تانتالیوم ( به انگلیسی: Tantalum ) عنصر شیمیایی است که با نشان Ta و عدد اتمی ۷۳ در جدول تناوبی وجود دارد. تانتالیوم فلزی واسطه براق، سخت، کمیاب و به رنگ آبی خاکستری است. سنگین، انعطاف پذیر، بسیار سخت، به شدت در برابر اسیدها مقاوم و از هدایت الکتریکی و حرارتی خوبی برخوردار می باشد. این فلز در دماهای زیر ۱۵۰ درجه سانتیگراد، کاملاً از حملات شیمیایی مصون است و فقط توسط اسید هیدروفلوئوریک، محلول های اسیدی حاوی یون فلورید و گوگرد تری اکسید آزاد مورد حمله قرار می گیرد. تنها نقطه ذوب تنگستن و رنیم از این عنصر بیشتر است ( نقطه ذوب K 3290 و نقطه جوش K 5731 ) . در کانی تانتالیت وجود دارد. به دلیل عدم واکنش تانتالیوم با مایعات بدن، در وسایل جراحی و پیوندها بکار می رود. پنتاگون واردات این عنصر را از ایران، کره شمالی ، روسیه ، چین ممنوع کرده است[ ۴]
تانتالم در سال ۱۸۰۲ توسط آندرس گوستاف اکه برگ در سوئد کشف شد و در سال ۱۸۲۰، به وسیلهٔ یاکوب برسلیوس جداسازی شد. بسیاری از شیمیدانان معاصر تا سال ۱۸۴۴ تصور می کردند نیوبیم و تانتالم عناصری مشابه هستند تا اینکه پس از سال ۱۸۶۶ محققان اثبات کردند اسیدهای نیوبیم و تانتالم ترکیباتی متفاوت می باشند.
محققان در ابتدا فقط توانستند نوع ناخالص این فلز را جدا کنند و اولین شکل نسبتاً خالص و انعطاف پذیر این فلز در سال ۱۹۰۳ به وسیلهٔ ورنر فون بولتون تولید شد. پیش از تنگستن از سیم های باریک تانتالم در لامپ استفاده می شد. نام این عنصر از نام تانتالوس، پدر نایوبی در اسطوره شناسی یونانی گرفته شده که پس از مرگ مجازات شد به صورتیکه با میوه هایی رسیده بالای سرخود محکوم به ایستادن تا زانو در آب بود و هر دو حالت برای همیشه او را به هوس می انداخت؛ اگر برای نوشیدن آب خم شود، سطح آب پایین می رود و اگر برای چیدن میوه اقدام کند شاخه ها از دسترس او دور می شوند. این حالت مشابه خصوصیت عمومی واکنش ناپذیری تانتالم به حساب می آید. این عنصر در کنار معرفها قرار می گیرد، ولی تحت تأثیر آنها واقع نمی شود.
تانتالم، در کانی تانتالیت و اوکسنیت و سایر کانی ها ( سامارسکیت و فرگوسونیت ) یافت می شود. کانی های تانتالم در استرالیا، برزیل، کانادا، جمهوری دموکراتیک کنگو، موزامبیک، نیجریه، پرتقال و تایلند استخراج می شوند. تانتالیت اکثراً به همراه کلمبیت در سنگ معدنی به نام کلتان وجود دارد مراحل پیچیده ای برای جداسازی تانتالم از نیوبیم بکار گرفته می شود. برای تولید تجاری این عنصر باید از یکی از روشهای متفاوت این کار استفاده نمود، مثلاً الکترولیز فلوروتنتالات پتاسیم مذاب، کاهش فلوروتنتالات پتاسیم با سدیم یا به وسیلهٔ واکنش کاربید تانتالم با اکسید تانتالم. تانتالم همچنین یک محصول جانبی از استخراج قلع می باشد.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفتانتالم در سال ۱۸۰۲ توسط آندرس گوستاف اکه برگ در سوئد کشف شد و در سال ۱۸۲۰، به وسیلهٔ یاکوب برسلیوس جداسازی شد. بسیاری از شیمیدانان معاصر تا سال ۱۸۴۴ تصور می کردند نیوبیم و تانتالم عناصری مشابه هستند تا اینکه پس از سال ۱۸۶۶ محققان اثبات کردند اسیدهای نیوبیم و تانتالم ترکیباتی متفاوت می باشند.
محققان در ابتدا فقط توانستند نوع ناخالص این فلز را جدا کنند و اولین شکل نسبتاً خالص و انعطاف پذیر این فلز در سال ۱۹۰۳ به وسیلهٔ ورنر فون بولتون تولید شد. پیش از تنگستن از سیم های باریک تانتالم در لامپ استفاده می شد. نام این عنصر از نام تانتالوس، پدر نایوبی در اسطوره شناسی یونانی گرفته شده که پس از مرگ مجازات شد به صورتیکه با میوه هایی رسیده بالای سرخود محکوم به ایستادن تا زانو در آب بود و هر دو حالت برای همیشه او را به هوس می انداخت؛ اگر برای نوشیدن آب خم شود، سطح آب پایین می رود و اگر برای چیدن میوه اقدام کند شاخه ها از دسترس او دور می شوند. این حالت مشابه خصوصیت عمومی واکنش ناپذیری تانتالم به حساب می آید. این عنصر در کنار معرفها قرار می گیرد، ولی تحت تأثیر آنها واقع نمی شود.
تانتالم، در کانی تانتالیت و اوکسنیت و سایر کانی ها ( سامارسکیت و فرگوسونیت ) یافت می شود. کانی های تانتالم در استرالیا، برزیل، کانادا، جمهوری دموکراتیک کنگو، موزامبیک، نیجریه، پرتقال و تایلند استخراج می شوند. تانتالیت اکثراً به همراه کلمبیت در سنگ معدنی به نام کلتان وجود دارد مراحل پیچیده ای برای جداسازی تانتالم از نیوبیم بکار گرفته می شود. برای تولید تجاری این عنصر باید از یکی از روشهای متفاوت این کار استفاده نمود، مثلاً الکترولیز فلوروتنتالات پتاسیم مذاب، کاهش فلوروتنتالات پتاسیم با سدیم یا به وسیلهٔ واکنش کاربید تانتالم با اکسید تانتالم. تانتالم همچنین یک محصول جانبی از استخراج قلع می باشد.
wiki: تانتالم