تب خندق

تب خندق ( Trench fever ) یا تب ۵ روزه ( Five day fever ) ، نوعی بیماری غیرشایع و نسبتاً جدی است که توسط شپش منتقل می شود. تب خندق، کشنده نیست اما ناتوان کننده است[ ۱] . این بیماری، اولین بار در جنگ جهانی اول در بین سربازانی که در خندق ها بودند دیده شد و به همین دلیل تب خندق نامگذاری شد. این بیماری تاکنون به اسامی مختلفی نامگذاری شده است مانند تب ولهاینیا ( Wolhynia fever ) ، تب استخوان ساق پا ( shin bone fever ) و بیماری هیس - ورنر ( His - Werner disease ) . عامل این بیماری ریکتزیا کوئینتانا ( Rickettsia quintana ) می باشد که شپش آن را در موقع خونخواری می بلعد. نام جدید این باکتری، بارتونلا کوئینتانا ( Bartonella quintana ) است. عامل بیماری بر خلاف ریکتزیاهای دیگر ضرری برای شپش ندارد چون وارد سلول های بدن شپش نمی شود. در این بیماری نیز مدفوع شپش آلوده کننده است. انتقال بیماری مانند تیفوس اپیدمیک از طریق مدفوع آلوده شپش یا له شدن آن از راه زخم یا غشای مخاطی می باشد[ ۲] .
باکتری از طریق آلوده شدن خراش های پوستی و زخم های ناشی از گزش شپش به مدفوع آلوده شپش، به انسان انتقال پیدا می کند. انسان به عنوان مخزن و شپش به عنوان ناقل بیماری می کند.
بیماری خود را به صورت تب کلاسیک ۵ روزه نشان می دهد. دوره کمون، حدود ۲ هفته طول خواهد کشید. شروع ناگهانی علائم همراه با تب بالا، سردرد شدید، درد در چشم ها و عضلات پا و پشت بدن و حساسیت شدید در ساق پا است. عودهای متعددی اما کوتاه تر از بیماری با دوره های زمانی بدون تب دیده شده است. بهبودی ممکن است یک ماه یا بیشتر طول بکشد. مرگ بر اثر بیماری تب خندق، بسیار نادر است[ ۳] .
تست های سرولوژیکی ( مانند تست Weil - Felix ) برای تشخیص قطعی استفاده می شود. بیماری باید از سایر بیماری ها مانند تیفوس، ارلیشیوز، لپتوسپیروز، بیماری لایم، سرخک و سرخجه تمایز داده شود[ ۳] .
از آنتی بیوتیک تتراسایکیلین برای درمان استفاده می شود. همچنین می توان از آنتی بیوتیک کلرامفنیکل نیز استفاده کرد[ ۴] .