تجزی در اجتهاد

[ویکی فقه] تجزّی در اجتهاد به معنای قدرت بالفعل بر استنباط بعضی از احکام شرعی است.
تجزی در اجتهاد، یعنی توانایی استنباط بالفعل بعضی از احکام شرعی و ناتوانی نسبت به استنباط بعض دیگر.در کتاب « التنقیح فی شرح العروة الوثقی » آمده است:«التجزی فی الاجتهاد، اعنی من استنبط بعض الاحکام بالفعل و لا یتمکن من استنباط بعضها الآخر».
حکم آرای مجتهد متجزی
در این که آیا آرای مجتهد متجزی ، نسبت به عمل خودش، حجیت دارد یا نه، اختلاف است: بیشتر علما به حجیت آن معتقد هستند، زیرا بعد از استنباط بعضی احکام ، به آنها عالم می شود و رجوع عالم به عالم جایز نیست، و برخی بر این اعتقادند که مجتهد متجزی، در این مسئله رأی خود را حجت دانسته و رأی مجتهد دیگر را که خلاف نظر او است، نادرست می داند و به همین دلیل، رجوع به مجتهد دیگر در نظر وی، رجوع عالم به جاهل است که صحیح نمی باشد.
حکم جواز تقلید از مجتهد متجزی
بحث دیگری که درباره مجتهد متجزی مطرح است، جواز تقلید از او است. در این مورد نیز اختلاف وجود دارد؛ عده ای به جواز آن معتقد گردیده اند، با این استدلال که وی نسبت به مسائلی که اجتهاد نموده، عالم می باشد و حرام و حلال الهی را می شناسد، پس تقلید دیگران از او، رجوع جاهل به عالم بوده و جایز است. اما کسانی که تقلید از متجزی را جایز نمی دانند، استدلال می کنند که ادله لفظی بر جواز تقلید، فاقد اطلاق بوده و فقط مجتهد مطلق را شامل می شود و قدر متیقن از ادله لبّی (مانند بنای عقلا )، جواز تقلید از مجتهد مطلق است نه متجزی.
عناوین مرتبط
...