تاریخ یهودیان در ارمنستان ( ارمنی: Հայաստանի հրեական համայնք لاتین:Hayastani hreakan hamaynq ) به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش بر می گردد.
سوابق تاریخی وجود دارد که حضور یهودیان در ارمنستان بت پرست، قبل از گسترش مسیحیت در منطقه توسط سنت گریگور روشنگر در ۳۰۱ میلادی، گواهی می دهد. مورخان ارمنی اوایل قرون وسطی، مانند موسی خورناتسی، معتقد بودند که در زمان تسخیر پادشاه ارمنستان تیگرانس بزرگ ( ۹۵–۵۵ پیش از میلاد ) وی ۱۰ هزار اسیر یهودی را با خود هنگام عقب نشینی از یهودیه، به دلیل حمله روم به ارمنستان ( ۶۹ پیش از میلاد ) به پادشاهی باستان ارمنستان آورد. تیگرانس دوم به سوریه و احتمالاً شمال اسرائیل نیز حمله کرد. [ ۲] [ ۳] تعداد زیادی از یهودیان از قرن اول قبل از میلاد در ارمنستان ساکن شدند. به ویژه یک شهر، وارتکساوان به یک مرکز تجاری مهم تبدیل شد. [ ۴] بنابراین، جامعه یهودی ارمنستان تأسیس شد. آنها مانند بقیه مردم ارمنستان از عواقب قدرت های منطقه ای که برای تقسیم و تسخیر این کشور تلاش کردند، رنج بردند. [ ۵] تا سال ۳۶۰–۳۷۰ پس از میلاد، مهاجرت هلنیستی یهودیان به ارمنستان افزایش چشمگیری داشت. بسیاری از شهرهای ارمنستان عمدتاً یهودی شدند. در این دوره ( سده چهارم میلادی ) ، پس از فتح ارمنستان توسط شاه ساسانی شاپور دوم ، او هزاران خانواده یهودی را از ارمنستان ساسانی اخراج و در اصفهان ( ایران مدرن ) اسکان داد. [ ۶]
در سال ۱۹۱۲ باستان شناس نیکولاs مار از کشف یک سنگ قبر در روستای یغگیس که دارای کتیبه ای عبری بود خبر داد[ ۷] در سال ۱۹۹۶ تحقیقات در یغگیس، در استان وایوتس جور ارمنستان، بقایای یک گورستان یهودی مربوط به سده های میانه را از یک جامعه یهودی قبلاً ناشناخته کشف کرد. در سال ۲۰۰۰، تیمی از دانشگاه عبری اورشلیم در ضلع جنوبی رودخانه یغگیس، روبروی روستا، یک گورستان یهودی با ۴۰ سنگ قبر با کتیبه های عبری که از ۱۲۶۶ تا ۱۴۹۷ ساخته شده، حفاری کردند. یک کلمه غیر عبری در کتیبه ها ممکن است نشانگر اصل جامعه باشد. مایکل نوسونوفسکی اظهار داشته است که "کلمه خواجه از ریشه پارسی است و احتمالاً نشان می دهد که یهودیانی که در یغگیس ساکن شدند از ایران آمده اند و فارسی را به عنوان زبان گفتاری خود نگه داشته اند. نقل قول های کتاب مقدس و فرمول های تلمودیک گواه یک استاندارد یادگیری بالا در جامعه است. "[ ۸] گروهی از باستان شناسان و مورخان ارمنی و اسرائیلی در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ در این مکان کاوش کردند و ۶۴ سنگ گور دیگر پیدا کردند. برخی از آنها با نقوش پادشاهی اوربلین تزئین شده اند. تیم باستان شناسی همچنین سه آسیاب پیدا کردند که به گفته اسقف نشان می دهد جامعه تجارت داشته است زیرا یک آسیاب می تواند چندین خانواده را تغذیه کند. بیست عدد از این سنگ گورها دارای کتیبه بودند که همگی به زبان عبری بودند به جز دو مورد که به زبان آرامی بودند. قدیمی ترین سنگ تاریخ دار مربوط به سال ۱۲۶۶ و آخرین تاریخ آن ۷/۱۳۳۶ است. [ ۹]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفسوابق تاریخی وجود دارد که حضور یهودیان در ارمنستان بت پرست، قبل از گسترش مسیحیت در منطقه توسط سنت گریگور روشنگر در ۳۰۱ میلادی، گواهی می دهد. مورخان ارمنی اوایل قرون وسطی، مانند موسی خورناتسی، معتقد بودند که در زمان تسخیر پادشاه ارمنستان تیگرانس بزرگ ( ۹۵–۵۵ پیش از میلاد ) وی ۱۰ هزار اسیر یهودی را با خود هنگام عقب نشینی از یهودیه، به دلیل حمله روم به ارمنستان ( ۶۹ پیش از میلاد ) به پادشاهی باستان ارمنستان آورد. تیگرانس دوم به سوریه و احتمالاً شمال اسرائیل نیز حمله کرد. [ ۲] [ ۳] تعداد زیادی از یهودیان از قرن اول قبل از میلاد در ارمنستان ساکن شدند. به ویژه یک شهر، وارتکساوان به یک مرکز تجاری مهم تبدیل شد. [ ۴] بنابراین، جامعه یهودی ارمنستان تأسیس شد. آنها مانند بقیه مردم ارمنستان از عواقب قدرت های منطقه ای که برای تقسیم و تسخیر این کشور تلاش کردند، رنج بردند. [ ۵] تا سال ۳۶۰–۳۷۰ پس از میلاد، مهاجرت هلنیستی یهودیان به ارمنستان افزایش چشمگیری داشت. بسیاری از شهرهای ارمنستان عمدتاً یهودی شدند. در این دوره ( سده چهارم میلادی ) ، پس از فتح ارمنستان توسط شاه ساسانی شاپور دوم ، او هزاران خانواده یهودی را از ارمنستان ساسانی اخراج و در اصفهان ( ایران مدرن ) اسکان داد. [ ۶]
در سال ۱۹۱۲ باستان شناس نیکولاs مار از کشف یک سنگ قبر در روستای یغگیس که دارای کتیبه ای عبری بود خبر داد[ ۷] در سال ۱۹۹۶ تحقیقات در یغگیس، در استان وایوتس جور ارمنستان، بقایای یک گورستان یهودی مربوط به سده های میانه را از یک جامعه یهودی قبلاً ناشناخته کشف کرد. در سال ۲۰۰۰، تیمی از دانشگاه عبری اورشلیم در ضلع جنوبی رودخانه یغگیس، روبروی روستا، یک گورستان یهودی با ۴۰ سنگ قبر با کتیبه های عبری که از ۱۲۶۶ تا ۱۴۹۷ ساخته شده، حفاری کردند. یک کلمه غیر عبری در کتیبه ها ممکن است نشانگر اصل جامعه باشد. مایکل نوسونوفسکی اظهار داشته است که "کلمه خواجه از ریشه پارسی است و احتمالاً نشان می دهد که یهودیانی که در یغگیس ساکن شدند از ایران آمده اند و فارسی را به عنوان زبان گفتاری خود نگه داشته اند. نقل قول های کتاب مقدس و فرمول های تلمودیک گواه یک استاندارد یادگیری بالا در جامعه است. "[ ۸] گروهی از باستان شناسان و مورخان ارمنی و اسرائیلی در سال ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ در این مکان کاوش کردند و ۶۴ سنگ گور دیگر پیدا کردند. برخی از آنها با نقوش پادشاهی اوربلین تزئین شده اند. تیم باستان شناسی همچنین سه آسیاب پیدا کردند که به گفته اسقف نشان می دهد جامعه تجارت داشته است زیرا یک آسیاب می تواند چندین خانواده را تغذیه کند. بیست عدد از این سنگ گورها دارای کتیبه بودند که همگی به زبان عبری بودند به جز دو مورد که به زبان آرامی بودند. قدیمی ترین سنگ تاریخ دار مربوط به سال ۱۲۶۶ و آخرین تاریخ آن ۷/۱۳۳۶ است. [ ۹]
