تبع اسعد حمیری

[ویکی فقه] اسعد بن ملکی کرب حمیری از پادشاهان یمن (۳۸۵-۴۲۰ق.) معروف به تبع اسعد حمیری؛ تبع سوم پادشاه یمن و به عقیده برخی مورخان او نخستین کسی بود که در عصر جاهلی کعبه را ابتدا با پوششی از چرم و سپس با پارچه های مخطط حریر یمنی پوشاند.
در دو موضع قرآن ، صراحتا به قوم تبع اشاره می کند؛ مورد اول آیه ۱۴ سوره ق «وَأَصْحَابُ الْأَیْکَةِ وَقَوْمُ تُبَّعٍ ۚ کُلٌّ کَذَّبَ الرُّ سُلَ فَحَقَّ وَعِیدِ»«و «اصحاب الایکه» و قوم تبّع (که در سرزمین یمن زندگی می کردند)، هر یک از آنها فرستادگان الهی را تکذیب کردند و وعده عذاب درباره آنان تحقّق یافت! » و مورد دوم نیز آیه ۳۷ سوره دخان است.« أَهُمْ خَیْرٌ أَمْ قَوْمُ تُبَّعٍ وَالَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ أَهْلَکْنَاهُمْ ۖ إِنَّهُمْ کَانُوا مُجْرِ مِینَ »«آیا آنان بهترند یا قوم «تبّع» و کسانی که پیش از آنها بودند؟! ما آنان را هلاک کردیم، چرا که مجرم بودند! » شماری از مفسران، تبع یاد شده در آن آیات را همین تبان اسعد دانسته اند. برخی تبع را از نام های عمومی حاکمان حمیری یمن (تبابعه) شمرده اند که در میان سال های ۳۰۰ تا ۵۲۵م. حکومت کرده اند.
پادشاه یمن
ابوکرب تبع تبان اسعد بن ملکی کرب حمیری مشهور به تبع سوم از پادشاهان یمن موسوم به تبابعه در نیمه اول سده پنجم پیش از میلاد بود. به احتمالی، تبع اسعد در اواخر نیمه دوم سده چهارم م. در خمر در ۶۰ کیلومتری شمال صنعا زاده شد. چندی به اشتراک با پدرش ملکی کرب بر یمن حکم راند و در حدود سال ۳۷۸م./۴۰۰م. به تنهایی بر تخت نشست. سال های ۴۱۵، ۴۲۰ و ۴۳۰م. را زمان پایان حکومت وی دانسته اند. با توجه به کتیبه ای مربوط به سال ۴۲۸م. که در آن از نذر برای سلامت تبع اسعد و فرزندانش سخن رفته، به احتمال حکومت وی تا سال ۴۳۰م. و حتی پس از آن ادامه داشته است. از باقی مانده دوران حکومت تبع در یمن گزارشی در دست نیست. در برخی از منابع، مدت پادشاهی او ۸۴ سال یاد شده است. شماری از منابع، عمر وی را بسیار بلند و حدود ۳۲۰ سال برشمرده اند که با توجه به نگاشته های کتیبه های یافت شده، صحیح به نظر نمی رسد. همچنین منابع از دو فرزند وی به نام عمرو و حسان یاد کرده اند.
افسانه سرایی
گزارش های تاریخی در باره زندگی و حکومت تبع سوم، آکنده از افسانه سرایی یهودیان است و در بیشتر آن ها رد پای فضیلت تراشی آنان آشکارا دیده می شود. کلی گویی و عدم تفکیک دقیق رویدادهای تاریخی در منابع و اختلاف مورخان در نسبت دادن رخدادهای یکسان به افراد گوناگون، از دیگر مشکلاتی است که در بررسی تاریخ تبابعه با آن روبه رو هستیم. آگاهی های مربوط به زندگی تبع اسعد و نواده وی، تبع بن حسان بن تبع اسعد، با هم درآمیخته و کارهای هر یک به دیگری نسبت داده شده است. تضاد قحطانیان (عرب جنوبی) و عدنانیان (عرب شمالی) پس از ظهور اسلام نیز ادامه یافت و قحطانیان که با سیادت عدنانیان روبه رو بودند، تلاشی گسترده را برای تاریخ سازی و تثبیت برتری خویش در زمینه های گوناگون از جمله حکومت داری آغاز کردند. تاریخ نگاران عدنانی نیز بدون دقت کافی، این گزارش ها را در متون تاریخی خویش ثبت کردند. تاریخ زندگی تبع، نمونه ای آشکار از این تلاش ها است. فتوحات بی شمار نسبت داده شده به تبع همچون حمله به شهرهای حیره، انبار، موصل و آذربایجان و سپس نبرد با ترکان و نیز تهاجم به چین به تحریک فرستاده پادشاه هند و تصرف آن و اسکان ۱۲هزار تن از سپاهیان در تبت را می توان رهاورد همین گونه تاریخ نگاری دانست. با پذیرش رگه هایی از حقیقت در گزارش های یاد شده، باید گفت که فاصله فراوان چین با یمن، یاد نشدن از سرنوشت سرزمین های میان یمن و چین و نیز تعداد انبوه سربازان، پذیرش این گزارش ها را دشوار می نماید.
یثرب و تبع
...

[ویکی حج] تُبَّع اسعد حمیری: از سازندگان باب الکعبه و پوشاننده بیت است.
ابوکَرِب تبّع تبان اسعد بن مَلْکَی کرِب حِمیری از پادشاهان تبابعه یمن بوده و در سال 378م./400م. بر تخت نشسته است. در مورد حکومت و اقدامات او افسانه سرایی های زیادی توسط یهودیان انجام شده است.
بنابر آنچه در منابع تاریخی آمده، او در حمله ای که به چین داشته در راه برگشت از جنگ، از طرف افرادی از هذیل برای حمله به کعبه تشویق می شود اما با مشورت دو کاهن یهودی وی با احترام با کعبه برخورد می کند و به پوشاندن کعبه و انجام برخی از مناسک حج اقدام می نماید.