تحدی در قران

[ویکی فقه] تحدی در قرآن. یکی از نشانه های اعجاز در قرآن کریم تحدی است. مراحل و اقسام تحدّی در قرآن
تحدی، در لغت یعنی مبارزه طلبی و معارضه کردن، و در اصطلاح یک واقعیت تاریخی قرآنی است که عبارت است از امر خداوند به مخالفان و منکران وحی قرآن و صدق نبوت حضرت محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ که اگر طبق ادعای خود، قرآن را مجعول و پیش خود ساخته و اساطیر الاولین می‎دانند، نظیر آن را بیاورند.

آیات تحدی در قرآن
آیات تحدی در قرآن به دو صورت مطرح گردیده‎اند:
الف. تحدی به صورت عام و کلی؛ ب. تحدی به صورت خاص و جزئی؛
آیاتی که تحدی به صورت کلی در آن ها مطرح شده است به ترتیب نزول از این قرارند:
۱. «قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلی أَنْ یَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا یَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ کانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِیراً»
«بگو اگر جن و انس اتفاق کنند که همانند این قرآن را بیاورند، همانند آن را نخواهند آورد، هرچند یکدیگر را در این کار کمک کنند».
۲. «أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ
«آیا آن‎ها می‎گویند: «او قرآن را به دروغ به خدا نسبت داده است»؟ بگو: «اگر راست می‎گویید، یک سوره همانند آن بیاورید، و غیر از خدا هر کس را می‎توانید (به یاری) طلبید!»
۳. «أَمْ یَقُولُونَ افْتَراهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَیاتٍ وَ ادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ»
«آیا می‎گویند: «او به دروغ این قرآن را به خدا نسبت داده و ساختگی است؟» بگو: «اگرراست می‎گویید، شما هم ده سوره‎ی ساختگی همانند این قرآن را بیاورید؛ و تمام کسانی را که می‎توانید، ـ غیر از خدا ـ برای این کار دعوت کنید!».
۴. «أَمْ یَقُولُونَ تَقَوَّلَهُ بَلْ لا یُؤْمِنُونَ فَلْیَأْتُوا بِحَدِیثٍ مِثْلِهِ إِنْ کانُوا صادِقِینَ .
«یا می‎گویند: قرآن را به خدا افترا بسته؟ ولی آنان ایمان ندارند، اگر راست می‎‏گویند سخنی همانند آن بیاورند.»
۵. «وَ إِنْ کُنْتُمْ فِی رَیْبٍ مِمَّا نَزَّلْنا عَلی عَبْدِنا فَأْتُوا بِسُورَهٍ مِنْ مِثْلِهِ وَ ادْعُوا شُهَداءَکُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ کُنْتُمْ صادِقِینَ فَإِنْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ لَنْ تَفْعَلُوا فَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِی وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَهُ أُعِدَّتْ لِلْکافِرِینَ»
«و اگر درباره آن چه بر بنده خود (پیامبر) نازل کرده‎ایم شک و تردید دارید، (دست کم) یک سوره همانند آن بیاورید، و گواهان خود را ـ غیر خدا ـ فرا خوانید اگر راست می‎گویید. پس اگر چنین نکردید ـ که نخواهید کرد ـ از آتشی بترسید که هیزم آن، (بدن‎های مردم (گنهکار) و سنگها (بتها) است، و برای کافران آماده شده است!».

تحدی در قرآن به چه صورتی است؟
در آیات قرآن کریم، گاه تحدی به کل قرآن، گاه به ده سوره و گاه به یک سوره از آن صورت گرفته است.
این گونه تحدّی زمینه ساز این سؤال شده است که راز این درخواست‎ها و همانند خواهی‎های متفاوت چیست؟
پاسخی که معمولا داده می‎شود این است که قرآن با این شیوه، تحدی از اشد به اخف نموده است تا اعجاز قرآن بهتر به کرسی نشیند. در آغاز درخواست کرده تا همانند کل قرآن را بیاورند. پس از آن که تلاش برای همانندآوری کل قرآن صورت گرفت و ناتوانی بشر از آوردن همانند آن روشن شد، ده سوره همانند سور قرآن را می‎طلبد و پس از تلاش و اثبات عجز آنان از آوردن ده سوره، قرآن از آنان می‎خواهد که یک سوره همانند قرآن بیاورند. به این ترتیب قرآن مجید سه بار با فاصله‎ی زمانی انگیزه‎های مردم را به سوی همانند آوری قرآن سوق داده و عجز آنان از آوردن همانند قرآن را در سه مرحله با سیر از دشوارتر به آسان‎تر به اثبات رسانده است.
این پاسخ، بر یک پیش فرض استوار است و آن این که نزول و به ویژه ابلاغ آیات یاد شده به ترتیبی بوده باشد که در این پاسخ مطرح شده است. به این معنی که اوّل آیات تحدی به کل قرآن، سپس آیات تحدی به ده سوره و در نهایت آیات تحدی به یک سوره نازل شده است. در حالی که در آیات قرآن هیچ شاهدی بر این مدّعا وجود ندارد.

← نظر مفسران ودانشمندان علوم قرآنی در مورد تحدی قرآن
...

[ویکی اهل البیت] تحدی در قرآن. کلید واژه: تحدی، قرآن کریم، هماوردی، آیات تحدی
«تحدی» از ریشه «حدا» (با آواز شتر را پیش راندن) به معنای هماورد خواستن و به مبارزه طلبیدن، برای ظاهرشدن عجز آن هماورد و در اصطلاح عبارت است از مبارزه طلبی خدای متعال از مخالفان رسول اکرم صلی الله علیه و آله که اگر آن حضرت را فرستاده خداوند نمی دانند، برای آنچه وی آورده است مانندی بیاورند.
قرآن کریم در آیات 49 سوره قصص/28، 88 سوره اسراء/17، 38 سوره یونس/10، 34 سوره طور/ 52، 13 سوره هود/11 و 23 سوره بقره/2، با هدف اثبات رسالت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و وحیانی بودن قرآن کریم از مخالفان وی خواسته است اگر در حقانیت رسالت آن حضرت شک دارند کتابی مانند قرآن یا 10 سوره یا یک سوره یا سخنی مانند آن بیاورند.
البته تحدی به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله اختصاص ندارد و معجزات همه پیامبران همراه با تحدی بوده است؛ برای نمونه، حضرت موسی علیه السلام با ساحران تحدی کرد. و فرمود: «اَلقوا ما اَنتُم مُلقون»(سوره یونس/10، 80) زیرا «معجزه» مشروط به ادعای نبوت، تحدی، عدم معارضه دیگران به سبب عجز و خارق العاده بودن است. گرچه «ابن حزم»، شرطیت تحدی در معجزه را نپذیرفته است.
به هر روی، تحدی بر این قیاس استثنایی مشتمل است که اگر این کار از سوی خدا نباشد کاری بشری است و اگر چنین باشد شما هم که بشر هستید باید بتوانید همانند آن را بیاورید و اگر نتوانستید معلوم می شود معجزه الهی است.
چنان که اشاره شد قرآن کریم در شماری از آیات با معاندان و منکران وحی و نبوت بدین شرح تحدی کرده است:
این پیشگویی خود از معجزات قرآن به شمار آمده است. این آیه، «سوره» را به سوره ای خاص مقید نساخته است، بنابراین مراد از «سوره» جنس است و شامل سوره های کوچک و بزرگ می شود.