تالیفات رجالی قرن ششم

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] تألیفات رجالی قرن ششم. کتاب، فهرست اسماء علماء الشیعة و مصنفیهم، و الرجال ابن شهرآشوب، و رجال ابن بطریق، و معالم العلماء از تالیفات رجالی قرن ششم هجری می باشند.
ابن بابویه رازی، منتجب الدین (۵۰۴ - بعد از ۵۸۵ ق) صاحب کتاب، فهرست اسماء علماء الشیعة و مصنفیهم است. (تحقیق: سید عبد العزیز طباطبایی، قم: مجمع الذخائر الاسلامیة، ۱۴۰۴ ق/ بیروت: دار الاضواء، ۱۴۰۶ ق، ۲۴۶ ص.) این کتاب، مشتمل بر فهرست اسامی علمای شیعه و کتاب های آنها از زمان شیخ طوسی تا عصر مؤلف است و از این جهت، تکمیل کننده کتاب الفهرست شیخ طوسی به شمار می آید. محقق در اکثر عنوان ها به جهت تکمیل، تعلیقه هایی را همراه با ذکر نشانی ذکر کرده است. کتاب از جلد ۱۰۵ بحار الانوار (الاجازات) گرفته شده و با نسخه های دیگر، مقابله شده است.الفهرست، (تحقیق: سید جلال الدین محدث ارموی، قم: کتاب خانه آیت الله مرعشی، ۱۳۶۶ ش، مقدمه: سید محمود مرعشی و محمد سمامی حایری، ۵۷۱ ص). در این کتاب، ابتدا متن کتاب الفهرست شیخ منتجب الدین آمده و پس از آن در قسمت «التعلیقات»، زندگی نامه بسیاری از علمای مطرح شده در متن کتاب، همراه با ذکر شماره ردیف، به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته اند. در قسمت «استدراک»، محقق نکاتی در مورد تصحیح و تکمیل بعضی از نقل قول ها را متذکر شده است و در آخر کتاب، فهرست های مختلف به طور مفصل آورده شده اند. مقدمه کتاب، به بررسی زندگی نامه علمی محقق و منابع تصحیح کتاب پرداخته است. شیخ بهایی (م ۱۰۳۱ ق) بر این کتاب حاشیه ای را نوشته است و صاحب ریاض العلماء در مواضعی نقل قول هایی را از آن آورده است. محقق تهرانی در الذریعة ، این کتاب را با عنوان رجال ابن بابویه و نیز رجال الشیخ منتجب الدین علی و فهرست اسماء علماء الشیعة ومصنفیهم و فهرست منتجب الدین ، فهرست کرده است.

[ویکی فقه] کتاب، فهرست اسماء علماء الشیعة و مصنفیهم، و الرجال ابن شهرآشوب، و رجال ابن بطریق، و معالم العلماء از تالیفات رجالی قرن ششم هجری می باشند.
ابن بابویه رازی، منتجب الدین (۵۰۴ - بعد از ۵۸۵ ق) صاحب کتاب، فهرست اسماء علماء الشیعة و مصنفیهم است. (تحقیق: سید عبد العزیز طباطبایی، قم: مجمع الذخائر الاسلامیة، ۱۴۰۴ ق/ بیروت: دار الاضواء، ۱۴۰۶ ق، ۲۴۶ ص.) این کتاب، مشتمل بر فهرست اسامی علمای شیعه و کتاب های آنها از زمان شیخ طوسی تا عصر مؤلف است و از این جهت، تکمیل کننده کتاب الفهرست شیخ طوسی به شمار می آید. محقق در اکثر عنوان ها به جهت تکمیل، تعلیقه هایی را همراه با ذکر نشانی ذکر کرده است. کتاب از جلد ۱۰۵ بحار الانوار (الاجازات) گرفته شده و با نسخه های دیگر، مقابله شده است.الفهرست، (تحقیق: سید جلال الدین محدث ارموی، قم: کتاب خانه آیت الله مرعشی، ۱۳۶۶ ش، مقدمه: سید محمود مرعشی و محمد سمامی حایری، ۵۷۱ ص). در این کتاب، ابتدا متن کتاب الفهرست شیخ منتجب الدین آمده و پس از آن در قسمت «التعلیقات»، زندگی نامه بسیاری از علمای مطرح شده در متن کتاب، همراه با ذکر شماره ردیف، به طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته اند. در قسمت «استدراک»، محقق نکاتی در مورد تصحیح و تکمیل بعضی از نقل قول ها را متذکر شده است و در آخر کتاب، فهرست های مختلف به طور مفصل آورده شده اند. مقدمه کتاب، به بررسی زندگی نامه علمی محقق و منابع تصحیح کتاب پرداخته است. شیخ بهایی (م ۱۰۳۱ ق) بر این کتاب حاشیه ای را نوشته است و صاحب ریاض العلماء در مواضعی نقل قول هایی را از آن آورده است. محقق تهرانی در الذریعة ، این کتاب را با عنوان رجال ابن بابویه و نیز رجال الشیخ منتجب الدین علی و فهرست اسماء علماء الشیعة ومصنفیهم و فهرست منتجب الدین ، فهرست کرده است.
کتاب الرجال ابن شهرآشوب
ابن شهر آشوب مازندرانی، محمد بن علی (م ۵۸۸ ق) مؤلف کتاب الرجال است. محقق تهرانی اشاره می نماید که این کتاب، غیر از کتاب معالم العلماء است، همچنان که در نامه دانشوران بر این مطلب، تصریح شده است. وی در الذریعة این کتاب را با عنوان رجال ابن شهرآشوب فهرست نموده است.
معالم العلماء
معالم العلماء فی فهرست کتب الشیعة واسماء المصنفین منهم قدیما وحدیثا، (تحقیق: سید محمد صادق آل بحر العلوم، نجف: المطبعة الحیدریة، ۱۳۸۰ ق، ۱۵۵ ص، دوم/ تحقیق: عباس اقبال، تهران: ۱۳۵۳ ق، ۷۴۱ ص، اول.)این کتاب، متمم کتاب الفهرست شیخ طوسی است و در معرفی علمای شیعه و کتاب های آنها که در کتاب الفهرست وارد نشده است و یا بعد از شیخ طوسی و تا زمان مصنف زندگی می کرده اند، تالیف شده است. در آخر کتاب، فصلی در اسامی کتاب هایی که مصنفان آنها مجهول اند و بابی در معرفی بعضی شعرای مداح اهل بیت (علیهم السّلام) آورده شده است. در مقدمه محقق، زندگی نامه مؤلف و ویژگی های این کتاب، مورد بحث واقع شده است. در چاپ اول، ۹۹۰ و در چاپ دوم، ۱۰۲۱ شرح حال آمده است. محقق تهرانی در الذریعة ، این کتاب را با عنوان رجال رشید الدین محمد بن علی بن شهر آشوب، فهرست نموده است.
رجال ابن بطریق
...

پیشنهاد کاربران

بپرس