تاریخ یهودیان در نروژ

تاریخ یهودیان در نروژ به دهه ۱۴۰۰ میلادی برمی گردد. اگرچه به احتمال بسیار زیاد بازرگانان، ملوانان و سایر یهودیان در سده های میانه وارد نروژ شدند، اما هیچ تلاشی برای ایجاد یک جامعه یهودی انجام نشد. در اوایل دوره مدرن، نروژ، که هنوز توسط مرگ سیاه ویران شده بود، از سال ۱۵۳۶ تا ۱۸۱۴ توسط دانمارک و سپس تا سال ۱۹۰۵ به دست سوئد اداره می شد. در سال ۱۶۸۷، کریستیان پنجم کلیه امتیازات یهودیان را لغو کرد، به طور خاص یهودیان را از نروژ ممنوع کرد. یهودیانی که در پادشاهی زندگی می کردند زندانی و تبعید شدند و این ممنوعیت تا سال ۱۸۵۱ ادامه داشت. [ ۲]
در سال ۱۸۱۴، زمانی که نروژ از دانمارک استقلال یافت، ممنوعیت کلی ورود یهودیان به کشور در قانون اساسی جدید نروژ ادامه یافت. سفاردی ها از این ممنوعیت معاف بودند، اما به نظر می رسد که تعداد کمی از آنها درخواست نامه آزادی داده بودند. پس از تلاش های خستگی ناپذیر شاعر هنریک ورگلاند، سیاستمدار پتر جنسن فوچالد، مدیر مدرسه هانس هولمبو و دیگران، در سال ۱۸۵۱ پارلمان نروژ ( استورتینگه ) تحریم یهودیان را لغو کرد و به آنها حقوق دینی برابر با مخالفان مسیحی اعطا شد. [ ۲]
اولین جامعه یهودیان در نروژ در سال ۱۸۹۲ در اسلو تأسیس شد. این جامعه تا جنگ جهانی دوم به آرامی رشد کرد. در اواخر دهه ۱۹۳۰ توسط پناهندگان تقویت شد و در حدود ۲۱۰۰ به اوج رسید. [ ۳] در طی هولوکاست، که در آن بخش قابل توجهی از جامعه یهودی نروژ توسط آلمان نازی کشته شد، جمعیت ویران شد. یهودیان همچنان از کوچکترین اقلیتهای قومی و مذهبی نروژ هستند. [ ۱]
اولین اشاره به یهودیان در ادبیات نورس در" Postola sögur" در ایسلند در سده سیزدهم یافت شد، جایی که آنها به همراه مشرکان عام تر ذکر می شوند. در ادبیات این زمان از یهودیان به عنوان "gyðingar" , "juði" یا به صورت لاتین "judeus" یاد می شد. همچنین در حماسه های ادبی پسین ایسلندی، مانند حماسه "Gyðinga" ( حماسه یهودیان ) ، از یهودیان با عبارات نامطلوبی یاد شده است. [ ۴]
با این حال، منابعی وجود دارد که یهودستیزی را در نروژ در سده میانه به دلیل ساده مبنی بر عدم وجود یهودیان در این کشور، مورد مناقشه قرار می دهند. به عنوان مثال، در یک مطالعه جامع از اسناد معاصر، مانند وصیت نامه ها، قراردادها و پرونده های حقوقی، از یهودیان یا جامعه یهودیان در نروژ نامی برده نشده است. [ ۵]