تحفه الادیب فی نحاه مغنی اللبیب

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تحفة الادیب فی نحاة مغنی اللبیب (کتاب). « تحفة الأدیب فی نحاة مغنی اللبیب»، تألیف جلال الدین سیوطی ( متوفی ۹۱۱ ق)، به زبان عربی، موسوعه ارزشمندی از شرح حال علمای نحو، لغت، ادب، بلاغت و تفسیر مذکور در کتاب« مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب »، نوشته ابن هشام انصاری ( متوفی ۷۶۱ ق) است این اثر با تحقیق و تصحیح حسن الملخ و سهی نعجه در دو جلد منتشر شده است.
کتاب، مشتمل بر مقدمه تحقیقی محققان، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در مقدمه تحقیقی کتاب شرح حال و آثار ابن هشام انصاری و به طور ویژه مباحث و تحقیقات پیرامون« مغنی اللبیب » و« تحفة الأدیب» بیان شده است. در متن اثر عناوین اسامی نحویون به ترتیب حروف الفبا، البته نه بر اساس نام، بلکه بر مبنای شهرت فرد مرتّب شده است. شماره گذاری اسامی از سوی محقق کتاب انجام شده است.شیوه نگارش کتاب بدین گونه است که پس از عنوان، ابتدا نام کامل فرد ذکر و سپس مطالب یافت شده پیرامون وی با ذکر نام قائل آن ارائه و سپس تألیفات و کارهای قلمی او نیز معرفی شده است.

[ویکی نور] تحفة الأدیب فی نحاة مغنی اللبیب، تألیف جلال الدین سیوطی (متوفی 911ق)، به زبان عربی، موسوعه ارزشمندی از شرح حال علمای نحو، لغت، ادب، بلاغت و تفسیر مذکور در کتاب «مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب»، نوشته ابن هشام انصاری (متوفی 761ق) است (مقدمه، ص 7).
این اثر با تحقیق و تصحیح حسن الملخ و سهی نعجه در دو جلد منتشر شده است.
کتاب، مشتمل بر مقدمه تحقیقی محققان، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در مقدمه تحقیقی کتاب شرح حال و آثار ابن هشام انصاری و به طور ویژه مباحث و تحقیقات پیرامون «مغنی اللبیب» و «تحفة الأدیب» بیان شده است. در متن اثر عناوین اسامی نحویون به ترتیب حروف الفبا، البته نه بر اساس نام، بلکه بر مبنای شهرت فرد مرتّب شده است. شماره گذاری اسامی از سوی محقق کتاب انجام شده است.
شیوه نگارش کتاب بدین گونه است که پس از عنوان، ابتدا نام کامل فرد ذکر و سپس مطالب یافت شده پیرامون وی با ذکر نام قائل آن ارائه و سپس تألیفات و کارهای قلمی او نیز معرفی شده است.
از آنجا که کتاب «مغنی اللبیب»، از مهم ترین میراث نحو عربی است و نحویونی که در آن ذکر شده، از برجسته ترین علمای نحو هستند؛ لذا سیوطی سعی کرده که آنها را معرفی نماید و معلومات ارزشمندی از زندگی نحویون، آثار، مجالس، مناظرات و آراء آنها را برای ما روشن نموده است. در بسیاری از معلوماتی که ذکر کرده، با از بین رفتن منابع اصلی دیگر، تنها مصدر موجود می باشد. در این اثر، بزرگان نحو عربی از قرن دوم تا هشتم هجری ذکر شده است (مقدمه، ص 7).

[ویکی فقه] تحفه الادیب فی نحاه مغنی اللبیب (کتاب). « تحفة الأدیب فی نحاة مغنی اللبیب»، تألیف جلال الدین سیوطی ( متوفی ۹۱۱ ق)، به زبان عربی، موسوعه ارزشمندی از شرح حال علمای نحو، لغت، ادب، بلاغت و تفسیر مذکور در کتاب« مغنی اللبیب عن کتب الأعاریب »، نوشته ابن هشام انصاری ( متوفی ۷۶۱ ق) است این اثر با تحقیق و تصحیح حسن الملخ و سهی نعجه در دو جلد منتشر شده است.
کتاب، مشتمل بر مقدمه تحقیقی محققان، مقدمه مؤلف و متن اثر است. در مقدمه تحقیقی کتاب شرح حال و آثار ابن هشام انصاری و به طور ویژه مباحث و تحقیقات پیرامون« مغنی اللبیب » و« تحفة الأدیب» بیان شده است. در متن اثر عناوین اسامی نحویون به ترتیب حروف الفبا، البته نه بر اساس نام، بلکه بر مبنای شهرت فرد مرتّب شده است. شماره گذاری اسامی از سوی محقق کتاب انجام شده است.شیوه نگارش کتاب بدین گونه است که پس از عنوان، ابتدا نام کامل فرد ذکر و سپس مطالب یافت شده پیرامون وی با ذکر نام قائل آن ارائه و سپس تألیفات و کارهای قلمی او نیز معرفی شده است.
گزارش محتواای کتاب
از آنجا که کتاب« مغنی اللبیب»، از مهم ترین میراث نحو عربی است و نحویونی که در آن ذکر شده، از برجسته ترین علمای نحو هستند؛ لذا سیوطی سعی کرده که آنها را معرفی نماید و معلومات ارزشمندی از زندگی نحویون، آثار، مجالس، مناظرات و آراء آنها را برای ما روشن نموده است. در بسیاری از معلوماتی که ذکر کرده، با از بین رفتن منابع اصلی دیگر، تنها مصدر موجود می باشد. در این اثر، بزرگان نحو عربی از قرن دوم تا هشتم هجری ذکر شده است آثار نحوی که سیوطی مورد مطالعه قرار داده، دلالت بر آن دارد که نحویون عصر او به کتب ابن هشام مانند« قواعد الإعراب » و« مغنی اللبیب» توجه ویژه داشته اند. وی پنج کتاب در باره« مغنی اللبیب» نوشته که اثر مورد بحث از آن جمله است سیوطی در این اثر از ۲۲۱ نحوی نام برده است؛ البته در باره تعدادی از نحویون تنها عنوان وجود دارد و معرفی نشده اند که از آن جمله است: صفّار ، سکّاکی و ابن یعسون. به علاوه سیوطی از برخی از نحویون« مغنی اللبیب» حتی نام هم نبرده است که از آن جمله است: ابوالاسود دئلی ، الزیادی ، ابن سعدان و ابن هشام خضراوی .ابن هشام در چهار جا به اشعار ابوالأسود دئلی استشهاد کرده، اما تصریح به نام او نکرده، لذا سیوطی نامی از او نبرده است. محقق کتاب، معتقد است که بقیه این افراد نیز از نحویون معروفند که فراموش شدن شرح حالشان وجهی ندارد
وضعیت کتاب
فهارس آیات قرآنی، احادیث نبوی، اقوال، اشعار، مصرع ها، مصادر نویسنده، شرح حال ها به ترتیب مؤلف و حروف الفبا، مصادر و فهرست تفصیلی مطالب در انتهای جلد دوم کتاب آمده است. در پاورقی ها منابع مختلفی برای مراجعه معرفی شده است.محققین اثر، بنای بر معرفی منابع مختلف در باره هر نحوی داشته اند و لذا تا حد امکان، منابع مختلفی با ذکر جلد و صفحه ارائه شده است. در مواردی هم که نویسنده، شرح حال نحوی را ذکر نکرده محققین سعی کرده اند که به دیگر منابع ارجاع دهند؛ به عنوان مثال، شرح حال طاهر بن احمد قزوینی به کتاب« الوافی» ارجاع داده شده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس