تحف العقول

[ویکی اهل البیت] ابومحمد حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی (م 381 ق).
وی از شخصیت های برجسته و از چهره های درخشان فقهای شیعه در قرن چهارم و از معاصران شیخ صدوق (م 38 ق) است و از مشایخ شیخ مفید (م 413 ق) نیز بشمار می آید. او در حرّان، که یکی از شهرهای اطراف شهر حلب در سوریه است، به دنیا آمد و در خانواده ای علاقمند و ارادتمند به خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله تربیت شد و از همان کودکی عشق و علاقه به محمد و آل محمد علیهم السلام در دل او جای گرفت. وی از چهرهای درخشان فقهای شیعه در دوران خود و از راویان بزرگ شیعه بشمار می آید.
شیخ حر عاملی در کتاب امل الآمل درباره ایشان می فرماید: «ابومحمد حسن بن علی بن شعبه دانشمندی با فضل و محدثی بزرگ است. علامه مجلسی درباره وی می فرماید: «کتاب ایشان، تحف العقول، خود بهترین شاهد بر فضل و دانش و عظمت ایشان می باشد».
ابوعلی محمد بن همام بغدادی (م 336 ق).
شیخ مفید محمد بن نعمان (م 413 ق).
مؤلف انگیزه خود از تالیف کتاب چنین می گوید:« پس از آنکه دیدم علمای شیعه درباره فقه و حلال و حرام کتاب های فراوانی نگاشته اند بر آن شدم تا مجموعه ای پدید آورم که در آن سخنان حکمت آموز و موعظه های پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت جمع شده باشد تا هم گنجینه ای برای مراجعه خودم و هم مراجعه علاقه مندان به خاندان رسالت گردد.»
این کتاب مجموعه ای ارزشمند از سخنان و نصایح حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و اهل بیت آن حضرت علیهم السلام می باشد. تحف العقول از زمان نگارش تاکنون، در طول هزار سال، پیوسته مورد توجه علما و فقهای شیعه بوده و در مجموعه های روایی خود از آن روایت نقل کرده و به آن استناد نموده اند.
مؤلف می گوید: «پس از آن که دیدم علمای شیعه درباره فقه و حلال و حرام کتاب های فراوانی نگاشته اند، بر آن شدم تا مجموعه ای پدید آورم که در آن سخنان حکمت آموز و موعظه های پیامبر اکرم و اهل بیت آن حضرت جمع شده باشد؛ تا گنجینه ای برای مراجعه خودم و برای علاقه مندان به خاندان رسالت باشد».

[ویکی نور] «تحف العقول»، ترجمه صادق حسن زاده از جمله ترجمه های سلیس و روان این کتاب ارزشمند است. این کتاب با چاپی تقریباً نفیس و زیبا عرضه شده است.
بر این ترجمه اشکالات و ایرادهایی وارد است که در این جا به برخی از آنها اشاره می شود:
مترجمان و محققان معمولاً پس از اتمام کار، در مقدّمه کتاب، به نحوه تحقیق، نسخه های مورد اعتماد، شیوه ترجمه، معرّفی کتاب و مؤلف و... می پردازند؛ اما این کتاب وزین و مهم فاقد هر گونه مقدمه ای از سوی مترجم است.
بسیار بجا بود که مترجم - چنان که که مرسوم اهل ادب و ترجمه است - نام کتاب های مورد استفاده خویش را ذکر می کرد.
از کتاب تحف العقول نسخ خطی زیادی در کتابخانه های ایران موجود است که در میان این آثار نفیس خطی، قدیمی ترین نسخه مربوط به مرکز احیاء میراث اسلامی است. با وجود این همه نُسخ خطی ارزشمند، مترجم و محقق کتاب از هیچ کدام از این نسخ یادی نکرده است.

[ویکی فقه] تحف العقول (ابهام زدایی). تحف العقول ممکن است عنوان برای کتاب های ذیل باشد: • تحف العقول (حرانی)، تألیف حسن بن علی بن حسین شعبه حرانی ، در باب سخنان معصومین (علیهم السلام) • تحف العقول (ترجمه جعفری )، ترجمه بهزاد جعفری از کتاب گرانقدر تحف العقول ابن شعبه حرانی• تحف العقول (ترجمه جنتی )، ترجمه آیت الله احمد جنتی از کتاب گرانقدر تحف العقول ابن شعبه حرانی• تحف العقول (ترجمه حسن زاده )، ترجمه صادق حسن زاده از کتاب گرانقدر تحف العقول ابن شعبه حرانی• تحف العقول (ترجمه کمره ای )، ترجمه محمدباقر کمره ای از کتاب گرانقدر تحف العقول ابن شعبه حرانی
...

[ویکی فقه] تحف العقول (ترجمه جعفری ). «تحف العقول»، ترجمه بهراد جعفری، از جمله ترجمه هایی است که در قالب متنی ساده و گویا عرضه شده است. این ترجمه در سال ۱۳۸۰ ش به اتمام رسیده است.
مترجم گاه توضیحات را داخل متن در پرانتز و گاه نیز پاورقی های اندکی در توضیح برخی الفاظ و عبارات و نیز معرفی برخی اعلام آورده است. او همچنین از حواشی ترجمه استاد غفاری با ذکر منبع بهره برده است. در مواردی که ترجمه عبارت مبهم بوده است، مترجم در پاورقی دلیل انتخاب ترجمه و نسخه ای را که بر اساس آن ترجمه صورت گرفته را متذکر شده است.
منبع
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده های این صفحه : کتاب شناسی | کتب حدیثی شیعه

[ویکی فقه] تحف العقول (ترجمه جنتی ). «تحف العقول»، ترجمه آیت الله احمد جنتی از جمله ترجمه های خوب این اثر شریف است. این ترجمه با این که از دقت خوبی برخوردار است؛ ولی همانند ترجمه کمره ای با ادبیات عصر حاضر همخوانی نداشته، و نیازمند بازنویسی جدید است.
این ترجمه برای دومین بار است که منتشر می شود و تفاوتهایی با طبع سابق دارد. استفاده از متن معرب و جدید التصحیح، بازبینی دوباره توسط مترجم و دقت بسیار در امر ویرایش و تصحیح و قرار دادن متن و ترجمه در مقابل یکدیگر به نحوی که شروع هر پاراگراف در متن و ترجمه دقیقا در راستای یک دیگر قرار گرفته باشند، از امتیازاتی است که به خواننده ای که تسلط زیادی بر زبان عربی نیز نداشته باشد، کمک می کند تا ترجمه قسمت مورد نظر خود را سریعتر و راحت تر بیابد. البته مطابق کردن هر پاراگراف عربی با ترجمه فارسی در بعض موارد مشکل آفرین شده و تا حدی به زیبایی و آرایش صفحه ها لطمه وارد کرده است، چرا که بعضی جمله های عربی را با تعداد کلمه های بیشتری و بعضی را با کلمه های کمتری می توان ترجمه کرد و طبیعتا حجم متن عربی با حجم ترجمه فارسی همیشه به یک نسبت نمی تواند باشد. به هر صورت نفع حاصله از قرار دادن ترجمه هر پاراگراف در مقابل متن عربی برای خواننده بیش از آن بوده است که مترجم آرایش صفحه ها را ملاک عمل قرار دهد.
منبع
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده های این صفحه : کتاب شناسی | کتب حدیثی شیعه

[ویکی فقه] تحف العقول (ترجمه حسن زاده ). «تحف العقول»، ترجمه صادق حسن زاده از جمله ترجمه های سلیس و روان این کتاب ارزشمند است. این کتاب با چاپی تقریبا نفیس و زیبا عرضه شده است.
بر این ترجمه اشکالات و ایرادهایی وارد است که در این جا به برخی از آنها اشاره می شود:
← اشکال اول
۱. مقدمه و متن کتاب. ۲. نگاهی به یک ترجمه، غلامعلی، مهدی، مجله علوم حدیث، پاییز ۱۳۸۲، ص۱۶۳ و بعد. ۳. نگاهی به یک نقد، مجله علوم حدیث، حسن زاده، صادق، تابستان ۱۳۸۳، ص۲۵۶ و بعد.

[ویکی فقه] تحف العقول (ترجمه کمره ای ). «تحف العقول ترجمه کمره ای»؛ از جمله ترجمه های خوبی است که به قلم نویسنده توانا شیخ محمدباقر کمره ای به رشته تحریر درآمده است.
این ترجمه اگر چه از دقت خوبی برخوردار است، و به تعبیر مترجم به پارسی روان ترجمه شده، ولی با ادبیات عصر حاضر همخوانی نداشته، و نیازمند بازنویسی جدید است.
ساختار کتاب
کتاب با مقدمه ای؛ مشتمل بر زندگی نامه و آثار آیت الله کمره ای و همچنین شرح حال مؤلف و گفتار علما درباره او و معرفی اثر ارزشمندش تحف العقول آغاز شده است. مصحح کتاب علی اکبر غفاری، در بخش دیگری از مقدمه به بررسی چاپ های پیشین کتاب پرداخته و امتیاز کتاب حاضر را بر آنها متذکر می شود: «همین طبع است که به پارسی روان ترجمه گشته و در دست خوانندگان محترم است که از حیث متن عربی کاملا مورد اعتماد و تا آنجایی که در امکان حقیر بوده، دقت کافی به عمل آمده است، لذا جز اغلاط چاپی که آن هم بسیار نادر است، غلطی که قابل ذکر باشد، در کتاب باقی نمانده است». مصحح کتاب پاورقی بسیار اندکی در توضیح برخی از مطالب آورده است. مترجم خود درباره دقت هایش در ترجمه می نویسد: «اما از نظر ترجمه به قدری که وقت اجازه می داد، ترجمه را با متن عربی تطبیق نموده و آنچه از قلم مترجم افتاده یا در ترجمه مسامحه ای رخ داده بود، اصلاح و هر کجا لازم به مزید شرح بود، در متن بین دو هلال یا در پاورقی صفحه توضیح دادم، بعضی با امضای مصحح و بعضی بدون امضاء».
منبع
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده های این صفحه : کتاب شناسی | کتب حدیثی شیعه

[ویکی فقه] تحف العقول (حرانی). مولف:حسن بن علی بن حسین شعبه حرانی
این کتاب به قول مرحوم علی اکبر غفاری؛ مصحح و مترجم آن ، «شامل رشته هایی از مروارید های گزیده حکمت و جنگی از مواعظ و وعده و وعید و پند آموزی ها و بهترین اندرزها و خطبه ها و زبده سخنان و جوهر ادب است که کام فرزانه را شیرین و نوشنده را سیراب می سازد.»
حرانی در مقدمه تحف درباره انگیزه اش از تألیف این کتاب می نویسد:
«دیدم دانشمدان و پیشین شیعه از گفتار ایشان (پیامبر و امامان معصوم ـ علیهم السلام ـ) کتاب هایی پیرامون حلال و حرام و فریضه ها و سنت پرداخته ... ولی به من خبر نرسیده که یکی از دانشمندان شیعه، در این خصوص (حکمت ها رسا و اندرز های شفا بخش حضرات معصومین) تألیفی ساخته یا کتابی پرداخته باشد که من از آن آگاه شده و بدان پشت گرم شوم ... پس به خوشه چینی پرداختم و از این دست مطالبی گرد آوردم و آن چه از خبرهای کمیاب و معانی نیکوی ناب همجنس و مانند و شبیه و نزدیک بدان بود بر آن افزودم.»
ویژگی های کتاب
۱. همان طور که مؤلف کتاب گفته، سلسله سند روایات به دلیل اختصار، حذف شده است. با این وصف، چون بیش تر این روایات آداب و حکم است، خود گواه بر درستی آنهاست.
۲. تحف مشتمل بر روایات مربوط به آداب، حکم، پند و اندرزهای منقول از پیامبر و امامان ـ غیر از امام دوازدهم ـ است.
۳. روایات آن از منابع معتبر شیعه و سنی است و لذا کتاب مورد قبول و تأیید فریقین قرار گرفته است و هیچ کس در آن اختلافی ندارد.
۴. روایات بر اساس ترتیب مقامات حجت های الاهی تنظیم شده است، یعنی از پیامبر شروع شده و در امام حسن عسگری ـ علیهم السلام ـ پایان یافته است.
۵. در پایان، آن مناجات قدسی از حضرت موسی و حضرت عیسی ـ علیهم السلام ـ و مواعظی از حضرت مسیح در «انجیل» ذکر شده است که می تواند باعث توجه مسیحیان و یهودیان به این کتاب شود.
۶. حسن ختام کتاب، سفارشنامه مفضل بن عمر (از اصحاب امام صادق ـ علیه السلام ـ) به شیعیان است.

[ویکی نور] تحف العقول (حسن زاده). تحف العقول، ترجمه صادق حسن زاده از جمله ترجمه های سلیس و روان این کتاب ارزشمند است. این کتاب با چاپی تقریباً نفیس و زیبا عرضه شده است.
بر این ترجمه اشکالات و ایرادهایی وارد است که در این جا به برخی از آنها اشاره می شود:
مترجمان و محققان معمولاً پس از اتمام کار، در مقدّمه کتاب، به نحوه تحقیق، نسخه های مورد اعتماد، شیوه ترجمه، معرّفی کتاب و مؤلف و... می پردازند؛ اما این کتاب وزین و مهم فاقد هر گونه مقدمه ای از سوی مترجم است.
بسیار بجا بود که مترجم - چنان که که مرسوم اهل ادب و ترجمه است - نام کتاب های مورد استفاده خویش را ذکر می کرد.
از کتاب تحف العقول نسخ خطی زیادی در کتابخانه های ایران موجود است که در میان این آثار نفیس خطی، قدیمی ترین نسخه مربوط به مرکز احیاء میراث اسلامی است. با وجود این همه نُسخ خطی ارزشمند، مترجم و محقق کتاب از هیچ کدام از این نسخ یادی نکرده است.

[ویکی شیعه] تحف العقول (کتاب). تُحَفُ العُقول فیما جاءَ مِنَ الحِکَمِ وَ الْمَواعظ مِنْ آل ِ الرّسول کتابی حدیثی نوشته ابن شُعبه حَرّانی محدث شیعی قرن ۴ ق است. هدف نویسنده این کتاب جمع آوری بخشی از احادیث اهل بیت(ع) و پیامبران الهی با محوریت مواعظ و حکمت و اندرزهاست.
مؤلف به سخنان پیامبر (ص) و نیز هر یک از امامان شیعه فصلی را اختصاص داده و احادیث نقل شده از ایشان را در همان بخش آورده است. مواعظی از پیامبران گذشته نیز در فصل های پایانی کتاب نقل شده است.
در متن کتاب معمولا ابتدا احادیث طولانی تر ذکر شده و پایان هر بخش به احادیث کوتاه اختصاص یافته است. مؤلف برای این که کتاب حجیم نشود از ذکر سند روایات خودداری کرده است.