تحقیق مناط

[ویکی فقه] ــ تحقیق مَناط از راه های دستیابی به علّت حکم است. ــ تحقیق مناط به تلاش مجتهد برای کشف علت « حکمِ اصل » در فرع گفته می شود.
تحقیق مناط، به معنای تحقیق و جستجو برای یافتن علت «حکم اصل» در موضوعاتی است که صلاحیت «فرع» قرار گرفتن برای آن « اصل » را در یک قیاس دارند تا از این طریق (یافتن مشابهت بین فرع و اصل در علت) حکم آن فرع ها (موضوعات) روشن گردد. این گونه جستجو و تحقیق برای یافتن علت و مناط حکم در وقایع و موضوعات دیگر، در مواردی صورت می گیرد که مجتهد علت و مناط «حکم اصل» را از طریق نص ، اجماع و دیگر « مسالک علت » به دست آورده و به آن علم داشته باشد. بنابراین، به تلاش مجتهد برای اثبات علت در فرع، «تحقیق مناط» می گویند.
← مثال
برای قیاس چهار رکن ذکر شده است: اصل (مَقیسٌ عَلَیه)، فرع (مَقیس)، حکم و علّت (وجه جامع و مشترک بین اصل و فرع). اصولیان برایدستیابی به علت حکم سه راه بیان کرده اند: تحقیق مناط، تخریج مناط و تنقیح مناط.
انواع تحقیق مناط
برخی، تحقیق مناط را به دو نوع تقسیم کرده اند:
← نوع اول
...