را به خیر ائمة تفسیر کرده نه آنکه تحریف و تغییری در آن شده باشد.
اشکالات ترجمه
۱- در برخی از موارد توضیحات و یا تفسیر کلمات و آیات به گونه ای است که در متن اصلی ترجمه ارتباط قبل و بعد آن از دست می رود و عبارتهای توضیحی چندین برابر اصل ترجمه می باشد. ۲- از آنجا که این ترجمه،ترجمه تفسیری است میان متن آیات با ترجمه در خیلی از موارد فاصله افتاده و ترجمه در یک صفحه و متن آیات در صفحه قبل از آن و یا بعد از آن می باشد. ۳- در برخی از موارد مطالب اضافی از متن ترجمه جدا نشده است مانند آیه ۱۷۶سوره نساء که در ترجمه آن آمده است: از تو فتوی و حکم می طلبند بگو: خدا درباره کلاله یعنی کسی که پدر و فرزند ندارد به شما فتوی می دهد. در حالیکه جمله یعنی کسی که پدر و فرزند ندارد توضیح کلاله است و باید داخل پرانتز قرار گیرد. ۵- در بالای هر صفحه (ترجمه) شماره سوره و جزء آمده ولی نام سوره نیامده، که این برای افرادی که شماره سوره ها با نام آنها را تطبیق نمی دهند مشکل است. ۶- عدم هماهنگی در ترجمه یک واژه که در آیات مختلف تکرار شده است مانند واژه عزیز (شعر: ا۱۲۲) که به «قادر و توانا» و در آیه ۱۴۰/ شعرا به «چیره» و در سوره نمل آیه ۳۴ به «ارجمند» و در آیه ۱۰ سوره فاطر به «شرافت و بزرگی» و در آیه ۱۷ سوره فاطر به «دشوار» ترجمه شده است.
نسخه شناسی
...
wikifeqh: ترجمه_و_تفسیر_قرآن_عظیم