[ویکی فقه] صورت در لغت به معنی شکل و نوع است.
در اصطلاح فیلسوفان، جوهری است در مقابل ماده، که بر خلاف آن، بالفعل بوده و تمام آثار و خواصی که در انواع اجسام دیده می شود ناشی از آن می باشد و چیزی است که مطلقا اشیاء توسط آن از یکدیگر متمایز می شوند. هیچ صورتی نیست که بدون ماده موجود باشد همانطور که هیچ ماده ای بدون صورت تحقق نمی یابد. زیرا صورت از نوع اموری است که باید در چیز دیگری حلول کنند و ممکن نیست که بدون ماده و محل، موجود باشد. همچنانکه ماده نیز قوه و استعداد محض است واز خود هیچ فعلیتی ندارد و بدون فعلیت، ممکن نیست که شیئی موجود شود. پس باید فعلیتی داشته باشد و فعلیت آن نیز بدون صورت حاصل نمی شود. بنابراین باید صورتی در آن حلول کند و با آن ترکیب شود تا با این ترکیب، ماده فعلیت یابد. اگر شیئ خارجی باشد، صورت آن خارجی می شود و اگر ذهنی باشد صورت آن نیز ذهنی می شود. تجدد نیز عبارتست از نو شدن یک شیء.
تعریف تجدد صور
تجدد صور عبارت است از نو و جدید شدن صورت های علمیه. این رویداد در حرکات عرضی روی می دهد. این حرکت که همان حرکت بسیط می باشد و در مقابل حرکت طولی یا همان حرکت مرکب قرار دارد، عبارت است از حرکتی که در ماهیت های نوعی زیر مجموعه یک جنس قریب که در عرض یکدیگرند نه در طول هم، روی دهد. اتفاقی که در این حرکت روی می دهد این است که در مسیر این تغییر و حرکت که در ماهیت های نوعی زیر مجموعه یک جنس قریب روی می دهد، موضوع حرکت در تمام مراحل، یک ماده است و ثابت و همان موضوع اولیه تا اخرین مرحله، ثابت باقی می ماند. صورت های گوناگون یکی پس از دیگری بر آن در می آیند، بدین صورت که در هر مرحله، موضوع مذکور، صورت جدیدی را می پذیرد و صورت قبلی را از دست می دهد و آن ماده با حلول یک صورت بر رویش، از پذیرش صورت دیگر به صورت هم زمان با صورت قبلی ابا خواهد داشت. این رویداد، به نام "خلع و لبس" معروف است؛ یعنی موضوع ، صورتی را خلع نموده و از دست می دهد و صورت دیگری را لبس نموده و می پوشد و بدین صورت به حرکت خود ادامه می دهد و به علت این که موضوع در این حرکت ، همیشه ثابت است و تغییر نمی کند، از بساطتی که داشته است، خارج نمی شود و تا آخرین مرحله از حرکت در میان ماهیت های نوعی موجود تحت یک جنس قریب که در عرض یکدیگر قرار دارند، واحد است. نه این که صورتی را بر روی صورت دیگر بپذیرد تا مرکب شود.
در اصطلاح فیلسوفان، جوهری است در مقابل ماده، که بر خلاف آن، بالفعل بوده و تمام آثار و خواصی که در انواع اجسام دیده می شود ناشی از آن می باشد و چیزی است که مطلقا اشیاء توسط آن از یکدیگر متمایز می شوند. هیچ صورتی نیست که بدون ماده موجود باشد همانطور که هیچ ماده ای بدون صورت تحقق نمی یابد. زیرا صورت از نوع اموری است که باید در چیز دیگری حلول کنند و ممکن نیست که بدون ماده و محل، موجود باشد. همچنانکه ماده نیز قوه و استعداد محض است واز خود هیچ فعلیتی ندارد و بدون فعلیت، ممکن نیست که شیئی موجود شود. پس باید فعلیتی داشته باشد و فعلیت آن نیز بدون صورت حاصل نمی شود. بنابراین باید صورتی در آن حلول کند و با آن ترکیب شود تا با این ترکیب، ماده فعلیت یابد. اگر شیئ خارجی باشد، صورت آن خارجی می شود و اگر ذهنی باشد صورت آن نیز ذهنی می شود. تجدد نیز عبارتست از نو شدن یک شیء.
تعریف تجدد صور
تجدد صور عبارت است از نو و جدید شدن صورت های علمیه. این رویداد در حرکات عرضی روی می دهد. این حرکت که همان حرکت بسیط می باشد و در مقابل حرکت طولی یا همان حرکت مرکب قرار دارد، عبارت است از حرکتی که در ماهیت های نوعی زیر مجموعه یک جنس قریب که در عرض یکدیگرند نه در طول هم، روی دهد. اتفاقی که در این حرکت روی می دهد این است که در مسیر این تغییر و حرکت که در ماهیت های نوعی زیر مجموعه یک جنس قریب روی می دهد، موضوع حرکت در تمام مراحل، یک ماده است و ثابت و همان موضوع اولیه تا اخرین مرحله، ثابت باقی می ماند. صورت های گوناگون یکی پس از دیگری بر آن در می آیند، بدین صورت که در هر مرحله، موضوع مذکور، صورت جدیدی را می پذیرد و صورت قبلی را از دست می دهد و آن ماده با حلول یک صورت بر رویش، از پذیرش صورت دیگر به صورت هم زمان با صورت قبلی ابا خواهد داشت. این رویداد، به نام "خلع و لبس" معروف است؛ یعنی موضوع ، صورتی را خلع نموده و از دست می دهد و صورت دیگری را لبس نموده و می پوشد و بدین صورت به حرکت خود ادامه می دهد و به علت این که موضوع در این حرکت ، همیشه ثابت است و تغییر نمی کند، از بساطتی که داشته است، خارج نمی شود و تا آخرین مرحله از حرکت در میان ماهیت های نوعی موجود تحت یک جنس قریب که در عرض یکدیگر قرار دارند، واحد است. نه این که صورتی را بر روی صورت دیگر بپذیرد تا مرکب شود.
wikifeqh: تجدد_صور