تجزیه دستگاهی

شیمی دستگاهی، شیمی تجزیه دستگاهی ( به انگلیسی: Instrumental chemistry ) یا تجزیه دستگاهی ( به انگلیسی: Instrumental analysis ) رشته ای از شیمی تجزیه است که در آن به بررسی آنالیت با استفاده از ابزارعلمی و دستگاه ها می پردازند.
طیف بینی برهم کنش مولکول و تابش الکترومغناطیس را اندازه گیری می کند. طیف بینی شامل بسیاری از کاربردهای خاص است، از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• طیف سنجی جذب اتمی
• طیف سنجی نشر اتمی
• طیف سنجی ماوراء بنفش - مرئی
• طیف سنجی فلورسانس پرتو ایکس
• طیف سنجی مادون قرمز
• طیف سنجی رامان
• طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هستهای
• طیف سنجی نشر نوری
• طیف سنجی موزباور
• طیف سنجی جرمی
طیف سنجی جرمی به بررسی نسبت جرم به بار مولکولها با استفاده از میدانهای الکتریکی و مغناطیسی می پردازد.
• یونیزاسیون الکترونی
• یونیزاسیون شیمیایی
• electrospray
• یونیزاسیون سریع در بمباران های اتمی
• واجذب/یونیزاسیون لیزری به کمک ماتریس
بلورشناسی روشی است که ساختار شیمیایی مواد را در سطح اتمی، توسط تجزیه بر طبق الگوهای پراش تابش پرتو الکترومغناطیس یا ذراتی که توسط اتم ها در مواد منحرف شده اند٬بررسی می کند. البته معمولاً برای بررسی ساختار، از تابش اشعه ایکس استفاده می شود؛ و در کل برای تعیین روش بررسی ساختار، از داده های نسبی که با مورد سنجش قرار دادن اتم های خام در محیط ( فضا ) صورت می گیرد، انجام می شود.
روش اندازه گیری الکتروشیمیایی:
• پتانسیل الکتریکی در ولتاژ یا جریان الکتریکی در آمپر یا حتی در سلول. [ ۱] [ ۲]
این روش را می توان بر اساس کنترل سلول یعنی طریقه اندازه گیری آن طبقه بندی کرد.
برای کنترل سلول از سه روش اصلی استفاده مکی شود:
• پتانسیومتری: ( اختلاف در پتانسیل الکترود اندازه گیری )
• کولومتری: ( در طول زمان اندازه گیری در سلول قرار دارد )
• ولتامتری: ( اندازه گیری فعالانه تغییر پتانسیل در سلول جاری ( قرار گرفته در آن ) است )
تجزیه الکتروگراویمتری و کالریمتری برهم کنش ماده و گرما را اندازه گیری می کنند.
فرایندهای جداسازی برای کاهش پیچیدگی های مواد مخلوط شده استفاده می شود. از روش های معروف این فرایند می توان به کروماتوگرافی و الکتروفورز اشاره کرد.