این مقاله به تاریخ گیلان در دوره صفویه می پردازد. گیلان به طور سنتی از سوی مردم بومی به عنوان سرزمینی شامل دو منطقه مجزا که به وسیله سفیدرود از هم جدا می شوند شناخته می شود. نویسنده حدودالعالم از مردم دو منطقه با عنوان این سوی رودیان و آن سوی رودیان نام می برد و روی شخصیت ستیزه جوی مردانش تأکید می کند، که در نبردهای بین روستاها که تا زمانی که سن بالا، آنان را به متعصبانی مذهبی تبدیل کند، تنها پیشه آنهاست، ظاهر می شود. منابع جدیدتر عمدتاً به لغتهای محلی بیه پیش و بیه پس اشاره می کنند. ( واژه گیلکی بیه به معنای آب، بازمانده ای از لغت قدیمی ایرانی آو است ) [ ۱]
مناطق عمده حاکمان خودشان را داشتند که اغلب در حال جنگ با همدیگر بودند اما با هم همکاری می کردند تا از نزدیکی به قدرت های خارجی دوری کنند. کوه های بلند با گذرگاه های باریک پرپیچ و خم، جنگل های غیرقابل تسخیر، باران های فراوان، و اقلیم نامناسب، موجب می شد فاتحان قدرتمند، خیال کنند عاقلانه است تا به یک نشانه اتحاد ( مثلاً بازدید از بارگاه ) ، و پرداخت منظم خراج، قناعت کنند؛ بنابراین گیلان تا زمانی که موفق می شد یک حکومت خودمختار بماند، منطقه ای شد مطلوب پناهندگان سیاسی، از جمله شاه اسماعیل صفوی که در جوانی و پیش از رسیدن به قدرت به مدت ۶ سال در گیلان پناهنده شد. [ ۱]
در اواخر سده ۱۵ و اوایل سده ۱۶ میلادی، گیلان تحت سلطه اعضای دو خاندان محلی بود. بیه پس ( به مرکزیت فومن؛ و بعداً رشت ) ، یک منطقه سنی، که توسط امیره دباج شفیعی از خاندان دباج/عشقوند اداره می شد، که اصل و نسب اش را به پادشاهان ساسانی و پیش از آن می رساند، و در همان زمان، ادعای تبار از اسحاق نبی می کرد. بیه پیش ( به مرکزیت لاهیجان ) ، عموماً شیعه، و تحت فرمان کارکیا میرزا علی، سیدی از خاندان شیعه زیدی امیرکیایی، خانواده ای از نسبتاً نوپادشاهان، بود، گرچه هیچ یک از اعضای آن هم در داشتن ادعای اصل و نسب ساسانی شک نداشت. [ ۱]
فرمانروایان بیه پیش و بیه پس، جدا از روابط خانوادگی و اتحاد گهگاهشان، اغلب در حال جنگ بودند. بیه پیش در زمان میرزا علی، که قدرت برترش اغلب عملاً توسط فرمانروای بیه پس و غرب مازندران تصدیق می شد، به اوج خود رسید. میرزا علی به امیره اسحاق، که خواهرش را به ازدواج او درآورده بود، علاقه ویژه ای ابراز می کرد. به هرحال، اولین تخم دشمنی بین دو فرمانروای بیه پیش و بیه پس در سال ۸۹۹ شمسی کاشته شد، وقتی امیره اسحاق، که در ظاهر روابط دوستانه ای با الوند بیگ، شاهزاده آق قویونلو داشت، سعی کرد شاه آینده، اسماعیل را در راهش از گیلان به اردبیل بدزدد. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفمناطق عمده حاکمان خودشان را داشتند که اغلب در حال جنگ با همدیگر بودند اما با هم همکاری می کردند تا از نزدیکی به قدرت های خارجی دوری کنند. کوه های بلند با گذرگاه های باریک پرپیچ و خم، جنگل های غیرقابل تسخیر، باران های فراوان، و اقلیم نامناسب، موجب می شد فاتحان قدرتمند، خیال کنند عاقلانه است تا به یک نشانه اتحاد ( مثلاً بازدید از بارگاه ) ، و پرداخت منظم خراج، قناعت کنند؛ بنابراین گیلان تا زمانی که موفق می شد یک حکومت خودمختار بماند، منطقه ای شد مطلوب پناهندگان سیاسی، از جمله شاه اسماعیل صفوی که در جوانی و پیش از رسیدن به قدرت به مدت ۶ سال در گیلان پناهنده شد. [ ۱]
در اواخر سده ۱۵ و اوایل سده ۱۶ میلادی، گیلان تحت سلطه اعضای دو خاندان محلی بود. بیه پس ( به مرکزیت فومن؛ و بعداً رشت ) ، یک منطقه سنی، که توسط امیره دباج شفیعی از خاندان دباج/عشقوند اداره می شد، که اصل و نسب اش را به پادشاهان ساسانی و پیش از آن می رساند، و در همان زمان، ادعای تبار از اسحاق نبی می کرد. بیه پیش ( به مرکزیت لاهیجان ) ، عموماً شیعه، و تحت فرمان کارکیا میرزا علی، سیدی از خاندان شیعه زیدی امیرکیایی، خانواده ای از نسبتاً نوپادشاهان، بود، گرچه هیچ یک از اعضای آن هم در داشتن ادعای اصل و نسب ساسانی شک نداشت. [ ۱]
فرمانروایان بیه پیش و بیه پس، جدا از روابط خانوادگی و اتحاد گهگاهشان، اغلب در حال جنگ بودند. بیه پیش در زمان میرزا علی، که قدرت برترش اغلب عملاً توسط فرمانروای بیه پس و غرب مازندران تصدیق می شد، به اوج خود رسید. میرزا علی به امیره اسحاق، که خواهرش را به ازدواج او درآورده بود، علاقه ویژه ای ابراز می کرد. به هرحال، اولین تخم دشمنی بین دو فرمانروای بیه پیش و بیه پس در سال ۸۹۹ شمسی کاشته شد، وقتی امیره اسحاق، که در ظاهر روابط دوستانه ای با الوند بیگ، شاهزاده آق قویونلو داشت، سعی کرد شاه آینده، اسماعیل را در راهش از گیلان به اردبیل بدزدد. [ ۱]
