ترانزیستور اثر میدان

ترانزیستور اثر میدان یا فِت، دسته ای از ترانزیستورها هستند که مبنای کار کنترل جریان، در آن ها توسط یک میدان الکتریکی صورت می گیرد. با توجه به این که در این ترانزیستورها تنها یک نوع حامل بار ( الکترون آزاد یا حفره ) در ایجاد جریان الکتریکی دخالت دارند، می توان آن ها را جزو ترانزیستورهای تک قطبی محسوب کرد که در مقابل ترانزیستورهای دوقطبی ( که حامل های اکثریت و اقلیت هم زمان در آن ها نقش دارند ) قرار می گیرند. [ ۱] ترانزیستورهای اثر میدان دارای سه پایهٔ سورس، درین و گیت هستند. این دسته از ترانزیستورها خود به دو گروه ماسفت و جی فت تقسیم می شوند. در این نوع ترانزیستورها، برخلاف ترانزیستورهای دوقطبی پیوندی که کنترل جریان امیتر و کلکتور با جریان ورودی به بیس صورت می گیرد، کنترل جریان سورس و درین با اعمال ولتاژ به گیت صورت می گیرد.
کاربرد اصلی این ترانزیستورهای در مدارهای مجمتع به ویژه تراشه های دیجیتال است. در بیشتر این تراشه ها هزاران ماسفت استفاده شده است که نه تنها به عنوان عنصر فعال بلکه به عنوان مقاومت و خازن نیز به کار می روند. هرچند مدارهای ساخته شده با ماسفت نسبت به مدارهای ساخته شده با بی جی تی ها پیچیده تر هستند و سرعت کمتری دارند، اما هزینهٔ کمتری نیز دارند و فضای کمتری اشغال می کنند و بنابراین در فناوری های یکپارچه سازی کلان مقیاس ( VLSI ) کاربرد گسترده ای دارند و در فرایندهای کنترل صنعتی، ابزارهای الکترونیک خودکار، الکترونیک نوری، مدارهای سوئیچینگ تلفنی و… نقش مهمی ایفا می کنند. جی فت ها همچنین به علت مقاومت ورودی زیاد و اغتشاش کم در الکترونیک خطی ( غیر دیجیتال ) اهمیت ویژه ای دارند. از ترانزیستورهای اثر میدان در مدارهای کاربردی ای نظیر تقویت کننده ها، کلیدها، منابع جریان، بار فعال و… استفاده می شود. [ ۲] فت ها در ساخت فرستنده باند اف ام رادیو نیز کاربرد فراوانی دارند.
فت ( FET ) دارای سه پایه با نام های درِین D - سورس S و گیت G است که پایه گیت، جریان عبوری از درین به سورس را کنترل می نماید. فت ها دارای دو نوع N کانال و P کانال هستند. در فت نوع N کانال زمانی که گیت نسبت به سورس مثبت باشد جریان از درین به سورس عبور می کند. FETها معمولاً بسیار حساس بوده و حتی با الکتریسیته ساکن بدن نیز تحریک می گردند. به همین دلیل نسبت به نویز بسیار حساس هستند.
برای تست کردن فت کانال N با مالتی متر، نخست پایه گیت را پیدا می کنیم؛ یعنی پایه ای که نسبت به دوپایه دیگر در یک جهت مقداری رسانایی دارد و در جهت دیگر مقاومت آن بی نهایت است. معمولاً مقاومت بین پایه درین و گیت از مقاومت پایه درین و سورس بیشتر است که از این طریق می توان پایه درین را از سورس تشخیص داد. [ نیازمند منبع]