تاریخ اتیوپی

تاریخ اتیوپی شامل مطالعه وقایع در اتیوپی است.
سابقه سکونت انسان در اتیوپی به زمان های بسیار دور بر می گردد: قدمت استخوان های انواع انسان های اولیه که در اتیوپی کشف شده اند، مربوط به ۸٫۵ هزار سال قبل است. [ ۱]
اتیوپی از لحاظ یافته های باستان شناسی و ابنیه تاریخی از تمام کشورهای آفریقای سیاه ( شامل سودان ) غنی تر است. در آوریل سال ۲۰۰۵، میل سنگ آکسام یکی از خزائن مذهبی و تاریخی اتیوپی توسط ایتالیا به این کشور برگردانده شد. [ ۲] با فرمان دیکتاتور بنیتو موسولینی سربازان ایتالیا میل سنگ را در سال ۱۹۳۷ ( میلادی ) ربوده و به روم منتقل نمودند. در سال ۱۹۴۷ ( میلادی ) و در طی یک موافقتنامه در سازمان ملل متحد، ایتالیا موافقت نمود که اوبلیکس را مرجوع نماید که بالاخره در همین اواخر یعنی سال ۲۰۰۵ برگردانده شد. از سوی دیگر در حفاری های باستان شناسی، یافته های بسیار زیادی شامل قدیمی ترین فسیل کامل انسان کشف گردیده است، لوسی. در حال حاضر نیز حفاری ها ادامه دارد[ ۳]
سرزمین اتیوپی به همراه اریتره و نواحی جنوب شرقی دریای سرخ در سواحل سودان، تشکیل دهنده مناطقی هستند که به عنوان سرزمین مصر باستان و «پانت» ( یا «تا نتجرو»، بمعنی سرزمین خدایان ) شناخته می شوند. ریشه تاریخی این اقوام را قرن بیست و پنجم قبل از میلاد ذکر کرده اند. حدود قرن هجده قبل از میلاد، یک پادشاهی بنام Dʿmt در نواحی شمالی اتیوپی و اریتره شکل گرفت که پایتخت آن با نام یحا در اتیوپی شمالی ایجاد شد. اکثر مورخان معاصر این تمدن را اگرچه به دلیل تفوق دریای سرخ تحت نفوذ سبا بود، بومی می دانند، [ ۴] در حالیکه دیگران D`mt را به عنوان نتیجه اختلاط صبائی های با «فرهنگ برتر» با مردم بومی می دانند؛[ ۵] اقلیت کوچکی نیز این پادشاهی را کاملاً به عنوان امپراتوری صبائی دانسته و اهالی اتیوپی را نسل حاصل از اختلاط مهاجران باستانی صبا و مردم بومی آفریقا قلمداد می نمایند. [ ۶] به هرحال، شواهد باستان شناسی موجود حاکی از آنست که در یک مقطع زمانی یک منطقه با نام صبا در شمال اتیوپی و اریتره وجود داشته است؛ ولیکن اکثر تحصیل کردگان امروزی این کشور را با نام اتیوپی صبا می نامند زیرا این کشور ماهیتی مجزا از منطقه صبا در یمن دارد.
بعد از سرنگونی حکومت دمت در سده پنجم قبل از میلاد، این فلات تحت کنترل پادشاهی های کوچک تر که بعداً ظاهر گشتند، درآمد. این کنترل تا صعود یکی از این سلطنت ها بنام پادشاهی آکسام که نیای اتیوپی قرون وسطی و امروز بحساب می آمد، در قرن اول قبل از میلاد ادامه داشت. این پادشاهی توانست که کل منطقه را مجدداً متحد نماید. [ ۷] آن ها اقدام به ایجاد پایگاه هائی در بخش های کوهستانی شمالی فلات اتیوپی نموده و از آنجا سلطه خود را به سمت جنوب گسترش دادند. شخص مذهبی ایرانی بنام مانی نام اکسام را به همراه روم، پارسی و چین به عنوان چهار ابرقدرت زمان خود، مکتوب نموده است. [ ۸] اوایل قرن چهارم پس از میلاد بود که یک تبعیدی سوری - یونانی بنام فرومنتیوس را بدادگاه کشانیده و نهایتاً پادشاه ازانا به کیش مسیحیت درآمده و این دین به عنوان دین رسمی مملکت اعلام گردید. [ ۹] بخاطر این عمل او لقب ""ابا سلاما"" ( "پدر صلح" ) گرفت. در ازمنه مختلف و از جمله یک دوره پنجاه ساله در قرن ششم، امپراتوری اکسام کنترل اکثر مناطق یمن امروزی و بخش هائی از جنوب عربستان سعودی درست در کنار دریای سرخ همچنین جنوب مصر، شمال سودان، شمال اتیوپی، اریتره، دیجیبوتی و شمال سومالی را بر عهده داشت. [ ۱۰]