تبرائیان

لغت نامه دهخدا

تبرائیان. [ ت َ ب َرْ را ] ( اِخ ) این نام را بگروهی دادند که پس از جلوس شاه اسماعیل صفوی و تأسیس دولت صفویه از جانب شاه مأمور گشتند که در کوچه ها و رهگذرها، علی علیه السلام و جانشینان او را بستایند و از خلفای قبل از علی تبرا کنند:... اما پس از جلوس شاه طهماسب اول و خشک شدن خونها و براه افتادن تولائیان و تبرائیان در کوچه و بازارهاو انتشار کتب و باز شدن مکتب خانه ها در مدت پنجاه سال احوال دیگرگون میشود. ( سبک شناسی بهار ج 3 ص 255 ).

فرهنگ فارسی

این نام را بگروهی دادند که پس از جلوس شاه اسماعیل صفوی و تاسیس دولت صفویه از جانب شاه مامور گشتند که در کوچه ها و رهگذر ها علی علیه السلام و جانشینان او را بستایند و از خلفای قبل از علی تبرا کنند .

دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] تبرائیان گروهی از شیعه بودند که در دوران صفویه و در زمان حکومت شاه اسماعیل اول و فرزندش شاه طهماسب به وجود آمدند. سلاطین صفوی گروه هایی را برای تبلیغ حکومت خود و ترویج مذهب تشیع، که در این دوران به عنوان مذهب رسمی ایران اعلان شده بود، به نقاط مختلف کشور می فرستادند.
یکی از این گروه ها تبرائیان بودند؛ آنان در کوچه ها و بازارها با صدای بلند به بیان محبت نسبت به علی بن ابی طالب(ع) و فرزندان رسول خدا(ص) و طعن و لعن مخالفان ولایت علی بن ابیطالب(ع) می پرداختند. برخی از علمای شیعه با کارها و روش آن ها مخالف بودند. در دوران شاه اسماعیل دوم این کار به شدت منع و مرتکبین این عمل به قتل می رسیدند.
پس از شاه اسماعیل دوم این عمل توسط دیگر سلاطین صفوی منع شد، ولی برخورد تندی انجام نمی گرفت. در دوران افشاریه و زندیه و قاجار نیز با این کار مقابله و از نظر حکومتی منع می شد، اما در بین مردم عادی این عمل به صورت مراسم های خاصی انجام می گرفت.
wikishia: تبرائیان

پیشنهاد کاربران

**تبرائیان** گروهی از شیعیان بودند که در دوران صفویه، به ویژه در زمان حکومت شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب، مأمور تبلیغ مذهب تشیع و حکومت صفوی شدند. این گروه در کوچه ها و بازارها با صدای بلند به بیان محبت نسبت به امام علی ( ع ) و اهل بیت پیامبر ( ص ) می پرداختند و مخالفان ولایت علی ( ع ) را لعن و طعن می کردند.
... [مشاهده متن کامل]

### ویژگی ها و عملکرد تبرائیان
- تبرائیان بر وجوب بیان ولایت امام علی ( ع ) و لعن و تبری نسبت به مخالفان آن تأکید داشتند.
- آنان در اماکن عمومی مانند بازارها و حمام ها به صورت علنی به لعن مخالفان می پرداختند و مردم نیز ملزم به پاسخ دادن به آن ها بودند.
- این گروه در ابتدا مورد حمایت شاه اسماعیل اول و شاه طهماسب بودند و حتی در لشکریان صفوی حضور داشتند.
- برخی علما شیعه با روش های تبرائیان مخالف بودند و در دوران شاه اسماعیل دوم فعالیت آن ها به شدت ممنوع و مرتکبین به قتل محکوم شدند.
- پس از شاه اسماعیل دوم، ممنوعیت ها کمتر شد، اما همچنان از نظر حکومتی این رفتار منع می شد، هرچند در بین مردم عادی مراسم خاصی برگزار می شد.
### تاریخچه و گسترش
- تبرائیان در نقاط مختلف ایران و شهرهایی مانند هرات و بغداد نیز فعال بودند و در برخی مناطق موجب فشار بر غیرشیعیان شدند.
- در هرات، تحت حمایت صفویان، تبرائیان نفوذ زیادی یافتند و باعث اخراج مخالفان شدند، اما پس از حمله عبیدخان و تیمور سلطان، بسیاری از آنان کشته شدند.
- در بغداد نیز فعالیت تبرائیان با مخالفت حکام اهل سنت مواجه شد و ممنوع گردید.
### دلیل پیدایش
- پیدایش تبرائیان به دوران صفویه و تلاش این سلسله برای تثبیت مذهب تشیع به عنوان مذهب رسمی ایران و مقابله با فشارهای حکام سنی پیشین بازمی گردد.